Η πλευρίτιδα είναι η φλεγμονή του υπεζωκότα, της διπλής μεμβράνης που περιβάλλει τους πνεύμονες. Χαρακτηρίζεται από έντονο πόνο, ιδιαίτερα κατά την αναπνοή και το βήχα.
Η φλεγμονή του υπεζωκότα μπορεί να προκληθεί για διάφορους λόγους. Μολύνσεις με ιούς ή βακτηρίδια, πνευμονίες (γρίπη, φυματίωση), αυτοάνοσες ασθένειες (ερυθηματώδης λύκος), ρευματικές παθήσεις (ρευματοειδής αρθρίτιδα), τραυματισμοί του θώρακα, πνευμονική εμβολή, μεσοθηλίωμα (καρκίνος που προκαλείται από τον αμίαντο) και άλλες μορφές καρκίνου, συμπεριλαμβάνονται στις αιτίες πρόκλησης πλευρίτιδας.
Σημεία και συμπτώματα
Η φλεγμονή προκαλεί ανωμαλίες στον υπεζωκότα. Κατά την αναπνοή, λόγω τράχυνσης των δύο φύλλων της διπλής μεμβράνης από την οποία αποτελείται ο υπεζωκότας, δημιουργείται τριβή η οποία παράγει ένα χαρακτηριστικό ήχο και κατά την κλινική εξέταση των πνευμόνων ακούγεται καλύτερα με το στηθοσκόπιο.
Η πλευρίτιδα συνοδεύεται συνήθως από συλλογή υγρού στο θώρακα, στο χώρο μεταξύ των δύο μεμβρανών του υπεζωκότα που περιβάλλουν τον κάθε πνεύμονα.
Ο πόνος στο θώρακα που επιδεινώνεται κατά τις κινήσεις, την αναπνοή, το βήχα, το φτάρνισμα και που κάποτε επεκτείνεται στους ώμους, είναι το κυριότερο σύμπτωμα της πλευρίτιδας. Ανάλογα με την αιτία που έχει προκαλέσει την πλευρίτιδα, μπορεί να υπάρχει ή όχι, πυρετός με ή χωρίς ρίγος
Η πλευριτική συλλογή του υγρού που μπορεί να είναι και αιματηρή, προκαλεί ξηρό βήχα, βραχύπνοια (βραχεία επιπόλαια αναπνοή), ταχύπνοια και υποξαιμία με κυάνωση.
Η συλλογή του υγρού μεταξύ των δύο φύλλων της διπλής μεμβράνης μπορεί να οδηγήσει στην υποχώρηση του πόνου. Εάν όμως η συλλογή του υγρού αυξηθεί σε όγκο, τότε είναι δυνατόν να επηρεάζει την πνευμονική λειτουργία οδηγώντας έτσι σε δύσπνοια.
Διάγνωση
Το ιστορικό και η κλινική εξέταση του ασθενούς, προσφέρουν τις πρώτες βασικές πληροφορίες για τη διάγνωση.
Οι αναλύσεις αίματος βοηθούν στο να δείξουν εάν υπάρχει φλεγμονή, μόλυνση ιογενής ή βακτηριδιακή, αυτοάνοση πάθηση και αναιμία.
Η ακτινογραφία του θώρακα μπορεί να δείξει εάν υπάρχει πνευμονία και συλλογή υγρού στη θωρακική κοιλότητα ή άλλη ανωμαλία των πνευμόνων.
Το υπερηχογράφημα προσθέτει πληροφορίες αναφορικά με την κατάσταση της καρδίας και κατά πόσο μια πλευρίτιδα συνοδεύεται από περικαρδίτιδα δηλαδή συλλογή υγρού ή αίματος μεταξύ των μεμβρανών που περιβάλλουν την καρδία δηλαδή το περικάρδιο.
Η αξονική τομογραφία του θώρακα μπορεί να είναι χρήσιμη όταν υπάρχουν υποψίες για μάζες, πρωτογενείς ή δευτερογενείς, στους πνεύμονες, στο θωρακικό τοίχωμα ή στον υπεζωκότα.
Η παρακέντηση με λήψη υγρού από τη θωρακική κοιλότητα προσφέρει σημαντικές πληροφορίες για το είδος του υγρού (παρουσία ή όχι αίματος, μικροβίων ή καρκινικών κυττάρων).
Θεραπεία
Η αντιμετώπιση της πλευρίτιδας εξαρτάται από την αιτία που την προκάλεσε. Οι πλευρίτιδες λόγω ιογενούς λοίμωξης υποχωρούν συνήθως χωρίς αντιβιοτικά.
Για τις βακτηριδιακές πλευρίτιδες, χρειάζονται αντιβιοτικά.
Στις περιπτώσεις που η συλλογή υγρού, αιμορραγικού ή όχι, έχει προκληθεί από καρκίνο, η αντιμετώπιση εξαρτάται από τη θεραπεία που θα δοθεί για το συγκεκριμένο καρκίνο.
Το υγρό από τη θωρακική κοιλότητα, μπορεί να αφαιρεθεί με παρακέντηση και εάν χρειαστεί με την τοποθέτηση ειδικού σωληναρίου για παροχέτευση.
Για την αντιμετώπιση του πόνου, μπορεί να χορηγηθούν αναλγητικά όπως η παρακεταμόλη και αντιφλεγμονώδη με αναλγητική δράση όπως η ιβουπροφένη, ναπροξένη και άλλα.
Επιπλοκές της νόσου
Οι επιπλοκές περιλαμβάνουν αναπνευστικές δυσκολίες και προβλήματα σε σχέση με την νόσο που ευθύνεται για την πρόκληση της πλευρίτιδας.
Πρόγνωση
Η πρόγνωση εξαρτάται από την αιτία που έχει προκαλέσει την πλευρίτιδα.
Άτομα τα οποία αισθάνονται έντονο ή επίμονο πόνο στο θώρακα ή δυσκολεύονται να αναπνεύσουν κανονικά ή έχουν ψηλό πυρετό πρέπει να συμβουλεύονται το ταχύτερο το γιατρό τους.