Η τεστοστερόνη είναι η σημαντικότερη ορμόνη του σεξ που έχουν οι άνδρες. Παράγεται από τους όρχεις και η παραγωγή της ελέγχεται από τον εγκέφαλο.
Η τεστοστερόνη ευθύνεται για το σχηματισμό των τυπικών ανδρικών χαρακτηριστικών. Έχει καθοριστικό ρόλο για τη σεξουαλική επιθυμία, βοηθά στην παραγωγή του σπέρματος, ρυθμίζει την τριχοφυΐα στη ηβική περιοχή (ηβικό τρίχωμα) και στο υπόλοιπο σώμα. Επίσης συμβάλλει για την ανάπτυξη και διατήρηση των μυών και των οστών των ανδρών.
Η πτώση της τεστοστερόνης αίματος στους άνδρες προκαλεί μείωση της διάθεσης για σεξ, μειώνει την ποιότητα των στύσεων, χαμηλώνει τον αριθμό των σπερματοζωάριων στο σπέρμα και είναι αιτία μεγαλομαστίας (αύξηση του μεγέθους των μαστών).
Η διαχρονική πτώση της τεστοστερόνης αίματος είναι αιτία μείωσης της οστικής μάζας (τα οστά γίνονται αδύνατα, προκαλείται οστεοπόρωση), μείωσης του μεγέθους των όρχεων, απώλειας των μαλλιών, μείωσης της μυϊκής δύναμης, αλλαγών της διάθεσης και λιγότερης ενεργητικότητας.
Οι άνδρες, που υποψιάζονται, ότι έχουν πρόβλημα λόγω μείωσης της τεστοστερόνης στον οργανισμό τους εξαιτίας κάποιων συμπτωμάτων ή σημείων που παρατήρησαν πρέπει να μιλήσουν για το θέμα με το γιατρό τους. Δεν πρέπει ν' ακούνε άλλους ή να δέχονται να πάρουν οποιαδήποτε θεραπεία ή ν' αγοράζουν σκευάσματα ή χάπια, που τους προτείνουν άλλοι χωρίς τη συμβουλή του γιατρού τους.
Οι άνδρες είναι σημαντικό να μη διστάζουν να μιλούν με τον προσωπικό τους γιατρό για οτιδήποτε τους απασχολεί σε σχέση με τη σεξουαλική τους ζωή, την απώλεια της διάθεσης για σεξ ή εάν υπάρχουν να αναφέρουν προβλήματα της στύσης. Πρέπει να αναφέρουν επίσης εάν παίρνουν οποιασδήποτε μορφής φαρμακευτικά ή άλλα σκευάσματα, που αγόρασαν με ή χωρίς ιατρική συνταγή και να μιλούν ανοικτά με το γιατρό τους για θέματα αλλαγών στη ζωή τους ή οποιωνδήποτε προβλημάτων στο σεξ.
Ο γιατρός μετά από το λεπτομερές ιστορικό του άνδρα, θα τον εξετάσει σχολαστικά για να διαπιστώσει εάν υπάρχουν αξιοσημείωτες ανωμαλίες στον τομέα των σεξουαλικών χαρακτηριστικών (μέγεθος όρχεων, πέους, τριχοφυΐα, μυϊκή μάζα) ή άλλα προβλήματα στα υπόλοιπα συστήματα του οργανισμού. Μετά από την εξέταση ο γιατρός μπορεί να κρίνει ότι χρειάζεται μέτρηση της τεστοστερόνης αίματος η οποία γίνεται συνήθως σε δείγμα αίματος που λαμβάνεται νωρίς το πρωί.
Σε ορισμένες περιπτώσεις ο γιατρός μπορεί να κρίνει ότι χρειάζεται περαιτέρω έρευνα από ειδικό γιατρό, τον ενδοκρινολόγο. Ο γιατρός αυτός που ειδικεύεται σε παθήσεις που έχουν σχέση με τις ορμόνες και το μεταβολισμό, είναι δυνατόν να ζητήσει τη διενέργεια δοκιμασιών για αξιολόγηση της λειτουργίας των όρχεων, του θυρεοειδούς αδένα, των επινεφριδίων και του άξονα υπόφυσης υποθάλαμου στον εγκέφαλο που ρυθμίζει τις ορμονικές λειτουργίες στο ανθρώπινο σώμα.
Οι αιτίες που προκαλούν μείωση της τεστοστερόνης στους άνδρες μπορεί να υπάρχουν εκ γενετής ή να είναι επίκτητες. Σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι δυνατόν να βρεθεί ο λόγος μείωσης της τεστοστερόνης.
