Σε πολλές χώρες, τα ανιχνευτικά τεστ για τον καρκίνο του προστάτη αρχίζουν να γίνονται από την ηλικία των 50 ετών.

Ωστόσο πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι η διενέργεια των τεστ σε πιο νέους άνδρες, από την ηλικία των 40 ετών, επιτρέπει την ανίχνευση αριθμού καρκίνων του προστάτη που δημιουργούνται και εξελίσσονται αθόρυβα.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει ήδη υιοθετηθεί η μέτρηση του ειδικού προστατικού αντιγόνου στο αίμα (PSA, prostate specific antigen) από την ηλικία των 40 ετών. Γιατροί από το Ηνωμένο Βασίλειο, διεξήγαγαν έρευνα με στόχο να βρουν τι συμβαίνει όταν διενεργούνται ανιχνευτικά τεστ για τον καρκίνο του προστάτη σε νέους άνδρες, ποια η συχνότητα και τα χαρακτηριστικά της νόσου.

Η έρευνα συμπεριέλαβε 1299 άνδρες ηλικίας 45 έως 49 ετών. Επιλέγηκαν τυχαία από 8 κέντρα γενικής ιατρικής. Οι 442 (34%) αποδέχθηκαν να κάνουν μέτρηση του PSA στο αίμα τους. Οι 54 (12%), είχαν ψηλό PSA.

Οι άνδρες με ψηλό PSA, υποβλήθηκαν σε περαιτέρω διερεύνηση που περιέλαβε δακτυλική εξέταση του προστάτη, βιοψία του προστάτη που έγινε με βοήθεια υπερήχων και επανάληψη του τεστ PSA.

Για την ηλικία των ανδρών αυτών, το όριο της τιμής του που τέθηκε για το PSA πιο πάνω από γινόταν βιοψία προστάτη ήταν 1,5 ng/ml. Στους πιο ηλικιωμένους άνδρες η βιοψία γίνεται όταν το επίπεδο PSA είναι πιο πάνω από 3 ng/ml.

Ανιχνεύτηκαν 10 καρκίνοι του προστάτη (2,3%). Το ποσοστό αυτό ανίχνευσης καρκίνου του προστάτη, είναι ανάλογο με αυτό που επιτυγχάνεται στους άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας που υποβάλλονται σε συστηματική ανίχνευση για τη νόσο.

Από τους 10 άνδρες που βρέθηκαν με καρκίνο, οι 5 που παρουσίαζαν τους περισσότερο επικίνδυνους για την υγεία τους καρκίνους, συμφώνησαν και έλαβαν μια από τις τρεις πιθανές θεραπείες, ακτινοθεραπεία, χειρουργική αγωγή ή προσεκτική, τακτική παρακολούθηση.

Τα συμπεράσματα των Βρετανών ερευνητών είναι: Οι άνδρες κάτω των 50 ετών, αποδέχονται τη διενέργεια ανιχνευτικών τεστ για καρκίνο του προστάτη. Ωστόσο το ποσοστό αποδοχής είναι σημαντικά χαμηλότερο από εκείνο που παρατηρείται σε άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας   Εάν μια τέτοια στρατηγικής ανίχνευσης και αντιμετώπισης της νόσου υιοθετηθεί, θα πρέπει να γίνουν μεγαλύτερες προσπάθειες ευαισθητοποίησης της ηλικιακής αυτής ομάδας για να έχει μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας   Χρησιμοποιώντας σε άνδρες κάτω των 50 ετών μια τιμή για το PSA πιο ψηλή από 1,5 ng/ml, η συχνότητα καρκίνου του προστάτη που ανιχνευόταν ήταν η ίδια με αυτή που ανιχνεύεται σε πιο ηλικιωμένους άνδρες στους οποίους το όριο του PSA για διενέργεια βιοψίας είναι 3 ng/ml

Υπολογίστηκε ότι εάν στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι άνδρες ηλικίας 45 έως 49 ετών που ανέρχονται σε 2.236.000 υποβάλλονταν σε ανιχνευτικό τεστ PSA, θα εντοπίζονταν 272.905 άνδρες με ψηλό PSA. Από αυτούς οι 51.449 θα είχαν καρκίνο του προστάτη.

Μερικοί από τους άνδρες με τους καρκίνους αυτούς, θα ήταν δυνατό να επωφεληθούν από τη θεραπεία. Όμως το όφελος αυτό πρέπει να συγκριθεί με τη σωματική και ψυχική καταπόνηση στην οποία θα υποβάλλονται οι 221.456 άνδρες που θα έχουν αρνητικά αποτελέσματα βιοψίας όπως επίσης τους κινδύνους χορήγησης υπερβολικής θεραπείας με τις παρενέργειες της στους άνδρες που θα έχουν διαγνωσθεί με καρκίνο.

Επισημαίνεται ότι τώρα διεξάγονται ευρείας κλίμακας κλινικές δοκιμές για να φανεί ή να επιβεβαιωθεί εάν πράγματι η συστηματική ανίχνευση του καρκίνου του προστάτη σε διάφορες ηλικιακές ομάδες έχει αποτελέσματα που δικαιολογούν την υιοθέτηση της, μαζικά σε άνδρες μικρότερης ηλικίας.

Αναμένοντας τελεσίδικες αποφάσεις και εισηγήσεις για το ζήτημα, είναι προτιμότερο οι γιατροί να συζητούν με τους ασθενείς τους για τους περιορισμούς, τις πιθανές θετικές αλλά και βλαβερές επιδράσεις των ανιχνευτικών τεστ που γίνονται για τον καρκίνο του προστάτη.