Η προπόνηση δύναμης με ανύψωση βαρών για 3 μήνες προκαλεί σημαντικά μεγαλύτερη αύξηση της μυϊκής μάζας και δύναμης στον τετρακέφαλο μυ όταν ταυτόχρονα χορηγείται φάρμακο εναντίον του πόνου όπως η ιβουπροφένη και η ακεταμινοφένη παρά όταν γίνεται με εικονικό φάρμακο χωρίς ενεργό ουσία (πλασέμπο).

Η σημαντική και απρόσμενη αυτή διαπίστωση προέκυψε από πειραματικές εργασίες επιστημόνων του πανεπιστημίου του Ball State των Ηνωμένων Πολιτειών. Στο ειδικό εργαστήριο διερεύνησης της ανθρώπινης απόδοσης του εν λόγω πανεπιστημίου, οι έρευνες επικεντρώνονται μεταξύ άλλων στην προσαρμογή των ηλικιωμένων στη σωματική άσκηση. Επίσης διερευνάται το φαινόμενο της απώλειας μυϊκής μάζας σε αστροναύτες που εκτίθενται μακροχρόνια σε συνθήκες χωρίς βαρύτητα.

Οι ερευνητές μελέτησαν 36 άνδρες και γυναίκες ηλικίας από 60 έως 78 ετών με μέσο όρο ηλικίας 65 ετών. Όλοι οι εθελοντές συμμετείχαν σε πρόγραμμα 3 μηνών με άρση βαρών. Έκαναν ασκήσεις διάρκειας 15 έως 20 λεπτών, 3 φορές κάθε εβδομάδα.

Οι συμμετέχοντες χωρίσθηκαν τυχαία σε 3 ομάδες. Η πρώτη λάμβανε κάθε μέρα τις κανονικά συστηνόμενες δόσεις του αναλγητικού φαρμάκου ιβουπροφένη. Η δεύτερη λάμβανε κάθε μέρα τις κανονικά συστηνόμενες δόσεις του αναλγητικού φαρμάκου ακεταμινοφένη και η τρίτη ομάδα εικονικό φάρμακο. Οι δόσεις που χορηγούνταν, επιλέγονταν να είναι ανάλογες με αυτές που λαμβάνουν οι χρόνιοι χρήστες των εν λόγω φαρμάκων.

Η έρευνα ήταν εκτός από τυχαιοποιημένη και διπλά τυφλή, δηλαδή ούτε οι εθελοντές αλλά ούτε και οι επιστήμονες που τους παρακολουθούσαν άμεσα, γνώριζαν σε ποια από τις τρεις ομάδες ανήκαν. Η μέθοδος αυτή διασφαλίζει πολύ καλύτερα συμπεράσματα διότι αφαιρεί τον παράγοντα της υποκειμενικότητας στην αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των δοκιμών.

Οι ερευνητές γνώριζαν από τις δικές τους προηγούμενες μελέτες ότι η προπόνηση δύναμης με τέτοιο ρυθμό και ένταση στην εν λόγω χρονική περίοδο θα προκαλούσε σημαντική αύξηση της μυϊκής μάζας και δύναμης.

Όμως εκπλάγηκαν από τα αποτελέσματα. Οι εθελοντές που είχαν λάβει εικονικό φάρμακο, παρουσίασαν την αναμενόμενη αύξηση της μάζας και της δύναμης των μυών τους. Όμως οι εθελοντές στους οποίους δόθηκαν φάρμακα κατά του πόνου, παρουσίασαν ακόμη μεγαλύτερη αύξηση της μυϊκής δύναμης και μάζας.

Οι αλλαγές της μάζας του τετρακέφαλου μυ στους εθελοντές μετά από την προπόνηση δύναμης των 3 μηνών, μετρήθηκε με μαγνητική τομογραφία (MRI). Η μαγνητική τομογραφία είναι η μέθοδος επιλογής για τον υπολογισμό της μυϊκής μάζας.

Τώρα οι ερευνητές εξετάζουν με εξειδικευμένες μεθόδους τις βιοψίες που έκαναν πριν και μετά από την περίοδο των 3 μηνών προπόνησης δύναμης. Ο στόχος τους είναι να ανακαλύψουν τους μεταβολικούς μηχανισμούς δια μέσου των οποίων τα αναλγητικά φάρμακα ιβουπροφένη και ακεταμινοφένη προκαλούν τα θετικά τους αποτελέσματα στη μάζα και δύναμη των μυών.

Προηγούμενες εργασίες από την ίδια ερευνητική ομάδα έδειξαν ότι τα φάρμακα αυτά που χορηγούνται κατά τη διάρκεια της προπόνησης αντίστασης, εμπλέκονται στη σύνθεση των πρωτεϊνών. Η ενεργοποίηση του μεταβολισμού των μυών με σύνθεση νέων πρωτεϊνών, συμβάλλει στην αύξηση της μυϊκής μάζας.

Είναι πιθανόν ότι η σύντομη χορήγηση των αναλγητικών φαρμάκων μπορεί να έχει διαφορετικές επιδράσεις από ότι η χορήγηση για 3 μήνες. Για περιόδους 24 ωρών χορήγησης των φαρμάκων αυτών, παρατηρείται καταστολή του ενζύμου κυκλοοξυγενάσης (COX, cyclooxygenase). Για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα η αύξηση της μεταβολικής ανταπόκρισης των μυών με αύξηση της σύνθεσης πρωτεϊνών και προσθήκη τους στη μυϊκή μάζα μπορεί να οφείλεται σε διαφορετικούς μηχανισμούς.

Η προπόνηση δύναμης (χρησιμοποιούνται επίσης οι όροι προπόνηση με αντιστάσεις ή ανύψωσης βαρών) είναι οποιαδήποτε μορφή άσκησης που χρησιμοποιεί αντιστάσεις με προοδευτικό τρόπο όπως για παράδειγμα βάρη για να ενδυναμώσει και να βάλει σε καλή κατάσταση το μυοσκελετικό σύστημα του αθλούμενου. Ασκήσεις προπόνησης δύναμης είναι μεταξύ άλλων η άρση βαρών, η κωπηλασία, οι κάμψεις και η ανάβαση σκαλοπατιών. Βελτιώνουν τη μυϊκή δύναμη και αυξάνουν τη μάζα μυών όχι μόνο στους νέους αλλά και στους ηλικιωμένους.

Τα ευρήματα της έρευνας που σας παρουσιάζουμε χρειάζονται επιβεβαίωση και από άλλες εργασίες. Πιστεύουμε ότι είναι πρόωρο να καταλήξουμε σε τελικά συμπεράσματα. Επίσης δεν πρέπει να γίνεται οποιαδήποτε λήψη φαρμάκων για τέτοια ένδειξη. Ταυτόχρονα δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι είναι απαραίτητη τη συμβουλή του γιατρού πριν από τη λήψη οποιουδήποτε φαρμάκου.

Θα συγκρατήσουμε ότι:

• Η προπόνηση δύναμης είναι ιδιαίτερα ευεργετική για τους ηλικιωμένους.
   
• Προστατεύει από πολλές δυσάρεστες καταστάσεις όπως πτώσεις τραυματισμούς και κατάγματα.
   
• Ταυτόχρονα ενδυναμώνει την αυτοπεποίθηση, προάγει την αυτονομία και βελτιώνει την ψυχική ευεξία.
   
• Οποιαδήποτε πρόοδος στον τομέα της προπόνησης δύναμης είναι σίγουρα ενδιαφέρουσα και ευπρόσδεκτη διότι είναι σε θέση να βοηθά όλες τις ηλικιακές ομάδες.