Το σύνδρομο της εργασιακής εξουθένωσης, που προκαλείται από χρόνια κούραση και υπερκόπωση χαρακτηρίζεται από μια κατάσταση σωματικής, συναισθηματικής και πνευματικής εξάντλησης.
Η μακροχρόνια εργασία, κάτω από ιδιαίτερα απαιτητικές συνθήκες, οδηγεί σε εξάντληση του εργαζομένου με κούραση και υπερκόπωση.
Οι εργαζόμενοι, που αφοσιώνονται πλήρως στη δουλειά τους, που είναι ευσυνείδητοι και δυσκολεύονται να διαχωρίζουν την επαγγελματική τους ενασχόληση από την προσωπική τους ζωή είναι πιο εύκολο να προσβληθούν από το εν λόγω σύνδρομο.
Επίσης άτομα, που αναλαμβάνουν πολλές ευθύνες, που προσπαθούν να βοηθήσουν και να ικανοποιήσουν όλους στο περιβάλλον τους, κινδυνεύουν περισσότερο να υποστούν εργασιακή εξουθένωση.
Το σύνδρομο μπορεί να προσβάλει άτομα από πολλούς επαγγελματικούς τομείς με απαιτήσεις και ευθύνες. Όμως ορισμένοι επαγγελματίες όπως οι γιατροί, οι νοσηλευτές, οι δάσκαλοι, οι καθηγητές, οι αστυνομικοί, αυτοί που προσφέρουν συμβουλευτικές υπηρεσίες ή ακόμη αυτοί που έχουν μια μονότονη δουλειά, παρουσιάζουν συχνότερα το σύνδρομο της εργασιακής εξουθένωσης.
Οι εργαζόμενοι που υποφέρουν από εργασιακή εξουθένωση, χάνουν το αίσθημα της χαράς. Γίνονται πιο ευερέθιστοι, ασκούν περισσότερη κριτική, είναι περισσότεροι κυνικοί ή σαρκαστικοί. Είναι λιγότερο υπομονετικοί με τους συναδέλφους τους ή με άλλους με τους οποίους έρχονται σε επαφή στην επαγγελματική τους δραστηριότητα.
Αισθάνονται ότι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν στη δουλειά τους είναι ανυπέρβλητες. Δεν έχουν την ενέργεια για να είναι παραγωγικοί και δεν έχουν όρεξη να πάνε στο χώρο εργασίας ή να αρχίσουν τη δουλειά τους. Χάνουν κάθε αισιοδοξία και όραμα, για τις δραστηριότητες τους και ακόμη όταν έχουν επιτυχίες, δεν νιώθουν τη χαρά και την ευχαρίστηση που θα έπρεπε.
Συχνά παραπονιούνται, για πονοκέφαλους, πόνους στον αυχένα ή στην πλάτη. Αισθάνονται συνεχώς μια σοβαρή κούραση. Παράλληλα ενοχλούνται από τις ερωτήσεις των συνάδελφων τους σχετικά με το πως είναι.
Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις ατόμων που καταφεύγουν σε φάρμακα για να αντιμετωπίσουν τη δυσάρεστη κατάσταση που βιώνουν. Άλλοι καταφεύγουν στο αλκοόλ ή αρχίζουν να τρώνε υπερβολικά σε μια προσπάθεια να νιώσουν καλύτερα ή να απομακρύνουν την κατάπτωση, που τους επιφέρει το σύνδρομο.
Είναι σημαντικό το σύνδρομο της εργασιακής εξουθένωσης να αναγνωρίζεται έγκαιρα. Εάν αναγνωρισθεί τότε είναι δυνατόν να βρεθούν οι λόγοι για τους οποίους έχει εκδηλωθεί.
Αφού γίνει κατανοητό το γιατί έχει επέλθει το σύνδρομο αυτό σε ένα εργαζόμενο, μπορεί στη συνέχεια να ληφθούν μέτρα επιτυχούς αντιμετώπισης του.
Οι υπερβολικές απαιτήσεις από τη δουλειά, η συνεχής έντονη δραστηριότητα και το μεγάλο φάσμα καθηκόντων, χρειάζονται συνεχή εγρήγορση και ενέργεια από τον εργαζόμενο.
Εάν η κατάσταση αυτή συνεχίζεται μακροχρόνια, τότε η συνεχής άντληση ενέργειας επιφέρει καταπόνηση ψυχική και σωματική, κόπωση και στο τέλος το σύνδρομο εργασιακής εξουθένωσης.
Όταν υπάρχουν προβλήματα με συναδέλφους στην εργασία, προστριβές ή διαμάχες, αντιπαραθέσεις με προϊσταμένους ή υφισταμένους, η απώλεια δυναμικής και ενέργειας που χαρακτηρίζουν τις εν λόγω καταστάσεις, μπορούν να οδηγήσουν σε εξουθένωση.
Το χαοτικό περιβάλλον εργασίας ή μια βαριά μονοτονία, η αβεβαιότητα για το μέλλον ή το ρόλο του εργαζόμενου σε ένα οργανισμό, είναι δυνατόν να είναι αιτίες του συνδρόμου.
Επίσης συμβάλλουν στην εργασιακή εξουθένωση καταστάσεις όπου ο εργαζόμενος νιώθει ότι δεν έχει κανένα έλεγχο στις αποφάσεις που αφορούν τα εργασιακά του καθήκοντα, τα ωράρια εργασίας του, τον όγκο και το είδος της εργασίας που πρέπει να επιτελέσει. Το ίδιο μπορεί να συμβεί όταν αισθάνεται ότι οι προσωπικές του αξίες προσβάλλονται από τον τρόπο που χειρίζονται τον ίδιο, τους συναδέλφους του ή τις επαγγελματικές υποθέσεις, οι προϊστάμενοι του ή ο οργανισμός στον οποίο απασχολείται.
Συνοπτικά θέλουμε να τονίσουμε, ότι το σύνδρομο εργασιακής εξουθένωσης, μπορεί να έχει μια σύνθετη πολυπαραγοντική αιτιολογία. Η σοβαρότητα του, είναι δυνατόν να είναι μεγάλη και να επηρεάζει σημαντικά τη σωματική και ψυχική υγεία του εργαζομένου.
Η ποιότητα ζωής του εργαζομένου που πάσχει από εργασιακή εξουθένωση, χειροτερεύει διότι συχνά η προβληματική κατάσταση μεταφέρεται στο σπίτι με νέες αρνητικές επιπτώσεις.
Είναι λοιπόν εξαιρετικά σημαντικό, να ανιχνεύεται έγκαιρα στους εργαζομένους το σύνδρομο εργασιακής εξουθένωσης. Πρέπει ο εργαζόμενος που υποφέρει να λαμβάνει συμβουλευτική βοήθεια και να γίνεται ανάλυση της δικής του κατάστασης για να αναγνωρίζονται οι λόγοι που έχουν προκαλέσει σε αυτόν την εργασιακή εξουθένωση.
Με τις προϋποθέσεις αυτές, μπορεί να καταρτισθεί ένα πρόγραμμα αντιμετώπισης του συνδρόμου και να γίνουν οι αλλαγές εκείνες, που θα βοηθήσουν και θα ευεργετήσουν όχι μόνο τον εργαζόμενο αλλά και τον οργανισμό στον οποίο απασχολείται.
