Όταν κοιμούνται μερικοί άνθρωποι σταματούν να αναπνέουν για πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Στη συνέχεια η αναπνοή τους ξεκινά ξανά απότόμα με μια έντονη εισπνοή. Η κατάσταση αυτή επαναλαμβάνεται πολλές φορές κάθε νύχτα και χαρακτηρίζεται από δυνατό ροχαλητό.

Η πάθηση αυτή ονομάζεται αποφρακτική άπνοια του ύπνου ή υπνική άπνοια. Οφείλεται στο ότι δημιουργούνται κατά τον ύπνο του ασθενούς αποφρακτικά φαινόμενα στο άνω αναπνευστικό σύστημα, δηλαδή στην περιοχή του πίσω μέρους του στόματος, στο λάρυγγα και στην αρχή του φάρυγγα.

Η αποφρακτική άπνοια του ύπνου είναι αιτία κακής ποιότητας ύπνου που δεν επιτρέπει στον οργανισμό του ασθενούς να ξεκουραστεί και να αναζωογονηθεί. Όπως οι διάφορες μορφές της αϋπνίας, η αποφρακτική υπνική άπνοια προκαλεί στον ασθενή κούραση, νύστα, μείωση της προσοχής και συγκέντρωσης, ελάττωση της σχολικής και επαγγελματικής απόδοσης.

Στις σοβαρές περιπτώσεις η υπνική άπνοια είναι αιτία οδικών και εργατικών δυστυχημάτων με απώλειες ζωών ή σοβαρών τραυματισμών. Επιπρόσθετα η πάθηση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακά ή εγκεφαλικά προβλήματα.

Η θεραπεία που συστήνεται συνήθως για την άπνοια του ύπνου είναι μια ειδική μάσκα που πρέπει να βάζει ο ασθενής όταν κοιμάται. Η μάσκα αυτή εφαρμόζει γύρω από τη μύτη και το στόμα και δημιουργεί μια συνεχή θετική πίεση στο άνω αναπνευστικό σύστημα (continuous positive airway pressure, συσκευή CPAP). Η θετική αυτή πίεση δεν αφήνει τις διόδους του αέρα (αεραγωγούς) του άνω αναπνευστικού συστήματος να κλείνουν όταν ο ασθενής κοιμάται.

Οι ασθενείς που δεν νιώθουν άνετα με τη συσκευή συνεχούς θετικής πίεσης CPAP στο πρόσωπο ή που δεν αισθάνονται άμεσα το όφελος από τη χρήση της, συνήθως διακόπτουν τη θεραπεία τους. Για το λόγο αυτό οι γιατροί χρειάζονται νέους τρόπους για να βοηθούν τους ασθενείς τους να ανέχονται και να συνεχίζουν τη θεραπεία τους.

Μια από τις προσεγγίσεις που υπάρχει είναι η βραχυπρόθεσμη χορήγηση στους ασθενείς ενός ήπιου ηρεμιστικού φαρμάκου το οποίο βοηθά τον ύπνο σε ανθρώπους που χρησιμοποιούν για πρώτη φορά συσκευή θετικής πίεσης CPAP.

Για να αξιολογήσουν την αποτελεσματικότητα μια τέτοιας προσέγγισης, γιατροί από τον Αμερικανικό στρατό χρησιμοποίησαν ένα φάρμακο που δεν ανήκει στην κατηγορία των βενζοδιαζεπινών, την εζοπικλόνη. Χορήγησαν το φάρμακο σε ασθενείς με άπνοια του ύπνου που είχαν μόλις διαγνωσθεί και άρχιζαν θεραπεία με συσκευή CPAP για να δουν εάν αυτό επέτρεπε καλύτερη απόδοση και συνέχιση της.

Στη θεραπευτική αυτή δοκιμή συμμετείχαν 160 ασθενείς με αποφρακτική άπνοια του ύπνου. Σε όλους η διάγνωση ήταν πρόσφατη και έπρεπε να αρχίσουν θεραπεία με θετική πίεση από συσκευή CPAP.

