Οι αιτίες που προκαλούν αιμορραγία είναι πολλές. Σε αυτές περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων οι τραυματισμοί, οι κληρονομικές ασθένειες με διαταραχές που δημιουργούν αιμορραγική διάθεση και πολλές επίκτητες καταστάσεις, ασθένειες δηλαδή, που συνοδεύονται από αιμορραγίες.
Όταν σ' ένα ιστό του ανθρωπίνου σώματος υπάρξει κάποια βλάβη με διακοπή της συνέχειας του, τότε τα αιμοπετάλια που είναι στοιχεία που κυκλοφορούν στο αίμα, συγκεντρώνονται στην περιοχή της πληγής.
Η συγκέντρωση των αιμοπεταλίων είναι το πρώτο στάδιο για να σταματήσει η απώλεια αίματος, από το σημείο της βλάβης.
Τα αιμοπετάλια συγκολλούνται μεταξύ τους, χάρις στην πρωτεΐνη που ονομάζεται παράγοντας von Willebrand.
Η συγκόλληση των αιμοπεταλίων με τον τρόπο αυτό δημιουργεί αμέσως στην περιοχή του τραυματισμού το πρώτο εμπόδιο, ένα είδος βύσματος, στο οποίο σχεδόν αυτόματα, οι παράγοντες πήξεως που βρίσκονται στο αίμα κατευθύνονται και ενεργοποιούνται δημιουργώντας έτσι ένα αποτελεσματικό φράγμα για να σταματήσει η αιμορραγία.
Οι παράγοντες πήξεως του αίματος, ενεργοποιούνται με ένα συγκεκριμένο τρόπο, χάρις σε μια διαδοχική αλληλουχία δραστηριοποίησης.
Το αποτέλεσμα είναι ένας πολύ ανθεκτικός θρόμβος που δεν επιτρέπει πλέον την διαρροή αίματος από το σημείο τραυματισμού και στη συνέχεια επιτρέπει την ίαση του σημείου της βλάβης.
Οι αιμορραγικές διαθέσεις λόγω ασθένειας, μπορεί να είναι κληρονομικές ή επίκτητες.
- Στις κληρονομικές καταστάσεις η αιμορραγική διάθεση εκδηλώνεται νωρίς στη ζωή, ακόμη και κατά τη γέννηση.
- Οι επίκτητες αιμορραγικές διαθέσεις μπορεί να εκδηλωθούν σε οποιαδήποτε στιγμή της ζωής κάποιου ανθρώπου.
Στις κληρονομικές περιπτώσεις αιμορραγικής διάθεσης υπάρχει συχνά οικογενειακό ιστορικό αιμορραγιών και παραγόντων πήξεως, που είτε απουσιάζουν από το αίμα είτε υπολειτουργούν.
Η αιμορροφιλία είναι ένα παράδειγμα κληρονομικής αιμορραγικής διάθεσης. Πρόκειται για πάθηση που οφείλεται σε ανώμαλα γονίδια στο χρωμόσωμα Χ και επηρεάζει κυρίως τους άρρενες.
Υπάρχουν δύο τύποι αιμορροφιλίας. Προκαλούνται λόγω της απουσίας των παραγόντων πήξεως VIII ή IX.
Η έλλειψη στον οργανισμό του ασθενούς οποιουδήποτε από τους δύο αυτούς παράγοντες μπορεί να οδηγεί σε σοβαρές αιμορραγίες, ιδιαίτερα στους μυς και στις αρθρώσεις.
Η ασθένεια του von Willebrand είναι η συχνότερη κληρονομική νόσος με αιμορραγική διάθεση. Κλινικά η νόσος εκφράζεται συνήθως, με ήπια αιμορραγικά προβλήματα.
Στη νόσο αυτή, ο παράγοντας von Willebrand δεν υπάρχει ή δεν λειτουργεί κανονικά στον οργανισμό του ασθενούς. Ο παράγοντας von Willebrand, όπως έχουμε αναφέρει, διαδραματίζει βασικό ρόλο στο πρώτο στάδιο της αιμόστασης, που είναι η συγκόλληση των αιμοπεταλίων.