Η αύξηση της ηλικίας μπορεί να συνοδευτεί από μείωση της τεστοστερόνης στο αίμα των ανδρών. Άλλες επίκτητες αιτίες είναι οι τραυματισμοί, ο ευνουχισμός, η ακτινοθεραπεία, η χημειοθεραπεία, οι παθήσεις του ενδοκρινολογικού συστήματος (όγκοι υπόφυσης, ψηλά επίπεδα προλακτίνης), ορισμένα φάρμακα, μολυσματικές ασθένειες όπως η ορχίτιδα, οι μαγουλάδες και το AIDS.
Μεταξύ των εκ γενετής ασθενειών που ευθύνονται για υπογοναδισμό με μείωση της τεστοστερόνης περιλαμβάνονται τα σύνδρομα Klinefelter, Prader-Willi, Kallman, η μυοτονική δυστροφία και άλλα.
Η θεραπεία με τεστοστερόνη χρειάζεται μεγάλη προσοχή. Αρχικά μόνο ο γιατρός μετά από την κλινική εξέταση και συμπληρωματικές εξετάσεις μπορεί ν' αποφασίσει εάν είναι καλό για ένα άνδρα να πάρει τεστοστερόνη σε οποιαδήποτε μορφή που διατίθεται (ενέσεις, γέλη, επιθέματα, χάπια). Μια τέτοια θεραπεία μπορεί να γίνεται μόνο με τη δική του αυστηρή παρακολούθηση.
Υπάρχουν κίνδυνοι, που συνοδεύουν τη θεραπεία με τεστοστερόνη. Η μακροχρόνια χορήγηση της ορμόνης με οποιονδήποτε τρόπο είναι δυνατόν να προκαλεί προβλήματα, ιδιαίτερα στους άνδρες άνω των 50 ετών που είναι η ηλικιακή ομάδα στην οποία είναι συχνότερη η χορήγηση τεστοστερόνης.
Οι άνδρες με ιστορικό καρκίνου του προστάτη ή του μαστού δεν πρέπει να παίρνουν τεστοστερόνη. Σε άνδρες που είναι άνω των 50 ετών ή σε άνδρες που έχουν οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του προστάτη και στους οποίους χορηγείται τεστοστερόνη χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και παρακολούθηση, λόγω του κινδύνου για καρκίνο του προστάτη που δημιουργεί η τεστοστερόνη.
Εκτός από τον αυξημένο κίνδυνο για αύξηση του μεγέθους ή και καρκίνο του προστάτη, η τεστοστερόνη μπορεί να προκαλέσει αύξηση της αιμοσφαιρίνης, λόγω αύξησης του αριθμού των ερυθρών αιμοσφαιρίων στο αίμα, κατακράτηση υγρών και άπνοια του ύπνου (περιοδικές διακοπές της αναπνοής κατά τον ύπνο που συνοδεύονται από δυνατό ροχαλητό).
Οι παρενέργειες της τεστοστερόνης δείχνουν γιατί επιβάλλεται η χορήγησή της, να γίνεται μόνο μετά από συμβουλή και παρακολούθηση γιατρού. Στις περιπτώσεις που επιβάλλεται η τεστοστερόνη μπορεί να βοηθά τους ασθενείς.
Η τεστοστερόνη μπορεί να βελτιώνει τη διάθεση για σεξ, τη στύση, την ενεργητικότητα, την ψυχική διάθεση, τα οστά με αύξηση της οστικής πυκνότητας, τη μυϊκή μάζα και την τριχοφυΐα. Η δόση, η διάρκεια και ο τρόπος χορήγησης της αποφασίζεται από το γιατρό ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ασθενούς.
Βλέπουμε λοιπόν ότι είναι απαραίτητο:
- Οι άνδρες να μην παρασύρονται από διαδόσεις, ανυπόστατους ισχυρισμούς ή μύθους σχετικά με το σεξ γενικά, την ανδρική σεξουαλική λειτουργία και το ρόλο της τεστοστερόνης ή άλλων ορμονών που έχουν σχέση με το σεξ
- Δεν πρέπει να αγοράζουν και να χρησιμοποιούν οποιασδήποτε μορφής τεστοστερόνη, άλλες ορμόνες ή άλλα σκευάσματα για βελτίωση της σεξουαλικής τους λειτουργίας, αλλά να ζητούν τη βοήθεια του γιατρού τους ο οποίος θα τους καθοδηγήσει εάν πράγματι υπάρχει κάποιο πρόβλημα, που μπορεί να λυθεί με ορμονική θεραπεία.
