Πολλές
φορές, όταν ακούμε ότι έγινε κάποιο έγκλημα, διερωτόμαστε πως είναι
δυνατόν ένας άνθρωπος να μπορεί να συμπεριφερθεί με τόσο βίαιο τρόπο που
να καταλήγει στο να αφαιρεί τη ζωή ενός ή περισσοτέρων ατόμων.
Κάποτε υπάρχουν εγκλήματα τα οποία είναι τόσο αποτρόπαια που μας φαίνεται
ότι είναι αδύνατον ένα φυσιολογικός άνθρωπος να μπορεί να φθάσει σε μια
τέτοια πράξη.
Η μελέτη του εγκεφάλου και της συμπεριφοράς των εγκληματιών έχει
δώσει και δίνει μέχρι σήμερα αρκετά ενδιαφέροντα δεδομένα. Τα
δεδομένα αυτά μπορούν να βοηθήσουν στη καλύτερη κατανόηση των παθολογικών
μηχανισμών που οδηγούν ορισμένους συνανθρώπους μας στο να διαπράττουν
εγκλήματα, που για τους περισσότερους από εμάς δημιουργούν αποτροπιασμό
και φόβο.
Η κατανόηση των ψυχικών παθολογικών μηχανισμών που
οδηγούν σε εγκληματικές πράξεις μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα την
εφαρμογή θεραπευτικών προσεγγίσεων με χαρακτήρα πρόληψης που θα
προλαμβάνει μια βίαιη εγκληματική συμπεριφορά. |
Μια περίπτωση στην οποία έχει γίνει μια πρόοδος στην κατανόηση του
σοβαρού αυτού προβλήματος είναι τα άτομα που είναι ψυχοπαθείς.
Τα άτομα με ψυχοπαθολογική προσωπικότητα χαρακτηρίζονται από μια
αντικοινωνική συμπεριφορά. Έχουν μια διαταραχή του ψυχικού τους
κόσμου η οποία δεν τους επιτρέπει να ενταχθούν στην κοινωνική ζωή
φυσιολογικά και έχουν μια βίαιη συμπεριφορά.
Μια πρόσφατη έρευνα που έγινε στη Γερμανία μας δίνει πολύτιμες
πληροφορίες για ψυχοπαθείς που διέπραξαν εγκλήματα.
Οι Γερμανοί γιατροί μελέτησαν 25 ψυχοπαθείς οι οποίοι ήσαν φυλακισμένοι
για σοβαρότατα εγκλήματα με δολοφονίες σε φυλακές υψίστης ασφαλείας.
Εφάρμοσαν εξειδικευμένες μεθόδους για να μπορέσουν να καταλάβουν τι
ακριβώς συμβαίνει στην προσωπικότητα των ψυχοπαθών δολοφόνων και η οποία
τους οδηγεί σε φρικτές πράξεις. Ταυτόχρονα έκαναν τις ίδιες δοκιμασίες σε
μια ομάδα 24 ανδρών οι οποίοι ήσαν υγιείς και δεν ήσαν φυλακισμένοι για να
μπορέσουν να συγκρίνουν τα αποτελέσματα.
Τέλος έκαναν τις ίδιες δοκιμασίες και σε μια άλλη ομάδα, 18 ανδρών,
φυλακισμένων για ανάλογα εγκλήματα, οι οποίοι είχαν μια διαφορετική πάθηση
του ψυχικού τους κόσμου. Η πάθηση των ανδρών της ομάδας αυτής
χαρακτηρίζεται από τον γενικό όρο της οριακής διαταραχής της
προσωπικότητας.
