Η έκθεση σε μικροβιοκτόνα
φυτοφάρμακα
συσχετίζεται με σημαντική αύξηση του κινδύνου προσβολής από τη νόσο
Πάρκινσον.
Από τα φυτοφάρμακα, εκείνα τα οποία συσχετίζονται με το
μεγαλύτερο κίνδυνο προσβολής από νόσο Πάρκινσον είναι τα ζιζανιοκτόνα και
εντομοκτόνα όπως τα οργανοχλωρίδια και τα οργανοφωσφορικά.
Ο ισχυρός αυτός συσχετισμός βρέθηκε να υπάρχει περισσότερο σε
οικογένειες χωρίς ιστορικό της νόσου Πάρκινσον. Αυτό μπορεί να δείχνει ότι
οι ασθενείς με σποραδικές περιπτώσεις της νόσου, πιθανόν να είναι πιο
ευάλωτοι στις τοξικές επιδράσεις των μικροβιοκτόνων φυτοφάρμακων. Όμως
αυτό δεν αποκλείεται να συμβαίνει και στις περιπτώσεις που υπάρχει
οικογενειακή προδιάθεση για την πάθηση.
Τα συμπεράσματα
αυτά προέκυψαν από επιδημιολογική έρευνα που έγινε σε οικογένειες ασθενών
με Πάρκινσον. Η έρευνα αυτή παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον διότι εξέτασε
τη σχέση φυτοφαρμάκων και Πάρκινσον σε άτομα που προέρχονται από τις ίδιες
οικογένειες, δηλαδή άτομα που έχουν παρόμοιες περιβαλλοντικές επιδράσεις
και γενετικό κληρονομικό υλικό.
Η μελέτη ανθρώπων που έχουν ανάλογο γενετικό υλικό και περιβαλλοντική
επιρροή, πιθανόν να συμβάλλει στην καλύτερη κατανόηση του πώς επιδρούν οι
διάφοροι περιβαλλοντικοί παράγοντες σε άτομα με ή χωρίς τη νόσο Πάρκινσον.
Προηγούμενες έρευνες έδειξαν ότι οι ασθενείς με Πάρκινσον έχουν 2 φορές
περισσότερες πιθανότητες να αναφέρουν ότι εκτέθηκαν σε φυτοφάρμακα σε
σύγκριση με άτομα που δεν πάσχουν από τη νόσο. Όμως λίγες έρευνες εξέτασαν
τη σχέση φυτοφαρμάκων και νόσου Πάρκινσον σε μέλη της ίδιας οικογένειας ή
αξιολόγησαν τη σχέση μεταξύ της νόσου και διαφόρων κατηγοριών
μικροβιοκτόνων φυτοφαρμάκων.
Η ερευνητική αυτή εργασία έγινε από πανεπιστημιακές ομάδες στις
Ηνωμένες Πολιτείες. Συμμετείχαν 319 ασθενείς και περισσότεροι από 200
συγγενείς τους. Με τηλεφωνικές συνδιαλέξεις συλλέχθηκαν πληροφορίες για
την έκθεση των συμμετεχόντων σε φυτοφάρμακα, για τη διαβίωση ή εργασία σε
φάρμα και κατανάλωση νερού από πηγές.
Τα ευρήματα έδειξαν:
- Άτομα που εκτίθεντο σε μικροβιοκτόνα φυτοφάρμακα είχαν 1.6 φορές
περισσότερο κίνδυνο να προσβληθούν από τη νόσο Πάρκινσον
- Η μεγάλη χρήση των φαρμάκων αυτών, δηλαδή έκθεση για περισσότερο από
200 μέρες κατά τη διάρκεια της ζωής του ατόμου, συνοδευόταν από διπλάσιο
κίνδυνο προσβολής από τη νόσο
- Τα ζιζανιοκτόνα και τα εντομοκτόνα ήσαν αυτά που αύξαναν το
περισσότερο τον κίνδυνο
- Η ερασιτεχνική χρήση των μικροβιοκτόνων φαρμάκων στο σπίτι για τον
κήπο, ήταν αιτία μεγαλύτερης έκθεσης στα φυτοφάρμακα από ότι η
επαγγελματική χρήση
Οι έρευνες για τις αιτίες που προκαλούν την ασθένεια Πάρκινσον, έδειξαν
ότι ορισμένες διαφοροποιήσεις γονιδίων συμβάλλουν στη γένεση της πάθησης
(διαφοροποιήσεις γονιδίων parkin, α-synuclein, DJ-1, PINK1, και LRRK2).
Όμως πρόκειται για σπάνιες ανωμαλίες που συμβάλλουν μόνο για ένα μικρό
ποσοστό του συνόλου των περιπτώσεων Πάρκινσον που εμφανίζονται.
Η επικρατέστερη άποψη σήμερα είναι ότι η νόσος Πάρκινσον προκύπτει λόγω
σύνθετων αλληλεπιδράσεων μεταξύ γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων.
Η νόσος Πάρκινσον είναι μία από τις τέσσερις
συχνότερες νευροεκφυλιστικές νόσους. Προσβάλλει 2 στα 1.000 άτομα
παγκοσμίως. Χαρακτηρίζεται από προοδευτική απώλεια των νευρώνων με ντοπαμίνη στον εγκέφαλο
που εντοπίζονται στην περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται μέλαινα
ουσία. Είναι μια σχετικά συχνή πάθηση που συνήθως εκδηλώνεται
αργά στη ζωή.
Η αύξηση της ηλικίας συνοδεύεται από αύξηση της συχνότητας
της πάθησης. Σε άτομα άνω των 70 ετών, προσβάλλει ποσοστό της τάξης του
1.5% - 2.5%.
Τα κυριότερα σημεία είναι τρέμουλο, ακαμψία, δυσκινησία,
βραδυκινησία, αστάθεια και δυσκολίες στην ομιλία. |
Μέχρι σήμερα πολλές έρευνες έδειξαν ότι τα μικροβιοκτόνα φυτοφάρμακα
είναι παράγοντας κινδύνου που σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο προσβολής από
νόσο Πάρκινσον. Ωστόσο, δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία που να τεκμηριώνουν
ότι η έκθεση στα μικροβιοκτόνα είναι αιτία πρόκλησης της πάθησης.
Χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση των μικροβιοκτόνων φαρμάκων,
ιδιαίτερα των οργανοχλωριδίων και οργανοφωσφορικών, για να διαφανεί εάν
υπάρχουν ειδικοί βιολογικοί μηχανισμοί που προκαλούν τη νόσο Πάρκινσον.
Παράλληλα οι μελλοντικές έρευνες πρέπει να εξετάσουν εάν τα
μικροβιοκτόνα είναι σε θέση να πυροδοτούν σε άτομα με γενετική προδιάθεση,
μηχανισμούς που οδηγούν σε νόσο Πάρκινσον.