Η βιταμίνη Β12 μπορεί να βοηθά στην πρόληψη και αντιμετώπιση της ατροφίας του εγκεφάλου η οποία ευθύνεται για απώλεια μνήμης και μείωση των πνευματικών ικανοτήτων.

Η ατροφία του εγκεφάλου συσχετίζεται με τη νόσο Αλτσχάιμερ και μείωση των γνωστικών λειτουργιών. Εκτός από την έλλειψη βιταμίνης Β12, άλλες παθήσεις που αυξάνουν τον κίνδυνο για ατροφία εγκεφάλου είναι η ψηλή πίεση (υπέρταση), η ψηλή χοληστερόλη αίματος και ο διαβήτης.

Ορισμένες ομάδες ανθρώπων κινδυνεύουν περισσότερο να παρουσιάσουν έλλειψη βιταμίνης Β12. Οι ηλικιωμένοι, οι χορτοφάγοι, οι έγκυες, οι μητέρες που θηλάζουν, τα βρέφη, οι άνθρωποι που υποφέρουν από υποσιτισμό και οι αλκοολικοί διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να υποστούν έλλειψη βιταμίνης Β12.

Στα τρόφιμα που είναι πλούσια σε βιταμίνη Β12 περιλαμβάνονται το συκώτι, το κρέας, τα μαλάκια, τα ψάρια, το γάλα και τα δημητριακά εμπλουτισμένα σε βιταμίνες.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι η έλλειψη βιταμίνης Β12 αποτελεί πρόβλημα της δημόσιας υγείας που επηρεάζει ιδιαίτερα τους ηλικιωμένους, όπως επίσης και άλλες ομάδες του πληθυσμού, ερευνητές από το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης παρακολούθησαν και αξιολόγησαν 107 εθελοντές που ήσαν φαινομενικά υγιείς για περίοδο 5 ετών. Οι ηλικίες των συμμετεχόντων ήταν μεταξύ 61 και 87 ετών.

Στην αρχή της έρευνας όλοι είχαν κανονικές γνωστικές δυνατότητες. Κάθε χρόνο υποβάλλονταν σε κλινική εξέταση, μαγνητική τομογραφία του εγκεφάλου για αξιολόγηση του μεγέθους και ατροφίας του εγκεφάλου, αναλύσεις αίματος με μετρήσεις βιταμινών ή άλλων ενώσεων (βιταμίνη Β12, βιταμίνη Β9 ή φολικό οξύ, τρανσκοβαλαμίνης, ομοκυστεϊνης και άλλες) και τεστ αξιολόγησης των γνωστικών τους δυνατοτήτων όπως η μνήμη.

Τα αποτελέσματα έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον:

1. Τα άτομα που είχαν αρχικά τα χαμηλότερα επίπεδα βιταμίνης Β12 στο αίμα τους, είχαν διαχρονικά μεγαλύτερη μείωση του μεγέθους του εγκεφάλου τους, δηλαδή παρουσίασαν μεγαλύτερη εγκεφαλική ατροφία. Η μείωση του μεγέθους του εγκεφάλου στους εθελοντές με τα χαμηλότερα επίπεδα της βιταμίνης, δηλαδή η απώλεια εγκεφαλικού ιστού, ήταν 6 φορές μεγαλύτερη από ότι σε αυτούς που είχαν τα ψηλότερα επίπεδα της βιταμίνης.
    
2. Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι οι συμμετέχοντες με τα χαμηλότερα επίπεδα βιταμίνης Β12 δεν είχαν τιμές που ήταν πιο κάτω από το κατώτερο όριο του κανονικού. Έτσι δεν μπορούσαν να θεωρηθούν ότι είχαν έλλειψη της βιταμίνης. Ωστόσο παρατηρήθηκε η σημαντική διαφορά με 6 φορές περισσότερη απώλεια εγκεφαλικού ιστού σε αυτούς, που είχαν τα κατώτερα επίπεδα βιταμίνης συγκριτικά με αυτούς που είχαν τα ψηλότερα. Το γεγονός αυτό δείχνει ότι πιθανόν να χρειάζεται αναθεώρηση των ποσοτήτων βιταμίνης Β12 που χρειάζεται ο ανθρώπινος οργανισμός καθημερινά.

Η μελέτη αυτή δεν δείχνει ότι τα χαμηλά επίπεδα αίματος της βιταμίνης Β12 προκαλούν ατροφία εγκεφάλου με όλες τις σχετικές αρνητικές συνέπειες, όπως η μείωση των δυνατοτήτων της μνήμης. Δείχνει όμως ότι άτομα με χαμηλά επίπεδα της βιταμίνης στο αίμα έχουν αυξημένες πιθανότητες για ατροφία εγκεφάλου.

Είναι τώρα αναγκαίο να διαπιστωθεί τώρα κατά πόσο η χορήγηση της βιταμίνης Β12 είναι σε θέση να βελτιώνει τη μνήμη σε ηλικιωμένους που παρουσιάζουν μείωση των γνωστικών τους ικανοτήτων ή και ατροφία του εγκεφάλου. Η ίδια ερευνητική ομάδα από το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης αναφέρει ότι διεξάγει τώρα έρευνα με αυτό το σκοπό και ιδιαίτερα να διαπιστώσει εάν η χορήγηση της βιταμίνης σε ηλικιωμένους με ανεπάρκεια της μνήμης τους μπορεί να επιβραδύνει τη μείωση του μεγέθους του εγκεφάλου τους.

Είναι λοιπόν σημαντικό σε ασθενείς με προβλήματα μνήμης, εγκεφαλική ατροφία και μείωση των γνωστικών τους δυνατοτήτων να διερευνάται κατά πόσο η βιταμίνη Β12 είναι χαμηλή στο αίμα τους. Χρειάζεται προσοχή στη λήψη βιταμινών διότι η χορήγηση φολικού οξέος (βιταμίνη Β9) μπορεί να καλύπτει τα συμπτώματα έλλειψης βιταμίνης Β12 σε ηλικιωμένους.