Οι επιπτώσεις της μοναξιάς και της κοινωνικής απομόνωσης είναι διαφορετικές στα στάδια της ζωής των ανθρώπων.
Οι αρνητικές συνέπειες της μοναξιάς στους νέους, μπορεί να είναι ήπιες και χωρίς άμεσα εμφανή σημεία. Με την πάροδο του χρόνου, την αύξηση της ηλικίας και τα γηρατειά, οι βιολογικές συνέπειες της μοναξιάς συσσωρεύονται.
Όσα περισσότερα χρόνια ζει ένας άνθρωπος, τόσο πιο πολύ αυξάνονται οι πιθανότητες να έχει στρεσσογόνες εμπειρίες. Προβλήματα εργασίας, νέες απασχολήσεις, γάμος, διαζύγιο, γονικός ρόλος, οικονομικές δυσκολίες και ασθένειες, αποτελούν αναπόφευκτα γεγονότα της ζωής μαζί με το στρες που τα συνοδεύει.
Ψυχολόγοι από το πανεπιστήμιο του Σικάγο, εξέτασαν την επίδραση της μοναξιάς, της κοινωνικής απομόνωσης και του στρες σε νέους και ηλικιωμένους. Η εργασία τους, περιέλαβε μια ομάδα ατόμων φοιτητικής ηλικίας και μια ομάδα ατόμων ηλικίας 50 έως 68 ετών.
Τόσο τα άτομα με μοναξιά όσο και οι υπόλοιποι, σε διάφορα στάδια της ζωής τους αντιμετώπιζαν ανάλογο αριθμό στρεσσογόνων γεγονότων. Ωστόσο, οι μοναχικοί άνθρωποι διαισθάνονταν περισσότερες πηγές χρόνιου στρες και επανέφεραν στη μνήμη τους περισσότερες δυσκολίες της παιδικής τους ηλικίας.
Επιπρόσθετα, οι μοναχικοί διέφεραν, από τους άλλους όσον αφορά στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονταν τις εμπειρίες της ζωής τους. Όταν εκτίθονταν σε ανάλογες προκλήσεις, τα μοναχικά άτομα φαίνονταν περισσότερο αβοήθητα και ένιωθαν μεγαλύτερη απειλή. Ταυτόχρονα ήσαν λιγότερο ικανά να αναζητήσουν βοήθεια όταν το στρες τους κατέβαλλε.
Στην έρευνα έγιναν επίσης συλλογές ούρων από τους συμμετέχοντες. Βρέθηκε ότι στους μοναχικούς ανθρώπους, τα επίπεδα αίματος της αδρεναλίνης ήσαν ψηλότερα.
Η αδρεναλίνη είναι μια από τις βασικές ορμόνες του στρες του σώματος. Είναι κύρια συνιστώσα της αντίδρασης "μάχης ή φυγής" που έπαιξε και παίζει καθοριστικό ρόλο στην επιβίωση του ανθρώπινου είδους.
Τα ψηλά επίπεδα αδρεναλίνης στο αίμα των μοναχικών ανθρώπων, δείχνει ότι βιώνουν τη ζωή τους σε ένα αυξημένο επίπεδο διέγερσης. Όπως με την ψηλή πίεση, έτσι και οι αρνητικές επιδράσεις του αυξημένου επιπέδου στρες γίνονται χειρότερες με την αύξηση της ηλικίας.
Οι ορμόνες τους στρες εμπλέκονται στους μηχανισμούς του οργανισμού, που ρυθμίζουν τα φαινόμενα φλεγμονής και αντίστασης στις μολύνσεις. Η μοναξιά με τις αλλαγές που επιφέρει στο επίπεδο στρες του οργανισμού, συμβάλλει στη φθορά της γήρανσης, που παρατηρείται μεταξύ άλλων στους μηχανισμούς φλεγμονής και άμυνας του οργανισμού.
Οι αρνητικές συνέπειες που παρατηρούνται λόγω μοναξιάς στους ανθρώπους δεν περιορίζονται μόνο στους μηχανισμούς του στρες και την προσαρμογή. Επηρεάζεται και ένας βασικός μηχανισμός επούλωσης και αναζωογόνησης που είναι ο ύπνος.
Οι ψυχολόγοι από το Σικάγο, στην εργασία τους διαπίστωσαν, ότι στους νεότερους εθελοντές, η μοναχική προσωπικότητα συνοδευόταν από διαταραχές του ύπνου. Επρόκειτο για πολλά μικρά ξυπνήματα που μείωναν την ποιότητα του ύπνου. Ενώ η συνολική ποσότητα ύπνου ήταν η ίδια με τους άλλους νέους εθελοντές, η ποιότητα ήταν χειρότερη.
Παράλληλα οι μοναχικές προσωπικότητες είχαν περισσότερες λειτουργικές δυσκολίες κατά τη διάρκεια της ημέρας και αυτό δεν είναι βέβαια άσχετο με τη μείωση της ποιότητας του ύπνου τους. Είναι επίσης γνωστό ότι με την αύξηση της ηλικίας, η ποιότητα του ύπνου ελαττώνεται. Η φυσιολογική αυτή ελάττωση προστίθεται σε αυτήν, που επιφέρει η μοναξιά και έτσι οι δυνατότητες επούλωσης και αναζωογόνησης του οργανισμού κατά τον ύπνο, μειώνονται.
Συνοπτικά θα συγκρατήσουμε ότι η μοναξιά και η κοινωνική απομόνωση, αποδεικνύονται σε βιολογικό επίπεδο να έχουν σημαντικές αρνητικές επιδράσεις. Αυξάνουν τις ορμόνες του στρες στον οργανισμό και μειώνουν την ποιότητα του ύπνου.
Η αύξηση της ηλικίας επιδεινώνει τις βιολογικές, αρνητικές δράσεις της μοναξιάς στον ανθρώπινο οργανισμό και αυτό μπορεί να εξηγεί τη μείωση της διάρκειας ζωής των μοναχικών ή απομονωμένων ανθρώπων, που έχει καταγραφεί από επιδημιολογικές έρευνες.
