Από την αρχαιότητα οι άνθρωποι προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να παρατείνουν τη διάρκεια της ζωής τους.
Χάρις στη βελτίωση των συνθηκών ζωής, στην ανάπτυξη των επιστημών και της ιατρικής, το προσδόκιμο της επιβίωσης σταδιακά αυξήθηκε. Σήμερα η διάρκεια ζωής των ανθρώπων έχει κατά μέσο όρο διπλασιαστεί σε σύγκριση με τους προηγούμενους αιώνες.
Είναι λοιπόν αλήθεια ότι οι άνθρωποι έχουν κάποιο βαθμό ελέγχου στο πόσο θα διαρκέσει η ζωή τους.
Στην εποχή μας, η ομάδα του πληθυσμού με την μεγαλύτερη αύξηση είναι αυτή των υπερήλικων. Ο μέσος άνθρωπος έχει τη δυνατότητα να φτάσει μέχρι την ηλικία των 88 χρόνων. Υπάρχει βέβαια μεγάλη διακύμανση και υπάρχουν άνθρωποι που δεν μπορούν να ζήσουν περισσότερα από 78 χρόνια.
Παρά τους περιορισμούς αυτούς, βλέπουμε ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι φτάνουν σήμερα στην ηλικία των 100 χρόνων.
Για να κατανοήσουμε καλύτερα πως μπορούμε να αυξήσουμε τα χρόνια της ζωής μας είναι καλό να εξετάσουμε τα κοινά σημεία που παρουσιάζουν οι αιωνόβιοι.
Τι είναι αυτό που επιτρέπει σε αυτούς τους ανθρώπους να είναι δυνατοί, να διατηρούν το πνεύμα και το σώμα τους, σε τόσο καλή κατάσταση μετά την παρέλευση ενός αιώνα ζωής τους;
Τα γονίδια παίζουν καθοριστικό ρόλο στη μακροβιότητα. Υπάρχει γενετική προδιάθεση και υπάρχουν οικογένειες με ιστορικό πολλών μελών τους, να είναι αιωνόβιοι ή να ζουν πολύ περισσότερο από το μέσο όρο του προσδόκιμου επιβίωσης.
Οι γυναίκες με τα δύο χρωμοσώματα Χ, έχουν καθαρό πλεονέκτημα. Απλά να αναφέρουμε ότι το 85% των αιωνόβιων είναι γυναίκες. Δεν έχει ακόμη γίνει κατανοητό γιατί υπάρχει αυτή η διαφορά. Μερικοί ειδικοί του ζητήματος πιστεύουν ότι αυτό οφείλεται στην έμμηνο ρύση.
Με βάση αυτή τη θεωρία, που δεν είναι ακόμη τεκμηριωμένη και αποδεκτή από όλους, η έμμηνος ρύση μειώνει τις αποθήκες σιδήρου στις γυναίκες. Ο αποθηκευμένος σίδηρος στον οργανισμό είναι σημαντική πηγή ελευθέρων ριζών οξυγόνου, που είναι καθοριστικός παράγοντας ο οποίος συμβάλλει στη γήρανση του σώματος.
Με λίγα λόγια οι μικρότερες αποθήκες σιδήρου στις γυναίκες σημαίνει αργή ταχύτητα γήρανσης. Οι υποστηρικτές αυτής της θεωρίας λένε ότι οι άνδρες θα μπορούσαν δια μέσου της αιμοδοσίας να επωφεληθούν ανάλογα.
Η προσφορά αίματος λοιπόν εκτός από το ότι βοηθά τους συνανθρώπους μας, βοηθά και τον ίδιο τον δότη λόγω μείωσης παραγωγής ελευθέρων ριζών οξυγόνου από τα αποθέματα σιδήρου του οργανισμού.
Δεν είναι μόνο τα γονίδια που καθορίζουν τη μακροβιότητα αλλά και ο τρόπος ζωής. Έχει υπολογιστεί ότι τα γονίδια επηρεάζουν μέχρι 30% τη μακροβιότητα.
