Η διάγνωση και αντιμετώπιση της υπερβολικής παραγωγής ιδρώτα, της υπερίδρωσης, περιγράφηκε για πρώτη φορά από τον Ιπποκράτη τον 4ο αιώνα πΧ.

Η δερματολογική αυτή πάθηση προκαλεί στεναχώρια και κοινωνικές δυσκολίες σε αυτούς που υποφέρουν.

Κατά τα τελευταία χρόνια οι γιατροί άρχισαν να αντιλαμβάνονται την έκταση του προβλήματος και να δίνουν περισσότερη προσοχή στις θεραπείες που προτείνονται για την υπερίδρωση.

Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην αποτελεσματικότητα και στη μείωση των ανεπιθύμητων παρενεργειών των θεραπειών που προτείνονται.

Υπάρχει η λανθασμένη εντύπωση ότι η υπερίδρωση είναι σπάνια. Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι μέχρι 3% του πληθυσμού παρουσιάζουν πρωτογενή υπερίδρωση. Το 1,4% παρουσιάζει υπερίδρωση στις μασχάλες και το 0,5% υποφέρει από υπερβολική παραγωγή ιδρώτα που επηρεάζει αρνητικά τις καθημερινές δραστηριότητες αυτών που πάσχουν.

Στην υπερίδρωση υπάρχει και κληρονομική συνιστώσα. Περίπου το 50% των ασθενών έχουν κάποιον στην οικογένεια τους που έχει το ίδιο πρόβλημα.

Ο ιδρώτας παράγεται από τους αδένες του δέρματος για να αποβάλλεται θερμότητα από το σώμα. Στον εγκέφαλο μια περιοχή του υποθαλάμου ελέγχει την παραγωγή ιδρώτα λόγω αύξησης θερμοκρασίας του σώματος.

Ο ιδρώτας παράγεται επίσης και από ένα δεύτερο μηχανισμό. Πρόκειται για την υπερίδρωση λόγω συναισθηματικών παραγόντων όπως το στρες. Ο μηχανισμός αυτός ελέγχεται από το αυτόνομο συμπαθητικό σύστημα σε μια άλλη περιοχή του εγκεφάλου.

Εκτός από την πρωτογενή υπερίδρωση, υπάρχει και η δευτερογενής η οποία δεν οφείλεται στους δύο πιο πάνω μηχανισμούς.  Στις περιπτώσεις αυτές άλλες ασθένειες όπως ο υπερθυρεοειδισμός, κακοήθεις νόσοι, η υπογλυκαιμία και άλλες καταστάσεις, μπορεί να ευθύνονται για την υπερβολική εφίδρωση.

Συνοπτικά λοιπόν έχουμε:

Α. Πρωτογενής υπερίδρωση:

1. Αύξηση θερμοκρασίας σώματος
2. Συναισθηματική υπερίδρωση

Β. Δευτερογενής υπερίδρωση λόγω ασθενειών.

Σε ασθενείς που ιδρώνουν υπερβολικά τη νύχτα, χρειάζεται προσοχή για να γίνει η σωστή διάγνωση.

Η υπερίδρωση λόγω συναισθηματικών παραγόντων, έχει κατά κύριο λόγο τις αρνητικές κοινωνικές συνέπειες. Μπορεί να επηρεάζει τις παλάμες των χεριών, τα πέλματα των ποδιών, τις μασχάλες, το πρόσωπο και το υπόλοιπο κεφάλι.

Η διάγνωση της υπερίδρωσης βασίζεται στη λεπτομερή λήψη του ιστορικού του ασθενούς και της πάθησης του. Η κλινική εξέταση όπως επίσης και οι συμπληρωματικές εργαστηριακές εξετάσεις βοηθούν στη διάγνωση και την εξακρίβωση του είδους και της πιθανής αιτίας της νόσου.

Η διάγνωση και θεραπεία χρειάζονται σήμερα μια πολυθεματική προσέγγιση από τον προσωπικό γιατρό του ασθενούς, το δερματολόγο, το νευρολόγο και το χειρουργό. Η προσέγγιση θα εξαρτηθεί από τις περιοχές του σώματος που επηρεάζονται από την υπερίδρωση, από το βαθμό σοβαρότητας της νόσου και την ανταπόκριση στις θεραπείες που υπάρχουν.

Οι θεραπευτικές επιλογές που υπάρχουν σήμερα περιλαμβάνουν:

1. Τοπικές ανθιδρωτικές θεραπείες:  Αργίλιο χλωριούχο εξαϋδρικό, διάλυμα 20%
    
2. Φάρμακα: β αναστολείς ( όπως η προπρανολόλη) και η προπανθελίνη
    
3. Ψυχική θεραπεία: Εάν ο κύριος λόγος της υπερίδρωσης είναι το υπερβολικό άγχος, τότε ψυχικές θεραπείες όπως η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία μπορούν να βοηθήσουν
    
4. Ιοντοφόρεση: Η θεραπεία αυτή που προτείνεται από τους δερματολόγους βασίζεται σε μικρά ηλεκτρικά μπάνια των ποδιών και των χεριών που γίνονται μερικά λεπτά κάθε εβδομάδα.
   
   Σταματά τη λειτουργία των αδένων που παράγουν τον ιδρώτα. Είναι πολύ αποτελεσματική για την υπερίδρωση στις παλάμες και στα πέλματα αλλά όχι στις μασχάλες
    
5. Ενέσεις Botox: Οι ενέσεις αυτές παραλύουν προσωρινά το νεύρο που διεγείρει τους μασχαλιαίους αδένες που παράγουν τον ιδρώτα. Η θεραπεία διαρκεί περίπου 6 έως 9 μήνες και μετά χρειάζεται επανάληψη
    
6. Χειρουργική θεραπεία, θωρακοσκοπική συμπαθεκτομή: Προτείνεται μόνο σε πολύ δύσκολες περιπτώσεις, ανθεκτικές στις άλλες θεραπείες όπου ο ασθενής έχει σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στην κοινωνική, επαγγελματική και προσωπική του ζωή.
   
   Η θεραπεία αυτή γίνεται από αγγειοχειρουργούς. Η κυριότερη παρενέργειαείναι η υπερπαραγωγή ιδρώτα από αδένες σε άλλες περιοχές του σώματος.

Βλέπουμε λοιπόν ότι πολλά μπορούν να γίνουν, κάτω από την καθοδήγηση των γιατρών, για την αντιμετώπιση της υπερίδρωσης.

Οι ασθενείς πρέπει να τυγχάνουν διαφώτισης, κατανόησης, βοήθειας και περίθαλψης από τους γιατρούς τους για την όσο το δυνατό καλύτερη αντιμετώπιση του ενοχλητικού αυτού προβλήματος.