Η μνήμη μας είναι πολύτιμο εργαλείο στη ζωή μας! Πόσο καλά γνωρίζουμε το τι βοηθά, συντηρεί και δυναμώνει τη μνήμη μας και τι κάνουμε για να προστατεύουμε και ενισχύουμε την πολύτιμη αυτή λειτουργία του εγκεφάλου μας; Δυστυχώς οι περισσότεροι άνθρωποι αγνοούν πολλά για τη μνήμη τους και πολύ λίγα κάνουν για να τη φροντίζουν.   

Είναι εκπληκτικές μερικές ομοιότητες που έχει η μνήμη μας με αυτήν των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Όπως οι υπολογιστές έτσι και ο εγκέφαλος μας καταχωρεί τις πληροφορίες που θεωρεί σημαντικές, σε κάποιας μορφής βιολογικά αρχεία.

Όταν χρειαστούμε να θυμηθούμε κάποια πληροφορία, που πήραμε και αποθηκεύσαμε παλαιότερα, όπως μια ανάμνηση ή μια απάντηση σε ένα ερώτημα, ο εγκέφαλος ενεργοποιεί μηχανισμούς ανάκλησης και μας δίνει το ζητούμενο.

Ωστόσο η μνήμη μας δεν λειτουργεί πάντοτε τέλεια. Με την αύξηση της ηλικίας ή για διάφορους άλλους λόγους (αϋπνία, κούραση, νόσος Αλτσχάιμερ, διάφορες άλλες μορφές άνοιας) η μνήμη υποφέρει και χάνει από την αποτελεσματικότητά της.

Η μνήμη μας χρειάζεται φροντίδα. Εάν δεν τη φροντίζουμε, δεν πρέπει να έχουμε παράπονο εάν αυτή αρχίζει να μας εγκαταλείπει.

Ο κάθε άνθρωπος μπορεί να κάνει πολλά για να προστατεύει το πολύτιμο αγαθό που είναι η μνήμη του. Ακόμη και άτομα που αρχίζουν να χάνουν μέρος της μνήμης τους λόγω κάποιας ασθένειας, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ, μπορούν να κερδίζουν πολλά εφαρμόζοντας μερικά απλά αλλά αποτελεσματικά μέτρα για τη διαφύλαξη της μνήμης τους.

Πολλοί άνθρωποι δεν ξέρουν τρόπους προστασίας και ενίσχυσης της μνήμης τους και γι' αυτό ας θυμηθούμε μερικούς:

1. Προσέξτε τον ύπνο σας: Η στέρηση ύπνου βλάπτει τη μνήμη, μειώνει την ποιότητα ζωής, ελαττώνει την παραγωγικότητα, προκαλεί ατυχήματα, αυξάνει τη νευρικότητα και προκαλεί διακυμάνσεις της ψυχικής διάθεσης με τριβές στις διαπροσωπικές σχέσεις.

2. Ποια φαγητά βοηθούν περισσότερο τη μνήμη; Μπρόκολο, μπιζέλι, μπανάνες, πορτοκάλια, όσπρια, ξηροί καρποί, ζυμαρικά, ψωμί και πράσινα φυλλώδη λαχανικά.

3. Θέλετε να διατηρήσετε μέχρι τα βαθιά γεράματα τη μνήμη σας; Μάθετε ότι η αεροβική άσκηση αυξάνει το μέγεθος του εγκεφάλου και προστατεύει τη μνήμη.

4. Ποιες είναι δυο από τις καλύτερες μεθόδους για να ασκείτε τον εγκέφαλο και ιδιαίτερα τη μνήμη σας: Η μάθηση μιας ξένης γλώσσας και η μάθηση ενός μουσικού οργάνου. Η συνεχής ενεργοποίηση του εγκεφάλου με το διάβασμα, την εκπαίδευση, τα σταυρόλεξα, τα παζλ και τις κοινωνικές δραστηριότητες ενισχύουν επίσης τη μνήμη.

5. Η έλλειψη βιταμίνης Β12 σχετίζεται με ατροφία εγκεφάλου και μείωση της μνήμης. Τρόφιμα πλούσια σε βιταμίνη Β12 είναι το συκώτι, το κρέας, τα ψάρια, τα μαλάκια και το γάλα.

6. Ψάρια σε κονσέρβες (σαρδέλες, κολιός, σολομός, ρέγκα, αντζούγια, τόνος) ωφελούν τη μνήμη, την καρδία και τον εγκέφαλο, διότι έχουν τις ίδιες θρεπτικές ουσίες, ιδιαίτερα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, όπως τα φρέσκα ψάρια.

7. Ποια βιταμίνη προστατεύει τη μνήμη και πού τη βρίσκουμε; Το φολικό οξύ, που υπάρχει άφθονο σε φασόλια, δημητριακά, σπαράγγια, πορτοκάλια, φράουλες, λαχανικά, αβοκάντο και μπανάνες.

8. Μην αμελείτε να φροντίζετε τη μνήμη σας: Να κοιμάστε αρκετά, πίνετε μαύρο ή πράσινο τσάι, τρώτε ψάρια, φρούτα, όσπρια, ελαιόλαδο, λαχανικά και μη θυμώνετε, μην αγχώνεστε.

9. Περίπου 10% των ηλικιωμένων έχουν παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα. Αυτό έχει άμεσες συνέπειες για τη μνήμη. Η θεραπεία βελτιώνει τις διαταραχές της μνήμης.

Συγγραφέας άρθρου:
Καθηγητής Λοΐζος Γ. Λοΐζου, MD, PhD
Πρόεδρος Ιδρύματος ΕΛΠΙΔΑ για παιδιά με καρκίνο και λευχαιμία,
Κλινικός Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Λευκωσίας,
Παιδίατρος, Παιδογκολόγος-Παιδοαιματολόγος,
τ. Διευθυντής Παιδογκολογικής-Παιδοαιματολογικής Κλινικής
Νοσοκομείο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ΙΙΙ, Λευκωσία