Αναμφίβολα, η ψυχολογική προσέγγιση του ασθενή με καρκίνο χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, φροντίδα και εξειδίκευση.

Πόσο όμως είμαστε έτοιμοι, είτε ως επαγγελματίες υγείας, είτε ως συγγενείς και φίλοι να βοηθούμε με τον κατάλληλο τρόπο άτομα του περιβάλλοντός μας ή άλλους συνανθρώπους μας, που πλήττονται  από καρκίνο;

Η κατανόηση, του τι συμβαίνει στον ψυχολογικό κόσμο του καρκινοπαθούς ασθενούς είναι βασική προϋπόθεση για να ξέρουμε πώς να την ή τον βοηθούμε. Σας παρουσιάζουμε χρήσιμα στοιχεία, για να προσφέρουμε τη στήριξή μας καλύτερα.

Όταν ο ασθενής ακούει το γιατρό να του λέει ότι πάσχει από καρκίνο, τότε ο κόσμος χάνεται από μπροστά του. Παρά το γεγονός ότι στην εποχή μας το ποσοστό των ασθενών που νικούν τον καρκίνο αυξάνεται συνεχώς, εντούτοις ο φόβος που προκαλεί ο καρκίνος παραμένει ανυπέρβλητος.

Ο καρκινοπαθής ασθενής βιώνει πληθώρα συναισθημάτων. Τα συναισθήματα εκδηλώνονται και συνοδεύουν τον ασθενή, στη διάγνωση, κατά τη θεραπεία, την παρακολούθηση και καθόλη τη διάρκεια της ζωής του.

Τα συναισθήματα που βιώνει ο καρκινοπαθής ασθενής, σε διάφορα στάδια, είναι φυσιολογικά και μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν:

1. Φόβο.
2. Ανησυχία, αγωνία.
3. Άρνηση, αμφισβήτηση.
4. Θυμό.
5. Στρες.
6. Λύπη, κατάθλιψη.
7. Ενοχές.
8. Μοναξιά.
9. Ελπίδα.
10. Ευγνωμοσύνη.

Για τους περισσότερους ασθενείς οι πρώτες εβδομάδες μετά τη διάγνωση του καρκίνου είναι εξαιρετικά δύσκολες. Τα συναισθήματα που βιώνουν αλλάζουν συχνά, μεταβάλλοντας, χωρίς προειδοποίηση, την ψυχική τους κατάσταση. Ωστόσο οι άνθρωποι είναι εξαιρετικά ανθεκτικοί, προσαρμόζονται και αντιμετωπίζουν με θάρρος και δύναμη τη νέα κατάσταση.

Η ψυχολογική στήριξη που παίρνει ένας καρκινοπαθής ασθενής, σε όλες τις φάσεις της νόσου και της θεραπείας του, τον ενισχύει πολύ στη μάχη του κατά του καρκίνου. Στους ανθρώπους, που είναι σε θέση να βοηθούν ψυχολογικά τον ασθενή, για να μεγιστοποιήσουν τις πιθανότητες ίασής του, αλλά και την ποιότητα της ζωής του, περιλαμβάνονται:

1. Η οικογένεια και οι φίλοι του.
2. Άλλοι καρκινοπαθείς ασθενείς.
3. Ομάδες στήριξης, φιλανθρωπικοί οργανισμοί.
4. Πνευματικοί και θρησκευτικοί καθοδηγητές.
5. Οι επαγγελματίες της υγείας, τόσο στο νοσοκομείο όσο και στην κοινότητα.
6. Αυτοί που φροντίζουν συστηματικά τον ασθενή.

Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι:

1. Ο κάθε ασθενής έχει τις δικές του ιδιαιτερότητες, την εξατομικευμένη ψυχική και πνευματική του κατάσταση και τις δικές του ανάγκες.
2. Οι εμπειρίες του κάθε ασθενούς με τον καρκίνο είναι ξεχωριστές. Χρειάζεται εξατομικευμένη αντιμετώπιση, που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του κάθε ασθενούς.
3. Ο καρκίνος δεν επηρεάζει μόνο τη σωματική υγεία. Επηρεάζει τον τρόπο που νιώθουμε, που σκεφτόμαστε και που κάνουμε αυτά που μας αρέσουν. Προκαλεί συναισθηματικές μεταβολές, που συχνά εκπλήττουν. Ο τρόπος σκέψης αλλάζει. Δημιουργούνται νέες καταστάσεις στη λειτουργία του πνευματικού μας κόσμου.
4. Η καλή ψυχολογική κατάσταση και η κοινωνική στήριξη είναι σημαντικά όπλα εναντίον του καρκίνου.
5. Η ψυχική δύναμη βοηθά στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής, στην ίαση ή στην αύξηση της επιβίωσης των καρκινοπαθών ασθενών.
6. Η ψυχική δύναμη είναι αναγκαία, για να μπορέσει ο καρκινοπαθής να αντιμετωπίσει τα συμπτώματα της ασθένειας του και να ανταπεξέλθει στις αλλαγές της σωματικής εικόνας, που ενδεχομένως προκαλεί ο καρκίνος ο ίδιος ή η θεραπεία του. Η ψυχική δύναμη θα του επιτρέψει να βρει ξανά το δρόμο του, να νιώσει ξανά τους σκοπούς της ζωής του και να μπορέσει να ζήσει πιο ολοκληρωμένα τη ζωή του.

Είναι εξαιρετικά σημαντικό να δίνεται προσοχή και φροντίδα στον ψυχικό και στον συναισθηματικό κόσμο του κάθε καρκινοπαθούς ασθενούς ακριβώς όπως παρέχεται φροντίδα για τη σωματική του ασθένεια.

 

Συγγραφέας άρθρου:
Καθηγητής Λοΐζος Γ. Λοΐζου,
Πρόεδρος Ιδρύματος ΕΛΠΙΔΑ για παιδιά με καρκίνο και λευχαιμία,
Κλινικός Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Λευκωσίας,
Παιδίατρος, Παιδογκολόγος-Παιδοαιματολόγος,
Διευθυντής Παιδογκολογικής-Παιδοαιματολογικής Κλινικής
Νοσοκομείο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ΙΙΙ, Λευκωσία.