Η παραγωγή, η λειτουργία και η ενεργοποίηση των παραγόντων πήξεως του αίματος, όπως και του μηχανισμού αιμόστασης, μπορούν να επηρεαστούν αρνητικά από μολύνσεις, έλλειψη της βιταμίνης Κ, ηπατικές παθήσεις, φάρμακα και διατροφικές διαταραχές, οδηγώντας έτσι σε επίκτητη αιμορραγική διάθεση.
Ο αριθμός των αιμοπεταλίων στο αίμα έχει σημασία στα αιμορραγικά προβλήματα. Όταν δεν υπάρχει ικανοποιητικός αριθμός αιμοπεταλίων στο αίμα του ασθενούς, λόγω προβλήματος παραγωγής τους, από το μυελό των οστών ή λόγω υπερβολικής καταστροφής τους στην περιφέρεια, είναι δυνατόν να προκληθεί αιμορραγικό πρόβλημα.
Εκτός από τον αριθμό των αιμοπεταλίων, μεγάλη σημασία έχουν επίσης οι λειτουργικές τους ιδιότητες. Αυτές μπορεί να είναι επηρεασμένες σε κληρονομικές παθήσεις (θρομβασθένεια του Glanzmann, σύνδρομο Bernard Soulier) ή να μειώνονται ουσιαστικά λόγω ασθενειών, όπως η λευχαιμία ή η νεφρική ανεπάρκεια, ή ακόμη εξαιτίας κάποιων φαρμάκων (ασπιρίνη, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, ιβουπροφαίνη).
Ορισμένα συμπληρώματα διατροφής, που αγοράζονται χωρίς συνταγή γιατρού, μπορούν να προκαλούν λειτουργικές ανεπάρκειες των αιμοπεταλίων.
Σε αυτά περιλαμβάνονται το ιχθυέλαιο, η κουρκούμη (κιτρινόριζα ή χρυσόριζα) και το γκίνγκο ή γκίγκο το δίλοβο.
Στα σημεία των κληρονομικών ή επίκτητων αιμορραγικών διαθέσεων περιλαμβάνονται:
1. Μώλωπες
2. Επίσταξη (απώλεια αίματος από τη μύτη)
3. Απώλεια αίματος από τα ούλη
4. Παρουσία αίματος στα ούρα ή στα κόπρανα
5. Ανωμαλίες περιόδου με υπερβολική απώλεια αίματος
6. Παρατεταμένη απώλεια αίματος, μετά από κόψιμο
7. Αιμορραγίες και δημιουργία αιματωμάτων σε μυς και σε αρθρώσεις
8. Αιμορραγίες σε ζωτικά όργανα.
Στις εξετάσεις αίματος μπορούν να βρεθούν οι αιτίες για τις οποίες προκαλούνται οι αιμορραγίες. Μεταξύ άλλων εξετάζονται ο αριθμός και οι λειτουργικές ιδιότητες των αιμοπεταλίων, όπως επίσης και τα επίπεδα των παραγόντων πήξεως.
Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία που προκαλεί την αιμορραγική διάθεση. Στα θεραπευτικά μέσα που χρησιμοποιούνται περιλαμβάνονται η μετάγγιση αιμοπεταλίων ή η χορήγηση παραγόντων πήξεως, εάν χρειάζεται. Υπάρχουν επίσης φάρμακα για τη βελτίωση της αιμορραγικής διάθεσης, ανάλογα με την αιτία που την έχει προκαλέσει.
Η γενική αντιμετώπιση της γενεσιουργού πάθησης στις περιπτώσεις των επίκτητων αιμορραγικών διαθέσεων (λευχαιμία, νεφρική ή ηπατική ανεπάρκεια) συμβάλλει στην υποχώρηση της αιμορραγίας.