Η βιταμίνη Κ έχει πολλούς σημαντικούς ρόλους στον οργανισμό μας. Είναι απαραίτητη για την πήξη του αίματος και συσσωρεύονται τα δεδομένα για δράσεις της οι οποίες ισχυροποιούν τα οστά, βοηθούν κατά των αρθρίτιδων, του διαβήτη και των ρυτίδων.
Υπάρχει σε διάφορα τρόφιμα αλλά σε μικρές ποσότητες εκτός από τα φυλλώδη λαχανικά που έχουν βαθύ, σκούρο πράσινο χρώμα. Τα πλουσιότερα λαχανικά σε βιταμίνη Κ είναι τα λάχανα, το σπανάκι, το παντζάρι, το μπρόκολο, το κουνουπίδι. Όταν τα εν λόγω λαχανικά είναι μαγειρεμένα, η ποσότητα βιταμίνης Κ που προσφέρουν είναι κατά πολύ μεγαλύτερη.
Είναι προτιμότερο να καλύπτουμε τις καθημερινές ανάγκες του οργανισμού μας σε βιταμίνη Κ τρώγοντας πράσινα λαχανικά. Εκτός από αυτά, ο μαϊντανός, το μαρούλι, το ακτινίδιο και ορισμένα είδη βατόμουρων, μας προσφέρουν τη βιταμίνη αλλά σε μικρότερες ποσότητες.
Οι ειδικοί τονίζουν ότι οι ανάγκες του ανθρώπινου οργανισμού σε βιταμίνη Κ είναι σημαντικές και πρέπει να καλύπτονται από τη διατροφή. Η βιταμίνη Κ είναι λιποδιαλυτή βιταμίνη δηλαδή μπορεί να αποθηκεύεται στους λιπώδεις ιστούς του οργανισμού μας.
Όμως οι ποσότητες που αποθηκεύονται είναι μικρές και αρκούν για μόνο πολύ λίγο χρονικό διάστημα. Έτσι είναι απαραίτητο να καταναλώνουμε καθημερινά λαχανικά και φρούτα για να εξοπλιζόμαστε με τις απαραίτητες ποσότητες της βιταμίνης Κ, άλλων βιταμινών ή φυτοχημικών ουσιών που χρειάζονται για το μεταβολισμό.
Η βιταμίνη Κ μπορεί να παράγεται από βακτηρίδια που ζουν στο ανθρώπινο έντερο. Η ποσότητα αυτή είναι ανεπαρκής για να καλύπτει τις ανάγκες μας.
Η βιταμίνη Κ είναι γνωστό ότι έχει πρωταρχικό ρόλο στους μηχανισμούς πήξης του αίματος. Ωστόσο υπάρχουν και άλλες σημαντικές δράσεις της βιταμίνης που είναι λιγότερο γνωστές.
Βιταμίνη Κ και πήξη του αίματος
Χωρίς βιταμίνη Κ το αίμα δεν μπορεί να πήξει. Η βιταμίνη δρα στο συκώτι και συμβάλλει ουσιαστικά στη σύνθεση πολλών βασικών παραγόντων των μηχανισμών πήξης του αίματος (παράγοντες ΙΙ, VII, IX, X, πρωτεΐνη C, πρωτεΐνη S, πρωτεΐνη Z).
Η έλλειψη της βιταμίνης και οι παθήσεις του ήπατος, που συνοδεύονται από λειτουργική ανεπάρκεια του οργάνου είναι δυνατόν να προκαλέσουν ελλείψεις των παραγόντων πήξης και κίνδυνο αιμορραγίας.
Ασθενείς που παίρνουν αντιπηκτικά φάρμακα, όπως η βαρφαρίνη πρέπει να είναι προσεκτικοί στην κατανάλωση των τροφίμων πλούσιων σε βιταμίνη Κ. Η πρόσληψη της βιταμίνης από τη διατροφή ή βιταμινούχα συμπληρώματα, επηρεάζουν τη δράση του φαρμάκου.
Βασικά οι ασθενείς, σε συνεργασία με τους γιατρούς τους, οι οποίοι αξιολογούν με ειδικά τεστ στο αίμα την πήξη, μπορούν να προσαρμόζουν τη διατροφή τους για να διατηρούν τα επιθυμητά επίπεδα μείωσης της πήξης.
Ισχυροποίηση των οστών από τη βιταμίνη Κ
Έρευνες έδειξαν συσχετισμό μεταξύ αυξημένης διατροφικής πρόσληψης βιταμίνης Κ και λιγότερων καταγμάτων. Επίσης βρέθηκε ότι ψηλότερα επίπεδα της βιταμίνης σχετίζονται με αυξημένα επίπεδα της οστεοκαλσίνης. Στην ουσία η βιταμίνη βοηθά το οργανισμό να παράγει την οστεοκαλσίνη.
Η οστεοκαλσίνη είναι πρωτεΐνη που συμβάλλει στη βελτίωση της οστικής μάζας και στη μείωση του κινδύνου καταγμάτων.
Για τους λόγους αυτούς φαίνεται ότι η βιταμίνη Κ έχει αξιόλογο ρόλο στην ενδυνάμωση του σκελετού και αποφυγή καταγμάτων.
Η σχέση με το διαβήτη
Έρευνες σε πειραματόζωα έδειξαν, ότι η οστεοκαλσίνη έχει ρόλο στη ρύθμιση της δραστηριότητας της ινσουλίνης. Βρέθηκε, ότι διαμέσου απελευθέρωσης ορμόνης από το λιπώδη ιστό, αυξάνει την ευαισθησία των κυττάρων στην ινσουλίνη.
Η ινσουλίνη είναι η ορμόνη, που βοηθά στη μεταφορά της γλυκόζης από το αίμα προς το εσωτερικό των κυττάρων. Η ανεπάρκεια παραγωγής της ινσουλίνης ή ανθεκτικότητα των κυττάρων στη δράση της, οδηγούν στο σακχαρώδη διαβήτη.
Αρθρίτιδα
Η βιταμίνη Κ βοηθά τους χόνδρους των αρθρώσεων και ενεργεί εναντίον της φλεγμονής που παρατηρείται στις αρθρίτιδες.
Για τους λόγους αυτούς, η έλλειψη στον οργανισμό βιταμίνης Κ μπορεί να προκαλέσει οστεοαρθρίτιδα λόγω βλαβών που προκαλούνται στο χόνδρο.
Ο ρόλος της βιταμίνης Κ στις ρυτίδες
Η ελαστικότητα του δέρματος, πιθανόν να προστατεύεται από τη βιταμίνη. Για το λόγο αυτό διερευνάται η αξία της βιταμίνης Κ για την πρόληψη των ρυτίδων και για την αντιμετώπιση της γήρανσης του δέρματος.