Οι περισσότεροι αιωνόβιοι δεν είναι παχύσαρκοι, είναι σχεδόν πάντοτε κανονικού σωματικού βάρους, δεν έχουν ιστορικό καπνίσματος, έχουν καλύτερους μηχανισμούς χειρισμού του στρες, έχουν συχνότερα ένα υγιεινό τρόπο διατροφής και κάνουν κάποιας μορφής ήπια σωματική άσκηση.
Βέβαια υπάρχουν άνθρωποι που παρά τις καταχρήσεις που πιθανόν να κάνουν, καταφέρνουν να φτάσουν σε ένα αιώνα ζωής. Όμως είναι οι εξαιρέσεις. Όσο πιο προσεκτικός είναι κάποιος τόσο περισσότερο αυξάνονται οι πιθανότητες του για μακροζωία.
Από το 1994, η ιατρική σχολή του πανεπιστημίου της Βοστόνης, διεξάγει μια ενδιαφέρουσα διαχρονική μελέτη των αιωνόβιων. Η έρευνα αυτή με την ονομασία The New England Centenarian Study έχει ως στόχο να ανακαλύψει τους λόγους για τους οποίους οι αιωνόβιοι έχουν αργό ρυθμό γήρανσης και γιατί καταφέρνουν να μην προσβάλλονται από ασθένειες που σχετίζονται με τη γήρανση όπως για παράδειγμα η νόσος του Αλτσχάιμερ, ο καρκίνος, τα εγκεφαλικά επεισόδια και οι καρδιοπάθειες.
Σύμφωνα με τους υπεύθυνους της εν λόγω έρευνας, εάν φροντίζουμε και συντηρούμε το σώμα μας, τότε του επιτρέπουμε να φτάσει στο μέγιστο των πραγματικών του δυνατοτήτων. Όμως έστω και εάν έχουμε οικογενειακό ιστορικό με αιωνόβιους, εάν δεν δίνουμε τη δέουσα προσοχή στη συντήρηση του σώματος μας, τότε τα γονίδια από μόνα τους δεν είναι αρκετά και το σύστημα μας θα καταρρεύσει γρηγορότερα από ότι ήταν προγραμματισμένο.
Ας δούμε λοιπόν μερικά απλά πράγματα που μπορούμε να προσφέρουμε στο σώμα μας, τα οποία συμβάλλουν ουσιαστικά στη συντήρηση του και ταυτόχρονα θα του επιτρέψουν να αντέξει περισσότερο στο χρόνο:
- Αποφεύγουμε το κάπνισμα
- Τρώμε λιγότερο κόκκινο κρέας
- Εάν έχουμε υπερβολικό βάρος σώματος, αρχίζουμε αποβάλλοντας μερικά περιττά κιλά
- Μειώνουμε το στρες μας και βρίσκουμε καλύτερους τρόπους χειρισμού του
- Γινόμαστε αιμοδότες, έστω και εάν επιστημονικά ο ρόλος της αιμοδοσίας στην καταπολέμηση της γήρανσης δεν έχει ακόμη αποδειχτεί τελεσίδικα
- Συμβουλευόμαστε το γιατρό μας και ενδεχομένως με τη δική του συμβουλή μπορούμε να παίρνουμε μια μικρή δόση ασπιρίνης κάθε μέρα για να μειώνουμε τον κίνδυνο προβλημάτων στο κυκλοφορικό μας σύστημα
- Ασκούμε τακτικά όχι μόνο το σώμα μας αλλά και το πνεύμα μας
- Κοιμόμαστε καλά, 8 ώρες ύπνου κάθε νύχτα και λαμβάνουμε μέτρα με τη βοήθεια του γιατρού μας για την αντιμετώπιση της αϋπνίας εάν τυχόν υπάρχει.
Συμπερασματικά θα τονίσουμε ότι στο μεγαλύτερο βαθμό, εξαρτάται από εμάς τους ίδιους πόση θα είναι η διάρκεια της ζωής μας. Όση πρόοδος και εάν γίνεται στην ιατρική και στην επιστήμη, ο καθοριστικός παράγοντας σήμερα για τη μακροβιότητα μας είναι η δική μας συμπεριφορά και τρόπος ζωής.