Η αυτοκτονία παρατηρείται σε όλα τα κοινωνικοοικονομικά στρώματα της κοινωνίας. Είναι πολύ συχνή μεταξύ των νέων και ιδιαίτερα στους άνδρες μεταξύ των 15 και 24 ετών.
Η αυτοκτονία μπορεί να είναι παρορμητική πράξη ή αντίθετα να είναι μια καλοσχεδιασμένη ενέργεια.
Ο καθένας μας ξεχωριστά είναι δυνατόν να βοηθήσει άτομα νεαρής ηλικίας που έχουν σκέψεις αυτοκτονίας παρέχοντας συναισθηματική και πρακτική υποστήριξη. Η δική μας στήριξη με το να ακούμε προσεκτικά το τι λένε, συμπληρώνει τη φροντίδα που δίνεται από τους ψυχιάτρους και τους ειδικούς.
Η πρόβλεψη και η πρόληψη της αυτοκτονίας είναι μια δύσκολη υπόθεση. Ορισμένες ασυνήθιστες αλλαγές της συμπεριφοράς που είναι εκτός των φυσιολογικών ορίων ενός ατόμου, δυνατόν να αποτελέσουν τα πρώτα προειδοποιητικά σημεία.
Μερικά προειδοποιητικά σημεία είναι τα ακόλουθα:
- Απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που πρωτύτερα προκαλούσαν ευχαρίστηση
- Ο ασθενής αρχίζει να δίδει στους άλλους δικά του αντικείμενα τα οποία αγαπούσε ιδιαίτερα
- Απώλεια ενδιαφέροντος για το ντύσιμο και την εμφάνιση όπως επίσης μια απότομη αλλαγή στο βάρος
- Ξαφνικές και χτυπητές αλλαγές στην προσωπικότητα
- Ο ασθενής αποφεύγει τους φίλους του και τις κοινωνικές δραστηριότητες
- Ο ασθενής έχει τάση να παθαίνει περισσότερα ατυχήματα και παρατηρείται συμπεριφορά αυτοτραυματισμού
Περίπου 80% των νέων που αυτοκτόνησαν, έχουν πει σε κάποιον ότι είχαν την πρόθεση να αυτοκτονήσουν.
Το στρες μπορεί να συμβάλει στην αυτοκτονία. Ένας νέος μπορεί να υποβληθεί σε μια κατάσταση άμεσου στρες το οποίο υπερβαίνει τις δυνάμεις του ή ακόμη να υποβάλλεται σε μια κατάσταση μακροχρόνιου στρες που τον καταβάλλει.
Τα γεγονότα που συνοδεύονται από έντονο στρες μπορούν να δώσουν το έναυσμα για μια αυτοκτονία. Τέτοια γεγονότα είναι τα ακόλουθα:
- Απώλεια κάποιου σημαντικού προσώπου για τον ασθενή είτε λόγω διαζυγίου είτε λόγω θανάτου
- Η αιμομιξία ή η κακοποίηση στην παιδική ηλικία
- Το αίσθημα αποτυχίας στο σχολείο
- Το αίσθημα αποτυχίας στις διαπροσωπικές σχέσεις
- Η διακοπή ενός ερωτικού δεσμού
- Η πρόσφατη αυτοκτονία κάποιου φίλου ή συγγενή ή ακόμη η επέτειος αυτοκτονίας κάποιου ατόμου του στενού περιβάλλοντος
Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε κάποιο νέο που έχει σκέψεις αυτοκτονίας; Μπορούμε να βοηθήσουμε κάνοντας τα ακόλουθα:
- Ακούγοντας προσεκτικά τι λένε και ενθαρρύνοντας το νέο να μιλήσει. Είναι σημαντικό να δείχνουμε ότι λαμβάνουμε πολύ σοβαρά υπ' όψη τις ανησυχίες του
- Πρέπει να δηλώσουμε ξεκάθαρα στο νέο ότι ενδιαφερόμαστε και ότι θέλουμε να φροντίσουμε για αυτόν
- Είναι σημαντικό να μάθουμε από το νέο εάν σκέφτεται να πληγώσει τον εαυτό του ή ακόμη να φτάσει μέχρι την αυτοκτονία. Σε περίπτωση που υπάρχουν σκέψεις αυτοκτονίας θα πρέπει να τονισθούν οι επιπτώσεις για το ίδιο το άτομο και για αυτούς που μένουν πίσω
- Πρέπει να φροντίσουμε να έχουν μια σωστή θεραπευτική αγωγή από εδικό γιατρό και να σιγουρευτούμε ότι παίρνουν κανονικά τα φάρμακά τους. Η παρακολούθηση και φροντίδα από το γιατρό πρέπει να διασφαλίζεται και να είναι συνεχής
- Είναι σημαντικό να παραμένουμε κοντά τους και να φροντίζουμε να μην έχουν αντικείμενα, όπλα ή φάρμακα με τα οποία μπορούν να βλάψουν τον εαυτό τους.
Δεν είναι ορθό εμείς να δείχνουμε σημεία θυμού ή πανικού. Επίσης δεν είναι ορθό να τους διακόπτουμε με δικές μας ιστορίες ή να κάνουμε κριτική και ούτε είναι ο ρόλος μας να τους δίνουμε πολλές συμβουλές.
Υπάρχουν και κυκλοφορούν πολλοί μύθοι σχετικά με την αυτοκτονία.
Μερικές από τις λανθασμένες αντιλήψεις είναι οι ακόλουθες:
- Οι νέοι που μιλούν για αυτοκτονία το κάνουν για να τραβήξουν την προσοχή και ότι ουδέποτε θα προχωρήσουν στην πράξη
- Όταν ένας νέος έχει πρόθεση να αυτοκτονήσει κανένας δεν μπορεί να το σταματήσει. Η επιθυμία για αυτοκτονία θα υπάρχει για πάντα
- Η αυτοκτονία είναι κληρονομική
- Μια ξαφνική και σημαντική βελτίωση στην ψυχική κατάσταση του ασθενούς μετά από μια κρίση δείχνει ότι ο κίνδυνος αυτοκτονίας έχει απομακρυνθεί
Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να τονίσουμε:
- Ο νέος που εκδηλώνει σκέψεις ή τάσεις αυτοκτονίας χρειάζεται απαραίτητα φροντίδα από εξειδικευμένο έμπειρο γιατρό, ψυχίατρο που να είναι σε θέση να παρακολουθεί με προσοχή την εξέλιξή του.
- Εκτός από τον ψυχίατρο που θα αναλάβει τη φροντίδα ενός νέου που έχει σκέψεις αυτοκτονίας, μπορούν να βοηθήσουν σε σημαντικό βαθμό και τα άτομα του περιβάλλοντος του, οι συγγενείς και οι φίλοι του.
- Όταν ένας νέος μιλά για αυτοκτονία, πρέπει να λαμβάνουμε πολύ σοβαρά υπόψη τα λεγόμενά του. Μπορούμε να βοηθήσουμε ακούγοντας και προσφέροντας συναισθηματική και πρακτική στήριξη, ενώ ταυτόχρονα θα τον προτρέπουμε να αναζητά τη βοήθεια του γιατρού του.