Τι είναι το γλαύκωμα;

Το γλαύκωμα είναι μια σοβαρή πάθηση των ματιών που μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια της όρασης ή ακόμη σε τύφλωση. Οφείλεται στο γεγονός ότι η πίεση του υγρού που βρίσκεται μέσα στο μάτι σταδιακά αυξάνεται και προκαλεί βλάβες στο οπτικό νεύρο.

Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ορισμένα σημαντικά στοιχεία για την ασθένεια αυτή για μια έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση για ν' αποφεύγονται δυσάρεστες επιπλοκές στην όραση. Τα όσα αναφέρουμε πιο κάτω αφορούν κυρίως το γλαύκωμα ανοικτής γωνίας που είναι και η συχνότερη μορφή της πάθησης αυτής.

Ο έλεγχος των ματιών πρέπει να γίνεται συστηματικά για την έγκαιρη διάγνωση ασθενειών, όπως το γλαύκωμα και ο εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας που αποτελούν τις συχνότερες αιτίες τύφλωσης.

Στο μπροστινό μέρος του ματιού υπάρχει ένας μικρός χώρος που ονομάζεται πρόσθιος θάλαμος. Μέσα στο θάλαμο αυτό εισέρχεται, κυκλοφορεί και εξέρχεται ένα υγρό το οποίο έχει και θρεπτικές ιδιότητες για τους γειτονικούς ιστούς.

Στο γλαύκωμα για ορισμένους λόγους που δεν έχουν διαλευκανθεί πλήρως, το υγρό αυτό εξέρχεται πολύ αργά έξω από το μάτι με αποτέλεσμα να αυξάνεται η ενδοφθαλμική πίεση. Εάν η πίεση αυτή δεν τεθεί υπό έλεγχο τότε η αύξησή της προκαλεί βλάβες στο οπτικό νεύρο και άλλα μέρη του ματιού με αποτέλεσμα την απώλεια όρασης.

Ποιοι έχουν περισσότερο κίνδυνο να εκδηλώσουν γλαύκωμα;

Το γλαύκωμα δεν είναι σπάνια ασθένεια. Είναι ένας από τους κυριότερους λόγους τύφλωσης. Υπολογίζεται ότι περίπου 1,2 έως 1,6 % του πληθυσμού κινδυνεύει από την ασθένεια.

Όλοι μπορούν να προσβληθούν από γλαύκωμα. Κάποιοι όμως διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο:

1. Όλα τα άτομα μεγαλύτερα των 60 ετών
2. Άτομα μαύρου χρώματος μεγαλύτερα 40 ετών. Να σημειωθεί ότι μεταξύ των ατόμων μαύρου χρώματος η συχνότητα του γλαυκώματος είναι 5 φορές μεγαλύτερη, προκαλεί τυφλότητα 4 φορές περισσότερο παρά στους λευκούς και 15 φορές περισσότερη τυφλότητα σε ασθενείς μεταξύ 45 και 64 ετών παρά στους λευκούς της ίδιας ηλικίας
3. Άτομα με οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Αρχικά ο ασθενής δεν αντιλαμβάνεται τίποτα. Η όραση είναι κανονική και ο ασθενής δεν αισθάνεται πόνο.

Σταδιακά όμως και ενώ η ασθένεια προχωρεί ο ασθενής αντιλαμβάνεται ότι η όρασή του σταδιακά μειώνεται. Η όραση για τα αντικείμενα που βρίσκονται μπροστά στον ασθενή βλέπονται κανονικά ενώ εκείνα που είναι στα πλάγια δεν είναι δυνατόν να τα δει ο ασθενής.

Ενόσω προχωρεί η ασθένεια τα οπτικά πεδία μειώνονται και στο τέλος επέρχεται η τύφλωση.

