Η αιμόπτυση είναι η αποβολή πτυέλων που περιέχουν αίμα η οποία εκδηλώνεται συνήθως με το βήχα. Μπορεί επίσης να πρόκειται για αποβολή καθαρού αίματος.

Είναι πράγματι μια εμπειρία που προκαλεί φόβο. Δεν πρέπει η αιμόπτυση να παραμένει χωρίς διερεύνηση. Δεν είναι υποχρεωτικά κάτι σοβαρό αλλά είναι αναγκαίο να διαφανεί εάν υπάρχει κάποια ασθένεια που προκαλεί την αιμόπτυση.

Στις περιπτώσεις που η αποβολή του αίματος είναι μεγάλη (για παράδειγμα ποσότητα περισσότερη από μερικά κουταλάκια του τσαγιού), τότε χρειάζεται επείγουσα ιατρική φροντίδα.

Πρέπει να τονίσουμε ότι κάποτε αίμα που προέρχεται από το στόμα, τα ούλη, το λαιμό (φάρυγγα) ή ακόμα από το στομάχι, μπορεί να εκληφθεί σαν αιμόπτυση.

Στην αιμόπτυση το αίμα, επειδή είναι αναμειγμένο με πτύελα και αέρα, είναι αφρώδες και έχει έντονο κόκκινο χρώμα.

Οι συχνότερες αιτίες που προκαλούν αιμόπτυση είναι οι ακόλουθες:

1. Ο έντονος βήχας
    
2. Μολύνσεις του αναπνευστικού συστήματος και των πνευμόνων όπως λαρυγγίτιδα, βρογχίτιδα, βρογχεκτασίες, πνευμονία
    
3. Καρκίνος του πνεύμονα
    
4. Πνευμονική εμβολή
    
5. Φυματίωση
    
6. Καρδιακή πάθηση (στένωση της μιτροειδούς καρδιακής βαλβίδας)
    
7. Πνευμονικό οίδημα
    
8. Κυστική ίνωση.

Υπάρχουν επίσης πολλές περιπτώσεις στις οποίες δεν ανευρίσκεται η αιτία της αιμόπτυσης (κρυπτογενής αιμόπτυση). Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο επιβάλλεται προσεκτική παρακολούθηση και ενδεχομένως επανάληψη της διερεύνησης.  

Στην αναζήτηση της αιτίας της αιμόπτυσης, το ιστορικό του ασθενούς είναι σημαντικό. Η σωματική εξέταση προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες για τη γενική κατάσταση του ασθενούς.

Ο χαρακτήρας της αιμόπτυσης και του βήχα δίνει επίσης πληροφορίες που βοηθούν στη διάγνωση. Η ποσότητα του αίματος που αποβάλλεται, εάν είναι λίγο ή αναμειγμένο με φλέγματα, εάν πρόκειται για καθαρό αίμα, εάν ήταν ένα μεμονωμένο επεισόδιο ή εάν επαναλαμβάνεται, εάν η έναρξη ήταν ξαφνική και συνοδευόταν από πόνο στο στήθος, είναι πληροφορίες που βοηθούν το γιατρό να αξιολογήσει καλύτερα τη σοβαρότητα της κατάστασης και την αιτιολογία.

Όταν ο γιατρός κρίνει ότι η αιμόπτυση που παρουσίασε ο ασθενής επιβάλλει περισσότερη διερεύνηση, μπορεί να ζητήσει ανάλογα με την περίπτωση μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες συμπληρωματικές εξετάσεις:

1. Γενικές εξετάσεις αίματος, μελέτη της πήξης αίματος
2. Εξετάσεις των πτυέλων (καλλιέργειες, επίχρισμα, κυτταρολογική εξέταση)
3. Ακτινογραφία θώρακα
4. Υπερηχογράφημα καρδίας
5. Αξονική τομογραφία του θώρακα
6. Βρογχοσκόπηση
7. Βιοψία
8. Σπινθηρογράφημα

Η αντιμετώπιση της αιμόπτυσης είναι ανάλογη με την αιτία που την προκαλεί.

Χρειάζεται επείγουσα φροντίδα όταν η αιμόπτυση αρχίζει με ξαφνικό βήχα, συνοδεύεται από δύσπνοια, πόνο στο στήθος, ζαλάδες ή αποβολή μεγάλης ποσότητας αίματος (μεγαλύτερη από μερικά κουταλάκια τσαγιού).