Η αϋπνία επηρεάζει ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού. Υπολογίζεται, ότι μέχρι 25% του πληθυσμού παρουσιάζουν προβλήματα ύπνου.
Η συχνότητα της αϋπνίας αυξάνεται με την αύξηση της ηλικίας. Επίσης είναι γεγονός, ότι οι άνθρωποι όσο μεγαλώνουν σε ηλικία, οι ανάγκες τους σε ύπνο μειώνονται. Μετά την ηλικία των 60 ετών, οι άνθρωποι αρκούνται και με λιγότερες από 7 ή 8 ώρες ύπνου κάθε μέρα.
Ο συνδυασμός των δύο αυτών καταστάσεων εξηγεί το ότι οι ηλικιωμένοι καταφεύγουν εύκολα στη χρήση χαπιών για τον ύπνο. Επιπρόσθετα, συχνά οι γιατροί έχουν τάση να χορηγούν χάπια ύπνου σε ηλικιωμένους, που δηλώνουν ότι δεν κοιμούνται αρκετά τη νύκτα.
Πρέπει όμως να τονίσουμε, ότι πρόσφατες έρευνες επιβεβαιώνουν ότι η χρήση των υπνωτικών χαπιών επιβάλλει ιδιαίτερη προσοχή. Στους ηλικιωμένους μάλιστα, υπάρχουν κίνδυνοι με σοβαρές συνέπειες που είναι απαραίτητο να γνωρίζουν τόσο αυτοί που παίρνουν χάπια ύπνου όσο και αυτοί που τους τα χορηγούν.
Είναι καλό να υπενθυμίσουμε βασικά προβλήματα που μπορούν να συμβούν λόγω χρήσης υπνωτικών και ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους:
- Ενώ τα υπνωτικά βοηθούν του ηλικιωμένους να κοιμούνται περισσότερο, κατά τη διάρκεια της ημέρας αυξάνουν τα προβλήματα μνήμης και τον κίνδυνο πτώσης.
- Οι ηλικιωμένοι είναι περισσότερο ευαίσθητοι στις παρενέργειες των υπνωτικών φαρμάκων.
- Με την αύξηση της ηλικίας ο μεταβολισμός των φαρμάκων επιβραδύνεται, με αποτέλεσμα η δράση των φαρμάκων να διαρκεί περισσότερο.
- Σε άτομα άνω των 60, έρευνες έδειξαν ότι αυξάνεται κατά 5 φορές ο κίνδυνος των προβλημάτων μνήμης και των γνωσιακών δεξιοτήτων λόγω χρήσης υπνωτικών χαπιών.
- Οι ηλικιωμένοι που παίρνουν υπνωτικά χάπια, έχουν 3 φορές περισσότερο κίνδυνο να υποστούν πτώση και 4 φορές περισσότερες πιθανότητες να δηλώνουν ότι είναι κουρασμένοι κατά τη διάρκεια της ημέρας. Οι ηλικιωμένοι είναι πιο αδύναμοι και οι πτώσεις μπορούν να τους προκαλέσουν κατάγματα οστών με σοβαρότατες συνέπειες που σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να απειλούν τη ζωή.
Τα στοιχεία αυτά μας δείχνουν, ότι προτού να καταφεύγουν οι γιατροί και οι ασθενείς σε υπνωτικά χάπια είναι καλύτερα πρώτα να εξετάζουν, εάν υπάρχει πραγματικό πρόβλημα αϋπνίας και εάν υποβόσκει κάποια άλλη πάθηση, που προκαλεί την αϋπνία, όπως για παράδειγμα η άπνοια του ύπνου που βέβαια απαιτεί άλλη αντιμετώπιση.
Είναι βασικό οι ηλικιωμένοι να γνωρίζουν ότι με την αύξηση της ηλικίας, οι ώρες ύπνου που χρειάζεται ο οργανισμός τους, μειώνονται. Έτσι εάν ξυπνούν νωρίτερα ή κατά τη νύκτα, ίσως αυτό να οφείλεται στο ότι απλά ο οργανισμός τους δεν θέλει άλλο ύπνο.
Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι ηλικιωμένοι διαβάζοντας ένα βιβλίο, βλέποντας τηλεόραση, κάνοντας κάτι που τους αρέσει ή πηγαίνοντας πιο αργά στο κρεβάτι, μπορεί να επιλύουν το πρόβλημα χωρίς να χρειάζονται υπνωτικά χάπια. Έτσι αποφεύγουν τους σημαντικούς κινδύνους που συνοδεύουν τη χρήση των εν λόγω χαπιών.
Βέβαια εάν η αϋπνία ή αυτό που νομίζουν οι ασθενείς ότι είναι αϋπνία, συνοδεύονται από άλλα συμπτώματα και σημεία (πόνος, δύσπνοια, ταχυπαλμία, πονοκέφαλος, έντονο ροχαλητό) τότε είναι απαραίτητο να συμβουλεύονται το γιατρό τους.