Τα αποτελέσματα της έρευνας για τους ψυχοπαθείς
δολοφόνους έδειξαν τα ακόλουθα:
- Οι ψυχοπαθείς δεν νιώθουν το αίσθημα του φόβου όπως οι
φυσιολογικοί άνθρωποι
- Δεν αισθάνονται το
αίσθημα της ντροπής, της μετάνοιας και των τύψεων που κανονικά
νιώθει ένα άτομο
- Δεν υπάρχει σε
αυτούς ο φόβος της επιβολής της τιμωρίας που υπό κανονικές
συνθήκες αποτελεί ένα κατασταλτικό παράγοντα στις εγκληματικές
πράξεις
- Οι ψυχοπαθείς
δολοφόνοι αποδείχτηκε στα πειράματα ότι έχουν πολύ χαμηλού
επιπέδου συναισθηματική ανταπόκριση και αντίδραση σε καταστάσεις
με θετικό ή αρνητικό περιεχόμενο. Η εκφραστικότητα του προσώπου
τους σε τέτοιες δυσάρεστες ή ευχάριστες καταστάσεις άλλαζε
ελάχιστα
- Οι ψυχοπαθείς φάνηκε
ότι έχουν ανεπτυγμένες ικανότητες και μάλιστα μπορούν να
παρουσιάσουν ελκυστικότητα, όμως δεν καταφέρνουν να διατηρήσουν
σχέσεις που να χαρακτηρίζονται από στοργή και τρυφερότητα
- Οι ανωμαλίες αυτές
τους οδηγούν σε παρορμητικές, ανήθικες και εχθρικές συμπεριφορές
χωρίς να καταστέλλονται από οποιοδήποτε αίσθημα ενοχής
- Περίπου το ένα τρίτο
των ψυχοπαθών φάνηκε ότι δεν μπορούν να νιώσουν τρόμο ή ξάφνιασμα
ούτε τους δημιουργείται το αίσθημα της ανάγκης να τραπούν σε φυγή
|
Τα ευρήματα αυτά που χαρακτήριζαν τους ψυχοπαθείς δολοφόνους
συγκρίθηκαν με τα ευρήματα των εγκληματιών που είχαν οριακές διαταραχές
της προσωπικότητας.
Εκεί τα αποτελέσματα έδειξαν ανάλογα ευρήματα με κάποιες όμως
διαφοροποιήσεις. Στην ομάδα αυτή οι εγκληματίες φάνηκε ότι έχουν την
ικανότητα να δημιουργήσουν στενές συναισθηματικές σχέσεις με άλλους και
είχαν περισσότερη εκφραστικότητα του προσώπου σε καταστάσεις ευχάριστου ή
δυσάρεστου περιεχομένου.
Επίσης ένα από τα σημαντικά χαρακτηριστικά της ομάδας αυτής ήταν ότι
μπορούσαν να γυρίσουν την επιθετικότητα που ένιωθαν εναντίον του ίδιου του
εαυτού τους, γεγονός που δεν βρέθηκε στους ψυχοπαθείς.
Συνοπτικά μπορούμε να πούμε ότι οι μελέτες αυτές αποτελούν ένα
σημαντικό κλινικό βήμα που επιτρέπει με επιστημονικό και πειραματικό τρόπο
να τεκμηριώσει ορισμένα ουσιώδη χαρακτηριστικά της προσωπικότητας και της
συμπεριφοράς των ψυχοπαθών δολοφόνων και άλλων εγκληματιών που έχουν
ανάλογες διαταραχές.
Η αναγνώριση και κωδικοποίηση των ευρημάτων αυτών
θα πρέπει να οδηγήσει τώρα στην κατανόηση των βιοχημικών φαινομένων
που συμβαίνουν στον εγκέφαλο, στα καίρια νευρικά κύτταρα του
κεντρικού νευρικού συστήματος, τα οποία προκαλούν τις κλινικές και
κοινωνικές αυτές σοβαρές ανωμαλίες που οδηγούν σε βίαια εγκλήματα
δολοφονίες και αντικοινωνική συμπεριφορά. |
Με αυτό τον τρόπο θα μπορέσει να βρεθεί ίσως ένας τρόπος πρόληψης
των εγκλημάτων και δολοφονιών από άτομα που παρουσιάζουν ψυχοπαθολογική
προσωπικότητα ή ανάλογες παθολογικές διαταραχές της προσωπικότητας.