Τα περιστατικά της ασθένειας Αλτσχάιμερ και άλλων μορφών άνοιας με εκφυλισμό των πνευματικών ικανοτήτων, πρόκειται να αυξηθούν δραματικά κατά τις επόμενες δεκαετίες.
Κάθε 7 δευτερόλεπτα, εμφανίζεται 1 νέο περιστατικό άνοιας. Ο συνολικός αριθμός των ανθρώπων που πάσχουν από άνοια, προβλέπεται ότι θα διπλασιαστεί σε 20 χρόνια.
Η άνοια οφείλεται στην καταστροφή και απώλεια εγκεφαλικών κυττάρων. Πρόκειται για προοδευτική, εκφυλιστική παθολογική κατάσταση που επηρεάζει τη μνήμη, τη σκέψη, τη συμπεριφορά και τα συναισθήματα.
Η ασθένεια του Αλτσχάιμερ είναι η συχνότερη μορφή άνοιας. Τα πρώτα συμπτώματα είναι η εξασθένηση της μνήμης. Επηρεάζεται ιδιαίτερα η βραχυπρόθεσμη μνήμη. Άλλα συμπτώματα είναι η δυσκολία εκτέλεσης συνηθισμένων δραστηριοτήτων, ο αποπροσανατολισμός στο χώρο και χρόνο, η μείωση και απώλεια της ικανότητας κρίσης και αλλαγές της προσωπικότητας.
Σήμερα έχουν καταγραφεί παγκοσμίως περίπου 24,3 εκατομμύρια ανθρώποι που πάσχουν από άνοια. Κάθε χρόνο καταγράφονται κατά μέσο όρο 4,6 εκατομμύρια καινούργια περιστατικά.
Μέχρι το έτος 2040 υπολογίζεται ότι ο αριθμός των ασθενών που θα πάσχουν παγκοσμίως από την ασθένεια του Αλτσχάιμερ και άλλες μορφές άνοιας, θα ανέρχεται στα 81,1 εκατομμύρια. Οι αναπτυσσόμενες χώρες παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη αύξηση νέων περιστατικών άνοιας.
Που όμως οφείλεται η τραγική αυτή κατάσταση;
Οι ακριβείς αιτίες της νόσου του Αλτσχάιμερ, δεν είναι γνωστές μέχρι σήμερα. Είναι όμως γνωστό ότι η νόσος σχετίζεται με τη σταδιακή συσσώρευση στον εγκέφαλο της πρωτεΐνης βήτα αμυλοεϊδούς.
Επίσης η ασθένεια του Αλτσχάιμερ, σχετίζεται με αλλοιώσεις των εγκεφαλικών αιμοφόρων αγγείων. Τα εγκεφαλικά επεισόδια (αποπληξία) είναι από τις κυριότερες αιτίες που συμβάλλουν στις άλλες μορφές άνοιας.
Οι αλλοιώσεις των εγκεφαλικών αιμοφόρων αγγείων, είναι δυνατόν να προκληθούν από διάφορους παράγοντες.
Η ψηλή πίεση, ο διαβήτης, το κάπνισμα, η ψηλή χοληστερόλη, είναι αιτίες αθηρωμάτωσης και απόφραξης των αρτηριών του εγκεφάλου. Τα εγκεφαλικά κύτταρα υφίστανται βλάβες λόγω των παραγόντων αυτών και δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για την εμφάνιση άνοιας.
Έχοντας υπόψη την εξαιρετικά μεγάλη αύξηση των περιπτώσεων παχυσαρκίας, ψηλής πίεσης και διαβήτη, δεν είναι εκπληκτικό ότι οι εγκέφαλοι των ανθρώπων θα βρίσκονται συνεχώς σε χειρότερη κατάσταση. Χαρακτηριστικά αναφέρεται από τους ειδικούς ότι στα επόμενα 5 έως 10 χρόνια προβλέπεται μια αύξηση των περιπτώσεων διαβήτη της τάξης του 165%.
Επίσης ενώ η ψηλή πίεση πλήττει όλο και περισσότερους, σε πολλούς η διάγνωση γίνεται καθυστερημένα ενώ σε πολλούς άλλους η θεραπεία δεν γίνεται ή δεν ακολουθείται σωστά.
Τι πρέπει λοιπόν να γίνει για την αντιμετώπιση του σοβαρότατου προβλήματος της μεγάλης αύξησης των περιστατικών ασθένειας του Αλτσχάιμερ και άλλων μορφών άνοιας;
Υπάρχει άμεση και επιτακτική ανάγκη να ληφθούν μέτρα από τις κυβερνήσεις διεθνώς. Πρέπει αρχικά να αυξηθεί το επίπεδο ενημερότητας του κοινού, των πολιτικών και των επαγγελματιών της υγείας για το πρόβλημα.
Είναι αναγκαίο η ανίχνευση και διάγνωση των περιπτώσεων ασθένειας του Αλτσχάιμερ και άλλων μορφών άνοιας να γίνονται έγκαιρα και οπωσδήποτε νωρίτερα στην εξέλιξη της νόσου από ότι σήμερα.
Η έγκαιρη παροχή της απαραίτητης φροντίδας και θεραπείας είναι δυνατόν να επιβραδύνει την προοδευτική επιδείνωση της νόσου και να βελτιώνει την ποιότητα ζωής τόσο του ασθενούς όσο και αυτών που τον φροντίζουν.
Παράλληλα είναι απαραίτητη η κατανομή πόρων διεθνώς, για την έρευνα σχετικά με την αιτιολογία, πρόληψη και ανακάλυψη νέων φαρμάκων ή άλλων θεραπευτικών μεθόδων για την αντιμετώπιση της νόσου.
Η διαφώτιση του κοινού πρέπει να τονίζει ότι ο υγιής τρόπος ζωής, η τακτική σωματική άσκηση, οι αυξημένες πνευματικές και κοινωνικές δραστηριότητες συμβάλλουν τα μέγιστα στη διατήρηση των πνευματικών ικανοτήτων.