Η χρόνια συσσώρευση μολύβδου στον εγκέφαλο των ενήλικων προκαλεί εκφυλισμό των πνευματικών ικανοτήτων.

Όσο πιο ψηλή είναι η επιβάρυνση του οργανισμού με μόλυβδο, τόσο περισσότερο υπάρχει ο κίνδυνος να μειωθούν οι γνωστικές και άλλες νοητικές δεξιότητες στους ενήλικες.

Είναι γνωστό ότι ο μόλυβδος έχει τοξικές επιδράσεις στον άνθρωπο. Ιδιαίτερα επικίνδυνος είναι για τα παιδιά και για τα αναπτυσσόμενα έμβρυα. Βλάπτει τον εγκέφαλο προκαλώντας προβλήματα μάθησης και συμπεριφοράς.

Προκαλεί επίσης βλάβες στο μυελό των οστών, στα ερυθρά αιμοσφαίρια προκαλώντας αναιμία. Είναι αιτία ψηλής πίεσης, καρδιαγγειακών παθήσεων, προβλημάτων στους νεφρούς και μειώνει τη διάρκεια ζωής.

Ο άνθρωπος απορροφά το μόλυβδο δια μέσου της διατροφής, του δέρματος και του αέρα που εισπνέει. Ο μόλυβδος που προσλαμβάνεται από τον ανθρώπινο οργανισμό, αποθηκεύεται στα οστά.

Από τα οστά, ο μόλυβδος μπορεί να επανέλθει στην κυκλοφορία του αίματος προκαλώντας έτσι νέες βλάβες στα όργανα που συνήθως προσβάλλει δηλαδή τον εγκέφαλο, τα νεύρα, τους νεφρούς, το μυελό των οστών.

Η έκθεση σε ψηλά επίπεδα μολύβδου έχει σήμερα περιοριστεί σε μεγάλο βαθμό. Πράγματι λόγω της χρήσης αμόλυβδης βενζίνης, ο μόλυβδος στον αέρα που αναπνέουμε, έχει μειωθεί. Επίσης η διακοπή προσθήκης μολύβδου σε μπογιές και η μη χρήση διασωληνώσεων μολύβδου για το πόσιμο νερό, συνέβαλαν στη μείωση της έκθεσης παιδιών και ενηλίκων σε ψηλά επίπεδα μολύβδου.

Όμως τι συμβαίνει όταν οι άνθρωποι εκτίθενται για χρόνια σε χαμηλά επίπεδα μολύβδου;

Πράγματι το ερώτημα αυτό παραμένει επίκαιρο και σοβαρό διότι παρά τις προσπάθειες που έχουν καταβληθεί, ο μόλυβδος στο περιβάλλον μας υπάρχει. Επιπρόσθετα φαίνεται ότι οι τοξικές επιδράσεις του μολύβδου στον άνθρωπο, αρχίζουν από επίπεδα χαμηλότερα από ότι μέχρι σήμερα θεωρούνταν ασφαλή επίπεδα. Ας μην ξεχνούμε ότι φυσιολογικά δεν πρέπει να υπάρχει μόλυβδος στο αίμα.

Το πιο πάνω ερώτημα απασχόλησε γιατρούς από το πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Με μια ειδική ακτινογραφική μέθοδο (K-shell x-ray fluorescence), υπολόγισαν σε 466 ενήλικες μέσου όρου ηλικίας 67,4 ετών, το περιεχόμενο των οστών τους σε μόλυβδο. Οι μετρήσεις αυτές αντικατοπτρίζουν τη διαχρονική συγκεντρωτική έκθεση των ανθρώπων στο μόλυβδο.

Παράλληλα υπέβαλαν τους συμμετέχοντες στην έρευνα σε τεστ αξιολόγησης των πνευματικών τους ικανοτήτων (Mini-Mental State Examination, MMSE). Επίσης αξιολόγησαν με τη βοήθεια ειδικών τεστ τη μνήμη, την προσοχή, τη συγκέντρωση τους και άλλες γνωστικές ή νοητικές δεξιότητες. Οι γιατροί διαπίστωσαν ότι όσο πιο ψηλά ήσαν τα επίπεδα μολύβδου στην επιγονατίδα, τόσο μεγαλύτερη ήταν η φθορά των πνευματικών ικανοτήτων και της μνήμης των ενηλίκων. Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι στους ηλικιωμένους υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες επανακυκλοφορίας του μόλυβδου των οστών στο αίμα. Λόγω της οστεοπόρωσης τα αποθέματα μόλυβδου στα οστά, επανέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος προκαλώντας έτσι νέες τοξικές επιδράσεις στα ευαίσθητα όργανα και ιδιαίτερα στον εγκέφαλο.

Βλέπουμε λοιπόν ότι το πρόβλημα του μόλυβδου δεν είναι απλό. Οι επιδράσεις του στον άνθρωπο μπορεί να υπάρχουν για δεκαετίες ακόμη και όταν τα επίπεδα έκθεσης είναι χαμηλά λόγω της συσσώρευσης του τοξικού μετάλλου στα οστά.

Χρειάζεται εγρήγορση για έλεγχο της περιβαλλοντικής ρύπανσης από το μόλυβδο. Παρά τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι σήμερα, φαίνεται ότι ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού, έχει ακόμη στο αίμα του επίπεδα μολύβδου που δεν θεωρούνται ασφαλή.