Η ωτίτιδα στα παιδιά απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή. Η ακοή και η ομιλία πολλών παιδιών μπορεί να απειλείται, διότι οι μολύνσεις, που παθαίνουν τα αυτιά τους δεν τυγχάνουν της ορθής διάγνωσης και θεραπείας.

Το πρόβλημα υπάρχει σε πολλές χώρες του κόσμου και οφείλεται στον τρόπο προσέγγισης του προβλήματος της ωτίτιδας των παιδιών, από γιατρούς, αλλά και εν μέρει από την απουσία γνώσεων των γονιών.

Οι ωτίτιδες είναι από τις συχνότερες ασθένειες των βρεφών και των παιδιών. Η συχνότερη αιτία πρόκλησης τους είναι οι ιογενείς μολύνσεις.

Στη μέση ωτίτιδα είναι δυνατόν να συσσωρεύεται υγρό. Η συσσώρευση υγρού στο μέσο αυτί του παιδιού είναι σε θέση να προκαλεί απώλεια ακοής από 15 έως 40 decibels (αγώγιμη βαρηκοΐα). Άλλες αιτίες αγώγιμης βαρηκοΐας, εκτός από τη μέση ωτίτιδα είναι η απόφραξη του ακουστικού πόρου από το κερί του αυτιού (κυψελίδα) και το διάτρητο τύμπανο.

Η απώλεια ακοής στα παιδιά δυνατόν να έχει σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη της ομιλίας και των γνωσιακών ικανοτήτων, στη συμπεριφορά και στην ποιότητα ζωής του παιδιού.

Η χορήγηση αντιβιοτικών δεν βοηθά σε σημαντικό βαθμό την πρόληψη ή τη μείωση δημιουργίας και συσσώρευσης υγρού σε παιδιά με μέση ωτίτιδα. Για αυτό δεν πρέπει να χορηγούνται αντιβιοτικά για τους εν λόγω σκοπούς.

Πολλοί γιατροί χορηγούν με ευκολία αντιβιοτικά για τη θεραπεία της ωτίτιδας των παιδιών. Επιπρόσθετα πολλοί γονείς δεν διευκολύνουν το πρόβλημα, διότι ζητούν από τους γιατρούς αντιβιοτικά νομίζοντας ότι έτσι το πρόβλημα θα λυθεί καλύτερα και γρηγορότερα.

Ωστόσο τα αντιβιοτικά δεν βοηθούν για τη θεραπεία της ωτίτιδας σε μεγάλο ποσοστό των περιπτώσεων. Η αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών για ωτίτιδες που προκαλούνται από ιούς όχι μόνο στερεί από το παιδί άλλες καταλληλότερες θεραπείες, αλλά ταυτόχρονα μπορεί να το βλάπτει.

Η υπερβολική, αχρείαστη χορήγηση αντιβιοτικών σε παιδιά ευνοεί την ανάπτυξη ανθεκτικών βακτηριδίων που δυνατόν να καταστούν επικίνδυνα. Εξουδετερώνει μη παθογόνα βακτηρίδια που ζουν φυσιολογικά στο αναπνευστικό σύστημα του παιδιού τα οποία συμβάλλουν στην καταστολή ανάπτυξης πληθυσμών παθολογικών βακτηριδίων.

Οι περιπτώσεις ελαφριών μολύνσεων του μέσου αυτιού, που είναι και οι περισσότερες, υποχωρούν συχνά από μόνες τους. Τα περιστατικά που είναι επίμονα ή έχουν ανησυχητικά χαρακτηριστικά πρέπει να τυγχάνουν προσεκτικής αξιολόγησης από το γιατρό και, εάν είναι απαραίτητο, να αξιολογούνται και από ωτορινολαρυγγολόγο.

Εκτιμάται, ότι έως 5% των παιδιών θα παρουσιάσουν υγρό στο μέσο αυτί. Η συσσώρευση υγρού στο αυτί του παιδιού μπορεί να είναι επαναλαμβανόμενη ή να διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα και να εξελιχθεί σε εκκριτική ωτίτιδα (glue ear).

Η εκκριτική ωτίτιδα προκαλεί απώλεια ακοής του παιδιού που μπορεί να είναι προσωρινή ή να εξελιχθεί σε χρόνια. Η αντιβίωση δεν βοηθά στη θεραπεία της. Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί η τοποθέτηση δακτυλίων αερισμού (grommets).

Οι δακτύλιοι αερισμού είναι μικροσκοπικά σωληνάκια που εισάγονται στο τύμπανο. Επιτρέπουν έτσι την είσοδο αέρα από το εξωτερικό αυτί προς το μέσο αυτί. Εμποδίζεται έτσι η συσσώρευση υγρού και βελτιώνεται η ακοή. Τα σωληνάκια αερισμού παραμένουν στα τύμπανα για 7 έως 12 μήνες και μετά πέφτουν μόνα τους.

Θα συγκρατήσουμε λοιπόν, ότι η χορήγηση αντιβιοτικών μπορεί να βοηθά μόνο ένα μικρό ποσοστό παιδιών με ωτίτιδα και για αυτό η χορήγηση τους πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή και φειδώ.

Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, για να γίνεται σωστά και έγκαιρα η διάγνωση της συσσώρευσης υγρού στο μέσο αυτί και της εκκριτικής ωτίτιδας.

Εάν αυτή παραβλεφθεί και δεν αντιμετωπιστεί κατάλληλα τότε δημιουργούνται μεγάλοι κίνδυνοι με απώλεια ακοής του παιδιού και σοβαρές συνέπειες για την ομιλία, τη συμπεριφορά, την κοινωνικότητα και την ψυχοκινητική ανάπτυξη του παιδιού.