Πώς ανιχνεύεται το γλαύκωμα;

Υπάρχουν βασικά 3 τρόποι ανίχνευσης του γλαυκώματος από το γιατρό, σ' ένα ασθενή που παρουσιάζει συμπτώματα (ή χωρίς συμπτώματα) γλαυκώματος.

Η μελέτη των οπτικών πεδίων προσδιορίζει εάν ο ασθενής μπορεί να βλέπει όλα τα αντικείμενα ή όχι από όλες τις κατευθύνσεις.

Η μέτρηση της ενδοφθαλμικής πίεσης και τέλος η εξέταση του βυθού του ματιού μετά από προετοιμασία του ασθενούς που προκαλεί μυδρίαση (διάταση της κόρης του ματιού) η οποία επιτρέπει καλύτερη εξέταση του οπτικού νεύρου και του αμφιβληστροειδούς χιτώνα.

Στην εξέταση αυτή ο γιατρός θα μπορέσει να διαπιστώσει εάν υπάρχει ατροφία του οπτικού νεύρου με γλαυκωματική κοίλανση που προκαλείται από το γλαύκωμα.

Ποιες θεραπείες υπάρχουν για το γλαύκωμα;

Το γλαύκωμα ανοικτής γωνίας δεν μπορεί να ιαθεί. Όμως μπορεί να ελεγχθεί και να σταθεροποιηθεί. Οι συχνότερες μορφές θεραπείας είναι :

Φάρμακα: Είτε ως σταγόνες, είτε ως χάπια, τα φάρμακα μπορούν να μειώσουν την είσοδο υγρού μέσα στο μάτι ή να διευκολύνουν την έξοδό του.

Για τους περισσότερους ασθενείς η τακτική χρήση των φαρμάκων μπορεί να σταθεροποιήσει την αυξημένη ενδοφθαλμική πίεση. Δυστυχώς όμως τα φάρμακα σταματούν σταδιακά να είναι αποτελεσματικά. Ή ακόμη μπορεί να έχουν επιπλοκές. Σε τέτοιες περιπτώσεις ο οφθαλμίατρος μπορεί ν' αποφασίσει είτε ν' αλλάξει τα φάρμακα είτε να προχωρήσει σε άλλη μορφή θεραπείας.

Θεραπεία με λέιζερ: Η θεραπεία με λέιζερ χρησιμοποιεί μια δυνατή ακτίνα φωτός η οποία συγκεντρώνεται στη γωνία του πρόσθιου θαλάμου απ' όπου το υγρό εξέρχεται από το μάτι.

Αυτό δημιουργεί κάποιες αλλαγές οι οποίες διευκολύνουν την έξοδο του υγρού. Δυστυχώς τα καλά αποτελέσματα της θεραπείας με λέιζερ μπορεί να μειωθούν με το πέρασμα του χρόνου. Γι' αυτό οι ασθενείς που έχουν υποβληθεί στην θεραπεία αυτή μπορεί να χρειάζεται να παίρνουν και φάρμακα.

Χειρουργική επέμβαση: Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να διευκολύνει την έξοδο του υγρού από το μάτι και να μειώσει την πίεση. Η χειρουργική προσέγγιση εφαρμόζεται μόνο στις περιπτώσεις εκείνες που δεν ανταποκρίθηκαν στις προηγούμενες θεραπείες.

Τι μπορείτε εσείς να κάνετε για να προστατέψετε την όρασή σας;

Πολλές κλινικές μελέτες έδειξαν ότι η έγκαιρη ανίχνευση και θεραπεία του γλαυκώματος, προτού ακόμα προκαλέσει ανεπανόρθωτες βλάβες με απώλεια όρασης, είναι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης της ασθένειας.

Προσέξετε ιδιαίτερα, εάν ανήκετε σε μια από τις ομάδες ψηλού κινδύνου που αναφέρονται πιο πάνω. Σε τέτοια περίπτωση πρέπει ο οφθαλμίατρός σας να σας εξετάζει με βυθοσκόπηση μετά από μυδρίαση κάθε 2 χρόνια.