Οι παράγοντες που επηρεάζουν τα μαλλιά μας και τα κάνουν να γίνουν γκρίζα, είναι πολλοί. Έχουν σχέση με την υγεία μας, την ηλικία, την κληρονομικότητα και με το περιβάλλον.
Η πιο συχνή αιτία είναι η αύξηση της ηλικίας. Για μερικούς τα γκρίζα μαλλιά είναι ένδειξη γοητείας και σοφίας. Για άλλους τα πράγματα είναι πιο δυσάρεστα και θεωρούν ότι η εμφάνιση των γκρίζων μαλλιών είναι η αρχή του τέλους και γι' αυτό αποτελούν πηγή στενοχώριας και λύπης.
Ο λόγος για τον οποίο τα μαλλιά από το αρχικό τους χρώμα γίνονται γκρίζα είναι διότι ο αδένας μέσα στον οποίο αναπτύσσεται η τρίχα, σταματά να παράγει μελανίνη. Τα κύτταρα που αποτελούν τους αδένες από τους οποίους ξεφυτρώνουν τα μαλλιά, ανήκουν στην κατηγορία των μελανοκυττάρων διότι παράγουν και περιέχουν μελανίνη.
Τα μελανοκύτταρα μεταφέρουν τη μελανίνη στα κερατινοκύτταρα τα οποία παράγουν την κερατίνη. Η κερατίνη είναι η βασική πρωτεΐνη από την οποία είναι κατασκευασμένες οι τρίχες. Σταδιακά και διαχρονικά, η μελανίνη που μεταφέρεται στα κερατινοκύτταρα, μειώνεται.
Τα γκρίζα μαλλιά είναι αυτά που περιέχουν λιγότερη μελανίνη από τα μαύρα μαλλιά. Τα άσπρα μαλλιά δεν περιέχουν καθόλου μελανίνη.
Η μείωση της μελανίνης στα μαλλιά τα κάνει να είναι πιο ξηρά. Για το λόγο αυτό όσο περισσότερο χρώμα χάνουν τα μαλλιά και γίνονται γκρίζα και άσπρα, τόσο πιο ξηρά και εύθραυστα γίνονται.
Η φυσιολογική διαδικασία που σχετίζεται με τη μείωση της μελανίνης στα μαλλιά μπορεί να αρχίσει πολύ νωρίς, ακόμη και από την εφηβεία. Δεν υπάρχει τρόπος να γνωρίζουμε με ακρίβεια πότε τα μελανοκύτταρα θα αρχίσουν να μειώνουν την παραγωγή τους σε ένα συγκεκριμένο άτομο.
Στους περισσότερους ανθρώπους τα πρώτα γκρίζα μαλλιά αρχίζουν να εμφανίζονται μετά από την ηλικία των 30 ετών. Στους άνδρες τα πρώτα γκρίζα μαλλιά αρχίζουν να φαίνονται γύρω στα 30 ενώ στις γυναίκες γύρω στα 35.
Σίγουρα υπάρχουν γενετικοί παράγοντες που επηρεάζουν το πότε θα παρουσιαστούν οι πρώτες γκρίζες τρίχες. Σε ορισμένες οικογένειες, τα μαλλιά αρχίζουν να γίνονται γκρίζα από την ηλικία των 20 ετών. Παράλληλα υπάρχουν και εθνικές διαφορές και αυτό δείχνει ότι οι γενετικοί παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο.
Εκτός από τους γενετικούς κληρονομικούς παράγοντες, υπάρχουν και εξωγενείς ή περιβαλλοντικοί παράγοντες που επηρεάζουν την απώλεια μελανίνης στα μαλλιά που τα κάνει γκρίζα ή άσπρα.
Οι έρευνες μέχρι σήμερα έδειξαν ότι το κάπνισμα, οι ασθένειες, και ορισμένα φάρμακα συσχετίζονται με την πρόκληση γκρίζων και άσπρων μαλλιών.
Μια έρευνα έδειξε ότι οι καπνιστές έχουν 4 φορές περισσότερες πιθανότητες να αποκτήσουν γκρίζα μαλλιά σε νεαρή ηλικία. Μια πιθανή εξήγηση είναι ότι η νικοτίνη δυσκολεύει την κυκλοφορία του αίματος στους αδένες με συνεπακόλουθο τη μειωμένη παραγωγή μελανίνης
Ορισμένες ασθένειες συνοδεύονται από το πρόωρο άσπρισμα των μαλλιών. Η αναιμία λόγω έλλειψης βιταμίνης Β12, το σύνδρομο Werner και ορισμένες αυτοάνοσες ασθένειες, μπορούν να προκαλέσουν πρόωρα γκρίζα και άσπρα μαλλιά.
Φάρμακα όπως οι αμφεταμίνες, το λίθιο, επειδή προκαλούν μερική πτώση των μαλλιών, μπορούν να αποκαλύψουν περισσότερα γκρίζα μαλλιά. Επίσης μερικά συμπληρώματα διατροφής που περιέχουν βιταμίνη Ε και ορισμένα βότανα (echinacea), έχουν συσχετισθεί με τη πρόωρη εμφάνιση γκρίζων μαλλιών.
Αναμφίβολα για πολλά άτομα, η εμφάνιση γκρίζων μαλλιών είναι μια δυσάρεστη εμπειρία. Υπάρχουν στο εμπόριο προϊόντα τα οποία υπόσχονται αποκατάσταση του φυσικού χρώματος των μαλλιών. Δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα που να τεκμηριώνουν κάτι τέτοιο. Τουναντίον χρειάζεται προσοχή διότι πιθανόν κάποια από αυτά να προκαλέσουν βλάβες στα μαλλιά, ανάλογα με τις χημικές ουσίες που περιέχουν.