Υπάρχουν διάφορες γνωσιακές, πνευματικές ικανότητες που μειώνονται ή χάνονται με την αύξηση της ηλικίας.

Οι ηλικιωμένοι αποδίδουν συνήθως λιγότερο σε λειτουργίες εκτελεστικού ελέγχου όπως ο προγραμματισμός, ο σχεδιασμός, η μνήμη εργασίας, η ταυτόχρονη εκτέλεση διαφόρων εργασιών και ο χειρισμός αμφίβολων καταστάσεων.

Είναι σημαντικό για τους ανθρώπους να γνωρίζουν με ποιο τρόπο μπορούν να καλλιεργούν, να διατηρούν και να προστατεύουν από τον αδυσώπητο χρόνο τις εν λόγω σημαντικές ικανότητες. Υπάρχουν διάφορες δραστηριότητες που βοηθούν για την επίτευξη του υψηλού αυτού στόχου όπως μεταξύ άλλων η καλλιέργεια των κοινωνικών σχέσεων, η τακτική σωματική άσκηση και η υγιεινή διατροφή.

Η σύγχρονη τεχνολογία με τα διαδραστικά παιχνίδια βίντεο φαίνεται ότι προσφέρει ακόμη ένα ευχάριστο και ενδιαφέροντα τρόπο για να παραμένουμε διανοητικά και γνωσιακά σε σημαντικά καλύτερη κατάσταση παρά την ασταμάτητη ροή του χρόνου που δυνατόν να επιβαρύνει τον εγκέφαλο μας.

Τα παιχνίδια βίντεο τα οποία βασίζονται σε στρατηγικό σενάριο με στόχο την ανάπτυξη και επέκταση έχουν τη δυνατότητα να καλλιεργούν στους ηλικιωμένους ζωτικές γνωσιακές εγκεφαλικές λειτουργίες.

Το συμπέρασμα αυτό προέκυψε από έρευνα που διεξήγαγαν ψυχολόγοι από το πανεπιστήμιο του Ιλλινόις Urbana-Champaign σε 40 ηλικιωμένους εκ των οποίων οι μισοί εκπαιδεύτηκαν σε παιχνίδι που απαιτεί ικανότητες διαχείρισης και σχεδιασμού. Οι υπόλοιποι που ήσαν η ομάδα σύγκρισης δεν έλαβαν μια τέτοια εκπαίδευση.   

Υπάρχουν διάφορα τέτοια παιχνίδια βίντεο. Οι ερευνητές αφού μελέτησαν μερικά από αυτά επέλεξαν το "Rise of Nations" ("Άνοδος των Εθνών"). Στο εν λόγω βιντεοπαιχνίδι οι παίκτες έχουν ως στόχο να κτίζουν πόλεις και θαύματα αρχιτεκτονικής, να μεριμνούν για τη διατροφή και την ευμάρεια των πληθυσμών τους, να δημιουργούν και να διατηρούν καλό στράτευμα και να στοχεύουν στην ανάπτυξη ή επέκταση του κράτους και εδάφους τους. Οι παίκτες στο παιχνίδι μεριμνούν επίσης για την εμπορική ανάπτυξη των υπηκόων της χώρας τους, για τη διατήρηση του στρατού για την προστασία του πληθυσμού τους, για την εκπαίδευση και για την προμήθεια τροφίμων. 

Οι δύο ομάδες των 20 συμμετεχόντων των οποίων η ηλικία κυμαινόταν από 60 έως 70 ετών αξιολογήθηκαν πριν, κατά τη διάρκεια και μετά από την εκπαίδευση της μιας ομάδας στο παιχνίδι βίντεο. Για την αξιολόγηση των εθελοντών χρησιμοποιήθηκαν διάφορα τεστ μέτρησης των διανοητικών λειτουργιών εκτελεστικού ελέγχου.