Οι γιατροί με τυχαιοποιημένο τρόπο έδιναν στους ασθενείς να παίρνουν μία από τις ακόλουθες δύο θεραπείες:

1. Το φάρμακο εζοπικλόνη στη δόση των 3 χλγ, κάθε νύχτα για τις πρώτες 2 εβδομάδες χρήσης της συσκευής CPAP (76 ασθενείς)
    
2. Εικονικό φάρμακο χωρίς ενεργό ουσία (πλασέμπο) με πανομοιότυπη εμφάνιση, κάθε βράδυ για την ίδια χρονική περίοδο (78 ασθενείς)

Επισημαίνεται ότι με βάση τη μέθοδο που χρησιμοποιήθηκε για την έρευνα και για να είναι πιο έγκυρα τα αποτελέσματα, ούτε οι γιατροί αλλά ούτε και οι ασθενείς γνώριζαν ποιο από τα δύο φάρμακα δινόταν σε κάθε περίπτωση.

Στο τέλος των 2 εβδομάδων, οι ασθενείς ρωτήθηκαν κατά πόσο είχαν παρενέργειες όπως ζαλάδες και κεφαλόπονους. Ακολούθως οι ασθενείς παρακολουθήθηκαν για περίοδο 6 μηνών.

Το πόσο οι ασθενείς χρησιμοποιούσαν τη συσκευή CPAP, μετριόταν με μια έξυπνη ηλεκτρονική κάρτα που ήταν ενσωματωμένη στη συσκευή. Η αποτελεσματικότητα της θεραπείας αξιολογείτο από τις απαντήσεις που έδιναν οι ασθενείς σχετικά με τα συμπτώματα όπως η νύστα και η κούραση που ένιωθαν κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Τα αποτελέσματα έδειξαν:

1. Οι ασθενείς που έπαιρναν την εζοπικλόνη διέκοπταν λιγότερο συχνά τη θεραπεία τους με τη συσκευή CPAP και παρουσίαζαν συχνότερα βελτίωση των συμπτωμάτων της άπνοιας του ύπνου σε σύγκριση με τους ασθενείς που είχαν πάρει πλασέμπο
    
2. Οι ασθενείς που είχαν λάβει την εζοπικλόνη έβαζαν τη συσκευή CPAP περισσότερες νύχτες και για περισσότερες ώρες κάθε νύχτα συγκριτικά με τους ασθενείς που είχαν λάβει πλασέμπο
    
3. Οι παρενέργειες που καταγράφηκαν σε ασθενείς με εζοπικλόνη ήταν σπάνιες και δεν διέφεραν σημαντικά από εκείνες που καταγράφηκαν σε ασθενείς που έλαβαν το πλασέμπο

Το συμπέρασμα ήταν ότι η χορήγηση ενός ηρεμιστικού φαρμάκου, της εζοπικλόνης κατά τη διάρκεια των πρώτων 2 εβδομάδων της θεραπείας με συσκευή CPAP σε ασθενείς με αποφρακτική άπνοια του ύπνου είναι δυνατόν να βελτιώνει τη μακροχρόνια χρήση της εν λόγω μεθόδου σε αριθμό ασθενών.

Η κριτική για τις αδυναμίες της εν λόγω έρευνας είναι ότι ο αριθμός των ασθενών που συμμετείχαν ήταν μικρός. Μερικοί από αυτούς δεν παρέμειναν ως το τέλος της.

Επίσης η θεραπευτική αυτή δοκιμή διενεργήθηκε σε εξειδικευμένο κέντρο ύπνου που μπορεί να προσφέρει διαφορετικές συνθήκες αξιολόγησης και παρακολούθησης από ότι γενικά συμβαίνει. Ακόμη μια αδυναμία είναι το ότι δεν διερευνήθηκαν οι λόγοι για τους οποίους οι ασθενείς διέκοπταν τη θεραπεία τους με η συσκευή CPAP.

Εμείς θα τονίσουμε τη σημασία που έχει να γίνεται η διάγνωση της αποφρακτικής άπνοιας του ύπνου και να μην αφήνονται άνθρωποι να υποφέρουν χωρίς θεραπεία. Η πάθηση με τις συχνές σύντομες διακοπές της αναπνοής και το δυνατό ροχαλητό δημιουργεί μεγάλη καταπόνηση για τον ασθενή και πολλούς σοβαρούς κινδύνους για τον ίδιο και για άλλους. Οι λόγου αυτοί επιβάλλουν να γίνεται αποτελεσματική θεραπεία για το καλό του ασθενούς αλλά και της κοινωνίας γενικότερα.