Η νόσος Αλτσχάιμερ και οι άλλες μορφές άνοιας προσβάλλουν όλο και περισσότερους ανθρώπους.
Η αύξηση της διάρκειας της ζωής των ανθρώπων, έχει προκαλέσει αύξηση των περιπτώσεων των ασθενών με τη νόσο Αλτσχάιμερ και διάφορες άλλες μορφές άνοιας, δηλαδή του εκφυλισμού του εγκεφάλου και των πνευματικών δυνατοτήτων.
Ωστόσο υπάρχουν τρόποι πρόληψης και αντιμετώπισης της δυσάρεστης αυτής κατάστασης. Από εμάς εξαρτάται να λαμβάνουμε έγκαιρα και διαχρονικά, τα μέτρα εκείνα που ελαχιστοποιούν τον κίνδυνο προσβολής από άνοια.
Η αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης, δεν επιτεύχθηκε χωρίς αρνητικά συνεπακόλουθα. Μαζί με αυτά, καταγράφεται και αύξηση των ασθενειών λόγω γήρανσης.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις εμπειρογνωμόνων, ο αριθμός των ανθρώπων παγκοσμίως που πάσχουν από άνοια, ανέρχεται στα 24 εκατομμύρια. Οι περισσότεροι από αυτούς, έχουν προσβληθεί από την ασθένεια Αλτσχάιμερ.
Στις πιο ανεπτυγμένες χώρες, το 70% των ανθρώπων με άνοια, είναι ηλικίας 70 ετών και άνω. Η ηλικία είναι ο σημαντικότερος παράγοντας για να παρουσιάσει κάποιος, άνοια.
Εκτός από την αύξηση της ηλικίας για την πρόκληση άνοιας, οι έρευνες τεκμηριώνουν όλο και περισσότερο ότι, τουλάχιστον εν μέρει, διάφοροι άλλοι παράγοντες δρουν συνεργιστικά και συσσωρευτικά, κατά τη διάρκεια της ζωής ενός ανθρώπου για να προκαλέσουν τη νόσο Αλτσχάιμερ ή μια άλλη μορφή άνοιας.
Στο Ινστιτούτο Καρολίσνκα της Σουηδίας, διεξάγονται έρευνες με στόχο την αναγνώριση των παραγόντων εκείνων που οδηγούν στην πρόκληση των διαφόρων μορφών άνοιας. Η ελπίδα είναι ότι η αναγνώριση των παραγόντων κινδύνου, θα επιτρέψει την ανάπτυξη καλύτερων στρατηγικών για την πρόληψη των σοβαρών αυτών παθήσεων, που εκφυλίζουν τη δύναμη του εγκεφάλου.
Οι έρευνες έδειξαν ότι υπάρχει μεγάλος αριθμός παραγόντων που δημιουργούν τις προϋποθέσεις για άνοια. Για τον κίνδυνο προσβολής από τη νόσο Αλτσχάιμερ, ευθύνεται εν μέρει, ο παράγοντας της γενετικής ή κληρονομικής προδιάθεσης.
Παράλληλα όμως υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που δρουν προς την ίδια αρνητική κατεύθυνση, όπως η υπέρταση (υψηλή πίεση), η υψηλή χοληστερόλη αίματος, ο διαβήτης, το κάπνισμα, το υπερβολικό βάρος σώματος και η παχυσαρκία.
Ο εγκέφαλος, όπως εξάλλου και άλλα μέρη του ανθρώπινου σώματος, χρειάζεται ερεθισμούς, διέγερση και άσκηση, για να μπορεί να συνεχίζει κανονικά τη λειτουργία του ή να ελαχιστοποιεί τις απώλειες του.
Οι ηλικιωμένοι που είναι δραστήριοι κοινωνικά, σωματικά και πνευματικά, διατρέχουν σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο να προσβληθούν από άνοια, ανεξάρτητα από το είδος των δραστηριοτήτων τους. Η ενεργός ζωή σε όλους τους τομείς, προστατεύει τον εγκέφαλο.
Είναι σημαντικό να τονιστεί, ότι τεκμηριώθηκε ο ρόλος των παραγόντων που έχουν σχέση με την καρδιαγγειακή υγεία για την εξέλιξη του εγκεφάλου. Οι σωματικοί παράγοντες, όπως το βάρος σώματος, η χαμηλή ή η ψηλή πίεση, τα λιπίδια αίματος (τριγλυκερίδια, κακή χοληστερόλη LDL) και ο διαβήτης, στη μεσήλικη ζωή, αυξάνουν τον κίνδυνο για άνοια, μετά τα 70 έτη ηλικίας.
Οι γνώσεις που έχουμε σήμερα για τη σχέση των κληρονομικών, σωματικών, κοινωνικών και πνευματικών παραγόντων που επηρεάζουν την κατάσταση του εγκεφάλου και τη σχέση με τη νόσο Αλτσχάιμερ, προέρχονται κυρίως από παρατηρητικές ή αναδρομικές επιδημιολογικές έρευνες.
Σήμερα, σε πολλές χώρες βρίσκονται σε εξέλιξη έρευνες, στις οποίες μεγάλοι αριθμοί ανθρώπων καθοδηγούνται για το πως να προστατεύονται καλύτερα από παράγοντες κινδύνου για την καρδιαγγειακή τους υγεία. Ταυτόχρονα, βοηθούνται στο να έχουν μια πιο δραστήρια κοινωνική, πνευματική και σωματική ζωή.
Ο στόχος είναι, να αποδειχθεί με ελεγχόμενο τρόπο και προοπτικά, ότι πράγματι προλαμβάνει τη νόσο Αλτσχάιμερ και άλλες μορφές άνοιας, η προφύλαξη από τους νοσηρούς παράγοντες για την καρδιαγγειακή υγεία και η δραστήρια σε όλους τους τομείς ζωή, με συνεχή διέγερση και προπόνηση του εγκεφάλου.
Σε μερικά χρόνια θα είμαστε καλύτερα πληροφορημένοι και πιο σοφοί, σχετικά με το ζήτημα της προστασίας του εγκεφάλου μας από τις συχνότερες μορφές άνοιας. Θα είναι τότε δυνατό, να εφαρμοστούν καλύτερες στρατηγικές πρόληψης των νευροεκφυλιστικών παθήσεων.
Αναμένοντας, δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι είναι πολύτιμη, η διαπαιδαγώγηση από νωρίς στη ζωή, για τα θέματα προστασίας του εγκεφάλου διαμέσου της ενεργούς σωματικής, διανοητικής και κοινωνικής ζωής και με αποφυγή των παραγόντων κινδύνου της καρδιαγγειακής υγείας.
Ωστόσο, ποτέ δεν είναι αργά για κάποιον, να αρχίζει να εφαρμόζει τις βασικές αυτές αρχές, για την προστασία του εγκεφάλου του και την πρόληψη της νόσου Αλτσχάιμερ και άλλων μορφών άνοιας.
