Τα φάρμακα που χορηγούνται για τη μείωση της χοληστερόλης στο αίμα, οι γνωστές στατίνες, πιθανόν να έχουν ακόμη μια απρόβλεπτη αλλά εξαιρετικά θετική δράση.

Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι ίσως να έχουν προληπτική δράση εναντίον διαφόρων μορφών καρκίνου και ιδιαίτερα του καρκίνου του προστάτη και του παχέος εντέρου.

Οι στατίνες (Lipitor, Zocor, Pravachol) μειώνουν την παραγωγή χοληστερόλης από το συκώτι μας. Παρεμβαίνουν στη δράση του ενζύμου HMG-CoA reductase, το οποίο επιτρέπει στο συκώτι να παράγει χοληστερόλη.

Οι στατίνες χρησιμοποιούνται ευρέως και χορηγούνται σήμερα σε εκατομμύρια ανθρώπους παγκόσμια. Έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν δραστικά τον κίνδυνο για καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικά επεισόδια. Είναι επίσης πιθανόν ότι έχουν θετική δράση σε ασθενείς με κατά πλάκας σκλήρυνση και νόσο του Αλτσχάιμερ.

Σε εργαστηριακά πειράματα, οι στατίνες φάνηκε ότι παρεμβαίνουν στον πολλαπλασιασμό καρκινικών κυττάρων και επιφέρουν το θάνατό τους. Τα δεδομένα αυτά, απετέλεσαν την αιτία για την οποία δύο ξεχωριστές ομάδες γιατρών έκαναν επιδημιολογικές έρευνες για να εξετάσουν τη σχέση που πιθανόν να υπάρχει μεταξύ των στατινών και διαφόρων μορφών καρκίνου.

Η πρώτη ομάδα ερευνητών από το πανεπιστήμιο του Όρεγκον των Ηνωμένων Πολιτειών, εξέτασε τα δεδομένα που αφορούσαν 222 άνδρες που υποβλήθηκαν σε βιοψία λόγω υποψίας για καρκίνο του προστάτη. Από αυτούς, οι 72 βρέθηκε ότι έπασχαν από τον εν λόγω καρκίνο ενώ οι υπόλοιποι 150 είχαν αρνητική βιοψία. Τα δεδομένα από τους ασθενείς αυτούς συγκρίθηκαν με τα στοιχεία από 208 άλλους άνδρες που είχαν φυσιολογικές τιμές για το ειδικό προστατικό αντιγόνο PSA.

Τα αποτελέσματα τους έδειξαν ότι οι άνδρες που ελάμβαναν κατά μέσο όρο 40 mg στατίνης και που συσσωρευτικά είχαν λάβει περισσότερα από 19 γραμμάρια, είχαν σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο, της τάξης του 58%, να προσβληθούν από καρκίνο του προστάτη.

Σε μια δεύτερη έρευνα που έγινε από Ισραηλίτες γιατρούς, εξετάστηκαν τα δεδομένα από 3.342 ασθενείς εκ των οποίων περίπου οι μισοί έπασχαν από καρκίνο του παχέος εντέρου. Εξετάστηκε η σχέση μεταξύ της ύπαρξης καρκίνου παχέος εντέρου και της λήψης στατινών στο σύνολο των ασθενών αυτών.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι ασθενείς που ελάμβαναν στατίνες για τουλάχιστο 5 χρόνια, είχαν 51% λιγότερες πιθανότητες να προσβληθούν από καρκίνο παχέος εντέρου σε σύγκριση με τους ασθενείς που δεν ελάμβαναν τα εν λόγω φάρμακα.

Οι δύο αυτές σημαδιακές έρευνες παρουσιάστηκαν στο ετήσιο συνέδριο του American Society of Clinical Oncology που είναι ένα από τα σημαντικότερα και μεγαλύτερα συνέδρια για θέματα που έχουν σχέση με τον καρκίνο.

Παρά τα ενθαρρυντικά αυτά νέα, οι γιατροί που έκαναν τις εν λόγω έρευνες τονίζουν ότι χρειάζεται προσοχή στην ερμηνεία τους και στα συμπεράσματα. Δεν μπορούμε με βάση τα στοιχεία που προέκυψαν, να πούμε ότι οι στατίνες πρέπει να λαμβάνονται για την πρόληψη οποιασδήποτε μορφής καρκίνου.

Για να μπορέσει να αποδειχθεί πέραν πάσης αμφιβολίας ότι οι στατίνες είναι αποτελεσματικές στην πρόληψη κατά του καρκίνου, θα πρέπει να περιμένουμε αποτελέσματα ερευνών που θα σχεδιαστούν ειδικά για να αποδείξουν κάτι τέτοιο.

Οι έρευνες αυτές θα πρέπει να είναι προοδευτικές, τυχαιοποιημένες, με μεγάλο αριθμό ασθενών και θα πρέπει να δείξουν σημαντική διαφορά στην εμφάνιση νέων καρκίνων μεταξύ ασθενών που θα λαμβάνουν στατίνες και ασθενών που δεν θα λαμβάνουν.

Οι ειδικοί πιστευτούν ότι ένας από τους μηχανισμούς με τους οποίους οι στατίνες πιθανόν να έχουν προληπτική δράση εναντίον των καρκίνων, είναι η αντιφλεγμονώδη τους δράση. Άλλοι μηχανισμοί που έχουν προταθεί είναι η επίδραση τους σε γονίδια που εμπλέκονται στη γένεση του καρκίνου.

Για τους ασθενείς που ήδη λαμβάνουν στατίνες για άλλους λόγους, εάν τελικά αποδειχθεί ότι τα φάρμακα έχουν προληπτική δράση κατά του καρκίνου τότε θα έχουν ευεργετηθεί επιπρόσθετα.

Όσον αφορά τη θέση που θα έχουν τελικά οι στατίνες σε γενικότερο πλαίσιο για την πρόληψη των καρκίνων, θα πρέπει να αναμένουμε συμπεράσματα από ειδικά σχεδιασμένες έρευνες.

Πιστεύουμε ότι πρόκειται για μια πολύ ενδιαφέρουσα εξέλιξη. Εάν αποδειχθεί ότι επιβεβαιώνονται τα προκαταρκτικά αποτελέσματα για την αποτελεσματικότητα των στατινών στην πρόληψη κατά του καρκίνου, τότε η ανθρωπότητα θα έχει κερδίσει μια σημαντική μάχη εναντίον του καρκίνου.