Η μνήμη επηρεάζεται από την τεστοστερόνη, η οποία είναι η ορμόνη για τη σεξουαλική διαμόρφωση και λειτουργία στον άνδρα.
Η μείωση των επιπέδων της τεστοστερόνης που παρατηρείται με την αύξηση της ηλικίας, συνοδεύεται και από μείωση πνευματικών δεξιοτήτων που απαιτούν μνήμη.
Ηλικιωμένοι άνδρες που έχουν ψηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης στο αίμα τους, έχουν παράλληλα καλύτερη μνήμη όπως επίσης και ορισμένες καλύτερες νοητικές λειτουργίες, σε σύγκριση με συνομήλικους τους που έχουν χαμηλότερη ελεύθερη τεστοστερόνη αίματος.
Η τεστοστερόνη είναι η κυριότερη ανδρογόνος ορμόνη. Εκκρίνεται από τον ενδιάμεσο ιστό των όρχεων. Είναι υπεύθυνη για την παραγωγή σπέρματος και την ανάπτυξη των γεννητικών οργάνων. Είναι επίσης υπεύθυνη για την ανάπτυξη των δευτερογενών χαρακτήρων του ανδρικού φύλου δηλαδή της τριχοφυΐας του προσώπου και της χροιάς της φωνής.
Δεν έγινε ακόμη κατανοητός ο τρόπος με τον οποίο η τεστοστερόνη δρα και επηρεάζει τη μνήμη. Μια από τις πιθανές εξηγήσεις είναι ότι η ίδια η τεστοστερόνη επιδρά στον εγκέφαλο και βελτιώνει τη μνήμη.
Υπάρχει όμως και το ενδεχόμενο ότι η τεστοστερόνη εντός του εγκεφάλου, μετατρέπεται σε οιστρογόνο και να είναι το οιστρογόνο που δημιουργεί την καλύτερη μνήμη.
Τα οιστρογόνα είναι οι ορμόνες που σχετίζονται με τη σεξουαλική λειτουργία και διαμόρφωση στις γυναίκες. Εκκρίνονται από τις ωοθήκες και ευθύνονται για την ανάπτυξη, την ωρίμανση και τη λειτουργία των γεννητικών οργάνων της γυναίκας καθώς επίσης και την εμφάνιση των δευτερευόντων χαρακτηριστικών του γυναικείου φύλου.
Τα δεδομένα αυτά, θέτουν ξανά το δύσκολο και ακόμη αναπάντητο ερώτημα του κατά πόσο θα πρέπει στους ηλικιωμένους άνδρες να χορηγείται ή όχι η τεστοστερόνη.
Ερευνητές από τη Βαλτιμόρη, παρακολούθησαν για 10 χρόνια, 417 άνδρες ηλικίας από 50 έως 91 χρονών. Αρχικά μέτρησαν στο αίμα τους την ολική συγκέντρωση της τεστοστερόνης όπως και τα επίπεδα της ελεύθερης τεστοστερόνης.
Η ελεύθερη μορφή της ορμόνης δεν είναι δεσμευμένη με μια ειδική πρωτεΐνη, που μεταφέρει τις σεξουαλικές ορμόνες. Για το λόγο αυτό μπορεί και εισέρχεται στον εγκέφαλο.
Είναι η ελεύθερη μορφή της τεστοστερόνης αίματος που επιδρά στον εγκέφαλο και επηρεάζει τη μνήμη και άλλες νοητικές λειτουργίες.
Παράλληλα υπέβαλλαν τους συμμετέχοντες στην έρευνα, σε ειδικά τεστ που έλεγχαν την οπτική και προφορική μνήμη, τις γνωστικές ικανότητες, το νοητικό επίπεδο, τον προφορικό λόγο, το επίπεδο προσοχής και άλλες πνευματικές λειτουργίες.
Τα αποτελέσματα τους έδειξαν, ότι οι άνδρες, που διαχρονικά είχαν ψηλότερα επίπεδα ελεύθερης τεστοστερόνης αίματος, είχαν σημαντικά καλύτερα αποτελέσματα όσον αφορά την οπτική και προφορική μνήμη. Επίσης είχαν καλύτερες δεξιότητες οπτικού και κινητικού προσανατολισμού.
Δεν είναι η πρώτη φορά που η τεστοστερόνη βρέθηκε να έχει θετικές επιπτώσεις στη μνήμη.
Έρευνες που έγιναν σε άνδρες που ελάμβαναν ενέσεις τεστοστερόνης 1 φορά την εβδομάδα, έδειξαν ότι η μνήμη τους είναι καλύτερη σε σύγκριση με άλλους συνομήλικους τους, που δεν έπαιρναν τεστοστερόνη.
Επίσης άλλες έρευνες σε πειραματόζωα, έδειξαν, ότι η τεστοστερόνη προκαλεί τη σύνθεση από τα νευρικά κύτταρα μιας υγιούς πρωτεΐνης, η οποία στην ασθένεια του Άλτσχάιμερ παράγεται παθολογική.
Όμως τα πράγματα δεν είναι απλά. Η χορήγηση της τεστοστερόνης εμπεριέχει κινδύνους.
Οι πιθανές αρνητικές ενέργειες της χορήγησης της τεστοστερόνης, περιλαμβάνουν τον αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του προστάτη, για εγκεφαλικά επεισόδια, για άπνοια του ύπνου και για ανωμαλίες του μεταβολισμού των λιπιδίων.
Ενώ λοιπόν βλέπουμε από διάφορες έρευνες, ότι η διόρθωση των χαμηλών επιπέδων της τεστοστερόνης, που παρατηρείται λόγω αύξησης της ηλικίας θα μπορούσε να έχει σημαντικά πλεονεκτήματα (βελτίωση μνήμης, σεξουαλικής λειτουργίας, οστικής πυκνότητας, μυϊκής δύναμης και μάζας), εντούτοις οι σοβαρές παρενέργειες της συστηματικής χορήγησης της τεστοστερόνης εμποδίζουν μια τέτοια προσέγγιση.
Τελειώνοντας θα θέλαμε να τονίσουμε ότι υπάρχουν πολλά ακόμη στον τομέα αυτό που θα πρέπει να γίνουν κατανοητά. Σίγουρα δεν πρέπει να δίνεται τεστοστερόνη αλόγιστα και χωρίς ιατρική συμβουλή και παρακολούθηση.
Δεν αποκλείεται στο μέλλον, η ανακάλυψη των μηχανισμών που εμπλέκονται, να οδηγήσουν σε θεραπείες, με παράγωγα ορμονών χωρίς κινδύνους, που θα βελτιώνουν τη μνήμη, τη σεξουαλική λειτουργία, τη μυϊκή και οστική κατάσταση.
