Συγγραφέας άρθρου:
Καθηγητής Λοΐζος Γ. Λοΐζου
Πρόεδρος Ιδρύματος ΕΛΠΙΔΑ για παιδιά με καρκίνο και λευχαιμία
Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Λευκωσίας
Παιδίατρος, Παιδογκολόγος-Παιδοαιματολόγος
Διευθυντής Παιδογκολογικής – Παιδοαιματολογικής Κλινικής
Νοσοκομείο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ΙΙΙ, Λευκωσία, Κύπρος

Η εξατομίκευση της αντικαρκινικής θεραπείας αποτελεί ένα τεράστιο άλμα και μια σημαντική νίκη στον πόλεμο της ανθρωπότητας κατά του καρκίνου. Πιστεύω, ότι είναι σημαντικό τόσο οι επαγγελματίες της υγείας όσο και το ευρύτερο κοινό, να γνωρίζουμε καλά τις βασικές πτυχές του πολλά υποσχόμενου αυτού τομέα. Ενημερώνοντας όσο πιο καλά μπορούμε  τους γιατρούς μα όλων των ειδικοτήτων, και πληροφορώντας και εκπαιδεύοντας καλύτερα τους ασθενείς, πιστεύω ότι θα είναι αυξάνουμε ουσιαστικά τις πιθανότητες επιτυχιών στην αγώνα μας κατά του καρκίνου.

Η εποχή της θεραπείας, που είναι ειδικά προσαρμοσμένη για τις ανάγκες του κάθε ασθενούς, έχει φτάσει. Πρόκειται για μια πολύ μεγάλη επιτυχία της ανθρωπότητας στον πόλεμο κατά του καρκίνου. 

Χάρις στις πρόσφατες εξελίξεις στον τομέα της κατανόησης του καρκίνου και του σχεδιασμού θεραπειών, είναι πλέον δυνατόν να γίνεται αυστηρή εξατομίκευση της θεραπείας, σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά του ασθενούς και της νόσου του.

1. Ο κάθε ασθενής έχει τα δικά του, ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Η γενετική του σύσταση σε επίπεδο DNA μπορεί να είναι διαφορετική από άλλους ασθενείς, που πάσχουν από τον ίδιο τύπο καρκίνου. Αυτό σημαίνει ότι η ανταπόκριση καρκινοπαθών ασθενών, με τον ίδιο τύπο καρκίνου, σε διάφορες αντικαρκινικές θεραπείες, πιθανόν να μην είναι παρόμοια.
   
   
2. Ο ίδιος τύπος καρκίνου μπορεί να εκδηλώνεται σε διαφορετικούς ασθενείς με κάποιες ιδιομορφίες. Οι διαφορές αυτές πηγάζουν από τις ανωμαλίες σε επίπεδο DNA, που δημιουργούν τον συγκεκριμένο καρκίνο. Οι επιμέρους διαφορές στον ίδιο τύπο καρκίνου, από τον οποίο πάσχουν διάφοροι ασθενείς, μπορεί να απαιτεί προσαρμογή των θεραπευτικών μεθόδων.
   
   
3. Η πρόοδος που επιτεύχθηκε στον τομέα της ταυτοποίησης του DNA των ανθρώπων και των ασθενειών επιτρέπει την έγκαιρη αναγνώριση των διαφορών, που υπάρχουν μεταξύ των ασθενών που πάσχουν από τον ίδιο τύπο καρκίνου.

Βρισκόμαστε στην αρχή της εποχής, που η γενετική ταυτότητα DNA του κάθε ασθενούς και της νόσου του επιτρέπουν καλύτερο σχεδιασμό της αντικαρκινικής θεραπείας, που χρειάζεται και να του δοθεί:

1. Η εξατομίκευση της θεραπείας μπορεί να γίνεται από την αρχή της θεραπευτικής αγωγής.
   
   
2. Η εξατομίκευση μπορεί να συνεχίζεται, μετά από τα αρχικά στάδια της θεραπείας, ανάλογα με τα πρώτα αποτελέσματα.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της εξατομίκευσης της αντικαρκινικής θεραπείας;

1. Η επιλογή της πλέον κατάλληλης θεραπείας για τον κάθε καρκινοπαθή ασθενή. Δεν θα δίνεται πλέον υποχρεωτικά μια συγκεκριμένη κοινή θεραπευτική αγωγή σε όλους τους καρκινοπαθείς, που πάσχουν από τον ίδιο τύπο καρκίνου. Η θεραπεία θα προσαρμόζεται σύμφωνα με τη γενετική ταυτότητα του ασθενούς και του καρκίνου του.
   
   
2. Μείωση των παρενεργειών: Τα φάρμακα και άλλες θεραπείες, που θα χορηγούνται, επειδή θα είναι ειδικά σχεδιασμένες για τις ανάγκες του συγκεκριμένου ασθενούς, θα έχουν λιγότερες τοξικές παρενέργειες. Θα αποφεύγονται φάρμακα, που δεν θα μπορεί να μεταβολίζει αρκετά ο ασθενής, ή άλλες θεραπείες, που θα του δημιουργούν αχρείαστες και επικίνδυνες επιπλοκές.
   
   
3. Αύξηση της αποτελεσματικότητας των θεραπειών, με περισσότερες ιάσεις ή μεγαλύτερη επιβίωση ασθενών. Η προσαρμογή των θεραπειών στη γενετική ταυτότητα του ασθενούς και του καρκίνου του, ταυτόχρονα με τη μείωση των παρενεργειών και την καλύτερη συμμόρφωση του ασθενούς στις θεραπείες, οδηγούν σε ουσιαστική αύξηση της αποτελεσματικότητας της αντικαρκινικής αγωγής.
   
   
4. Αύξηση της συμμόρφωσης των ασθενών στις θεραπείες τους. Η αποδοχή και η συμμόρφωση των ασθενών στις οδηγίες των γιατρών για τη θεραπεία τους έχουν πρωταρχική σημασία. Όταν οι ασθενείς γνωρίζουν ότι οι θεραπείες είναι ειδικά προσαρμοσμένες για τις ανάγκες τους, σύμφωνα με το γονότυπο του σώματος και της νόσου τους, οι πιθανότητες συμμόρφωσής τους είναι πολύ περισσότερες.
   
   
5. Βελτίωση της ποιότητας της ζωής των καρκινοπαθών ασθενών: Οι προσαρμοσμένες και στοχευμένες αντικαρκινικές θεραπείες βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των ασθενών, λόγω μείωσης των παρενεργειών και του χρόνου εισαγωγής τους σε νοσοκομεία.      

Η εξατομίκευση της αντικαρκινικής θεραπείας, με βάση το γονότυπο του ασθενούς και του καρκίνου του, χρησιμοποιείται ήδη σε διάφορες μορφές καρκίνου:

1. Μελάνωμα
2. Λευχαιμίες
3. Καρκίνος πνευμόνων, μαστού, παγκρέατος, εγκεφάλου, παχέος εντέρου, ενδομητρίου, νεφρών, προστάτη και άλλων.

Οι ανάγκες του κάθε καρκινοπαθούς ασθενούς εξυπηρετούνται καλύτερα με τη βαθύτερη αναγνώριση και κατανόηση των χαρακτηριστικών του DNA του ιδίου και της νόσου του. Η εποχή της εξατομικευμένης ιατρικής άρχισε και θα συνεχίσει να προσφέρει τα μέγιστα στον τομέα της πρόληψης, της διάγνωσης και της θεραπείας του καρκίνου.