Οι πόνοι στα νεύρα, οι νευραλγίες, είναι σύμπτωμα που ταλαιπωρεί μεγάλο αριθμό ανθρώπων. Μπορεί να παρουσιαστεί ξαφνικά με έντονο τρόπο ή να εγκατασταθεί σταδιακά και να παραμένει για χρόνια, ταλαιπωρώντας σε μεγάλο βαθμό τον ασθενή.

Κάποτε, οι πόνοι λόγω νευραλγιών είναι ανυπόφοροι και εμποδίζουν τις επαγγελματικές και άλλες δραστηριότητες του ασθενούς. Παράλληλα είναι δυνατόν να μην υπάρχει καλή ανταπόκριση στις θεραπείες με τα φάρμακα κατά του πόνου (αναλγητικά).Το γεγονός αυτό προσθέτει στην ταλαιπωρία και καταπόνηση των ασθενών που υποχρεώνονται να παίρνουν ένα ή περισσότερα φάρμακα, για να ανακουφιστούν ή να αναζητούν άλλους τρόπους ανακούφισης τους.

Τα νεύρα μπορούν να επηρεαστούν από διάφορες καταστάσεις, να προσβληθούν από ποικιλία παραγόντων που τους δημιουργούν αλλοιώσεις και βλάβες που προκαλούν πόνους.

Οι μολυσματικές ασθένειες όπως οι διάφορες ιώσεις περιλαμβάνονται στους συχνότερους παράγοντες, που είναι σε θέση να επηρεάσουν τα νεύρα και να προκαλέσουν νευροπάθειες με πόνο. Από τους ιούς που προσβάλλουν τα νεύρα ο γνωστότερος είναι ίσως ο ιός του έρπητα ζωστήρα.

Η διαβητική νευροπάθεια οφείλεται στις βλάβες που δημιουργεί η χρόνια υπεργλυκαιμία στα νευρικά κύτταρα. Οι πόνοι είναι σημαντικοί, αρχίζουν συνήθως από τα χέρια και τα πόδια, και συνοδεύονται από μούδιασμα.

Διάφορα φάρμακα είναι σε θέση να προκαλούν νευραλγία. Τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα όπως η βινκριστίνη είναι αιτίες νευραλγιών ή ακόμη παροδικών παραλυσιών ή σπασμών στους καρκινοπαθείς.

Οι τραυματισμοί νεύρων ή η δισκοπάθεια με πίεση ρίζας νεύρου στη σπονδυλική στήλη είναι επίσης αιτίες νευραλγιών.  

Η νευραλγία του τριδύμου νεύρου στο πρόσωπο είναι μια από τις δυσκολότερες νευραλγίες. Ο πόνος που τη συνοδεύει είναι κάποτε αβάσταχτος και εκδηλώνεται ξαφνικά, με παροξυσμικά επεισόδια που καταπονούν σε πολύ ψηλό βαθμό το ασθενή. Πρόκειται για μια από τις χειρότερες μορφές πόνου που μπορεί να βιώσει ο άνθρωπος. Η ακριβής αιτιολογία της πάθησης δεν έχει εξακριβωθεί.

Τα αντιεπιλητπικά φάρμακα χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση των νευραλγιών εδώ και μερικές δεκαετίες. Είναι γνωστή η χρήση των αντιεπιληπτικών φαρμάκων καρβαμαζεπίνης και γκαμπαπεντίνης για τη θεραπεία της νευραλγίας του τριδύμου.

Ο τρόπος δράσης των αντιεπιληπτικών φαρμάκων για την ανακούφιση από τον πόνο δεν έχει γίνει καλά κατανοητός. Είναι πιθανόν ότι κατά κάποιον τρόπο ηρεμίζουν τα νευρικά κύτταρα, χαμηλώνουν το επίπεδο δραστηριότητας ή ενεργοποίησης τους και έτσι μειώνουν τα μηνύματα πόνου που μεταφέρουν προς τον εγκέφαλο.

Ωστόσο, η χρήση των αντιεπιληπτικών φαρμάκων δεν είναι χωρίς τίμημα. Τα φάρμακα έχουν τις παρενέργειες τους στις οποίες περιλαμβάνονται ζαλάδα, μείωση του επιπέδου προσοχής, διπλωπία, προβλήματα συντονισμού κινήσεων (αταξία), πονοκέφαλος, εμετοί, αναγούλες και βλάβες στα ηπατοκύτταρα.

Τα παλαιότερα αντιεπιληπτικά φάρμακα όπως η καρβαμαζεπίνη, η φαινυτοίνη, το βαλπροϊκό οξύ έχουν περισσότερες παρενέργειες. Στις τελευταίες δύο δεκαετίες εμφανίστηκαν νεότερα αντιεπιλητπικά φάρμακα που έχουν λιγότερες παρενέργειες και είναι σε θέση να βοηθούν κατά των νευραλγιών.

Από τα νεότερα αντιεπιλητπικά φάρμακα η γκαμπαπεντίνη έχει τις λιγότερες παρενέργειες. Για αυτό χρησιμοποιείται συνήθως πρώτη στην αντιμετώπιση των νευραλγιών. Η γκαμπαπεντίνη και η πρεγκαμπαλίνη, που είναι ανάλογο φάρμακο, είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές στη θεραπεία της μεθερπητικής νευραλγίας και στη διαβητική νευροπάθεια.

Στις περιπτώσεις που τα αντιεπιληπτικά νεότερα φάρμακα όπως η γκαμπαπεντίνη, η πρεγκαμπαλίνη, η οξκαρβαζεπίνη, η τιαγαβίνη και η τοπιραμάτη δεν έχουν αποτέλεσμα για την ανακούφιση από νευραλγίες τότε μπορούν να χρησιμοποιηθούν παλαιότερα αντιεπιληπτικά φάρμακα όπως η καρβαμαζεπίνη, το βαλπροϊκό οξύ και η φαινυτοίνη.

Τέλος, να προσθέσουμε ότι υπάρχουν και άλλες μέθοδοι, μη φαρμακευτικές, που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της νευραλγίας του τριδύμου που περιλαμβάνουν τη ριζοτομή, τη στερεοτακτική ακτινοχειρουργική (CyberKnife treatment), και τη χειρουργική μικροαγγειακής αποσυμπίεσης (Microvascular Decompression (MVD) Surgery).