Οι δοκιμασίες αξιολόγησης περιλάμβαναν μετρήσεις της ικανότητας τους να εναλλάσσουν από μια δουλειά σε άλλη, της βραχυπρόθεσμης οπτικής τους μνήμης, των δεξιοτήτων συλλογισμού και λογικής, της μνήμης εργασίας που είναι η ικανότητα κάποιου να συγκρατεί δύο ή περισσότερες πληροφορίες στη μνήμη του και να τις χρησιμοποιεί ανάλογα με την ανάγκη που παρουσιάζεται.

Υπήρχαν επίσης τεστ ανάκλησης στη μνήμη των προφορικώς λεχθέντων, της ικανότητας παρεμπόδισης ορισμένων αντιδράσεων και της ικανότητας αναγνώρισης αντικειμένου το οποίο είχε περιστραφεί σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό σε σχέση με την αρχική του θέση.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ενδιαφέρουσες επιδράσεις της εκπαίδευσης στο διαδραστικό βιντεοπαιχνίδι στρατηγικής στις διανοητικές, γνωσιακές ικανότητες των ηλικιωμένων: Η εκπαίδευση βελτίωνε την απόδοση των συμμετεχόντων σε διάφορα από τα τεστ που χρησιμοποιήθηκαν για την αξιολόγηση των γνωσιακών τους ικανοτήτων   Οι ηλικιωμένοι που ήταν στην ομάδα που εκπαιδεύτηκε στο παιχνίδι βίντεο, έγιναν σημαντικά καλύτεροι και γρηγορότεροι στην εναλλαγή εκτέλεσης διαφόρων δουλειών που έπρεπε να κάνουν ταυτόχρονα   Η μνήμη εργασίας και οι ικανότητες λογικής ανάλυσης βελτιώθηκαν σημαντικά λόγω της εξοικείωσης με το παιχνίδι βίντεο   Η βραχυπρόθεσμη μνήμη σε σχέση με οπτικά ερεθίσματα και η ικανότητα αναγνώρισης αντικειμένων που είχαν περιστραφεί σε σχέση με την αρχική τους θέση βελτιώθηκαν αλλά σε λιγότερο βαθμό από τις άλλες τους ικανότητες   Η εκπαίδευση στο παιχνίδι βίντεο δεν είχε καμία θετική επίδραση στην ικανότητα των ηλικιωμένων στο να ανακαλούν στη μνήμη τους τους μια λίστα από λέξεις με τη σειρά τους όπως την άκουσαν αρχικά, στην ικανότητα απαρίθμησης και στη δυνατότητα  παρεμπόδισης ορισμένων αντιδράσεων   Υπήρχε συσχετισμός μεταξύ καλύτερης απόδοσης στο παιχνίδι και μεγαλύτερης βελτίωσης σε ορισμένα τεστ γνωσιακών δεξιοτήτων   Παρατηρήθηκε ότι υπήρχε σχέση δόσης και αποτελέσματος. Δηλαδή όσο περισσότερη εκπαίδευση έκαναν στο παιχνίδι βίντεο οι ηλικιωμένοι τόσο περισσότερο βελτιώνονταν ορισμένες από τις γνωσιακές, διανοητικές τους ικανότητες

Το συμπέρασμα των ερευνητών ήταν ότι η πολυδιάστατη εκπαίδευση που προσφέρει η εξοικείωση και ενασχόληση με ορισμένα διαδραστικά παιχνίδια βίντεο στρατηγικής σκέψης, σχεδιασμού και προγραμματισμού μπορεί να ευεργετεί σημαντικές συνιστώσες των πνευματικών και διανοητικών λειτουργιών.

Στους ηλικιωμένους, η ευκαιρία αυτή μπορεί να συμβάλλει στη μακρόχρονη διατήρηση των δυνατοτήτων του εγκέφαλου τους γεγονός που θα τους προσφέρει μεγαλύτερη αυτονομία για περισσότερα χρόνια με καλύτερη ποιότητα ζωής.