Πώς βιώνουν τη ζήλια οι άνδρες και πώς οι γυναίκες; Τι είναι η αισθηματική και τι η σεξουαλική ζήλια;
Οι αποδεκτές θεωρίες στον τομέα αυτό αλλάζουν και νέα στοιχεία έρχονται να ανατρέψουν ιδέες που έχουν γίνει αποδεκτές και έχουν εμπεδωθεί στη συνείδηση πολλών.
Μέχρι σήμερα ήταν αποδεκτό ότι οι άνδρες ανέχονται λιγότερο από τις γυναίκες τη σεξουαλική απιστία. Αντίθετα, σύμφωνα με τα ίδια δεδομένα της εξελικτικής ψυχολογίας, οι γυναίκες χρειάζονται περισσότερο την αισθηματική αφοσίωση και η σεξουαλική τους ζήλια είναι λιγότερη.
Ο μηχανισμός της σεξουαλικής ζήλιας στους άνδρες, σύμφωνα με τους εξελικτικούς ψυχολόγους, είναι πολύ έντονος και πηγάζει από έντονα πρωτόγονα αισθήματα επιλογής. Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή η έντονη σεξουαλική ζήλια των ανδρών έχει στόχο να παρεμποδίσει τις γυναίκες από του να μείνουν έγκυες και να γεννήσουν παιδιά άλλων ανδρών.
Η εξελικτική ψυχολογία υποστηρίζει ότι στις γυναίκες είναι πιο έντονη η αισθηματική ζήλια παρά η σεξουαλική και ότι οι γυναίκες ανέχονται περισσότερο τη σεξουαλική απιστία από τους άνδρες.
Η διαφορά αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι οι γυναίκες δίνουν μεγαλύτερη σημασία στην αισθηματική αφοσίωση των ανδρών προς αυτές διότι οι άνδρες θα τους παρέχουν την απαραίτητη προστασία και εφόδια για τη ζωή.
Τώρα νεώτερες μελέτες από ερευνητές του πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας θέτουν υπό αμφισβήτηση τις θεωρίες αυτές.
Η δική τους θεωρία υποστηρίζει ότι η αισθηματική και σεξουαλική ζήλια δεν είναι τόσο διαφορετικές μεταξύ των ανδρών και των γυναικών. Ισχυρίζονται ότι η πολιτιστική επιρροή παίζει ρόλο στο πως βιώνουν τα δύο φύλα τις καταστάσεις ζήλιας.
Η ανάλυση των μηχανισμών της ζήλιας στους άνδρες σε διάφορες χώρες δείχνει μεγάλες διαφορές. Υπάρχουν πολλές χώρες στις οποίες πολύ λίγοι άνδρες δηλώνουν ότι η σεξουαλική απιστία είναι χειρότερη από την αισθηματική απιστία.
Παράλληλα βρέθηκαν μεγάλες διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών τόσο μέσα σε μεγάλες χώρες όπως στις Ηνωμένες Πολιτείες άλλα και μεταξύ Ευρωπαίων και Αμερικανών. Μια από τις σχετικές μελέτες έδειξε ότι μόνο 25% των Κινέζων ανδρών θεωρούν ως πιο δύσκολη τη σεξουαλική απιστία ενώ το 75% δήλωσε ότι χειρότερη είναι η αισθηματική απιστία.
Τα στοιχεία αυτά ανατρέπουν τις ιδέες της εξελικτικής ψυχολογίας οι οποίες προέκυψαν από παλαιότερες έρευνες και που έχουν γίνει ευρέως αποδεκτές και εμπεδωθεί.
Μάλιστα τίθεται υπό αμφισβήτηση το γεγονός ότι ένας άνδρας μπορεί πιο εύκολα να σκοτώσει τη γυναίκα του ή τη σύντροφο του σε μια έξαρση θυμού και πάθους λόγω ζήλιας. Το στοιχείο αυτό είχε προκύψει από μελέτες που δεν έλαβαν υπ' όψη μόνο τους φόνους από άνδρες για λόγους ζήλιας. Η σύγχυση προέκυψε από το γεγονός ότι οι άνδρες είναι ικανοί περισσότερο από τις γυναίκες, για βίαια εγκλήματα όλων των τύπων.
Όταν όμως εξεταστούν οι δολοφονίες που έγιναν μόνο για λόγους ζήλιας, τότε γίνεται αντιληπτό ότι και οι γυναίκες έχουν τις ίδιες πιθανότητες να σκοτώσουν τον άνδρα ή το σύντροφό τους σε ένα ξέσπασμα οργής που προέρχεται από σεξουαλική ζήλια.
Τελικά η μελέτη της ανθρώπινης ζήλιας αποκαλύπτει λοιπόν ότι η ζήλια δεν είναι τόσο διαφορετική μεταξύ ανδρών και γυναικών. Η φύση διαμόρφωσε διαχρονικά τα δύο φύλα να είναι περισσότερο όμοια στον τομέα αυτό παρά διαφορετικά.
Οι μηχανισμοί της ζήλιας δεν είναι μόνο υπόθεση γονιδίων αλλά κυρίως επηρεάζονται από το πολιτισμικό και μορφωτικό περιβάλλον.
Οι εμπειρίες που αποκτούνται τροποποιούν τους βιολογικούς μηχανισμούς στον εγκέφαλο που ελέγχουν την ανθρώπινη συμπεριφορά.