Οι συχνότερες αιτίες πρόκλησης αιμορραγίας στο στομάχι είναι τα έλκη, η γαστρίτιδα και ο καρκίνος.
Η πρώτη σε συχνότητα αιτία που προκαλεί έλκος στο στομάχι, είναι η μόλυνση με το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού.
Η δεύτερη συχνότερη αιτία πρόκλησης έλκους στο στομάχι είναι τα παυσίπονα φάρμακα.
Η τακτική χρήση ασπιρίνης και άλλων μη στεροειδών παυσίπονων φαρμάκων (ιβουπροφένη, ναπροξένη, δικλοφενάκη και άλλα), εκτός από τα θετικά αποτελέσματα που προσφέρει, είναι δυνατόν να προκαλεί βλάβες στη βλεννογόνο του στομαχιού και του άνω πεπτικού συστήματος. Οι βλάβες αυτές μπορεί να δημιουργούν έλκη ή αιμορραγίες.
Οι βλαβερές επιπτώσεις των παυσίπονων αυτών, μπορούν να παρατηρηθούν ακόμη και σε χρήστες που τα λαμβάνουν σπάνια. Όμως ο κίνδυνος έλκους και αιμορραγίας είναι μεγαλύτερος σε αυτούς που τα χρησιμοποιούν τακτικά και ακόμη περισσότερο όταν τα λαμβάνουν σε ψηλές δόσεις.
Δεν υπάρχουν φάρμακα χωρίς κίνδυνο παρενεργειών. Για το λόγο αυτό η χρήση κάθε φαρμάκου πρέπει να συνοδεύεται από προσεκτική ανάλυση των ωφέλιμων ενεργειών και των κινδύνων που πιθανόν να προκαλεί.
Στους ασθενείς που πρέπει να χορηγηθούν παυσίπονα όπως η ασπιρίνη και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, η σχέση οφέλους και κινδύνου πρέπει να λαμβάνει υπόψη το ιστορικό του ασθενούς.
Οι ακόλουθοι παράγοντες έχουν ιδιαίτερη σημασία:
- Η ηλικία: Οι ηλικιωμένοι ασθενείς έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο αιμορραγίας στο στομάχι λόγω παυσίπονων φαρμάκων. Μεταξύ άλλων συμπεριλαμβάνεται και το γεγονός ότι με την αύξηση της ηλικίας, οι ανάγκες για παυσίπονα αυξάνονται και συχνά χρειάζονται μεγαλύτερες δόσεις
- Ιστορικό έλκους: Εάν ο ασθενής έχει ιστορικό έλκους, τότε ο κίνδυνος για αιμορραγία στο στομάχι λόγω των παυσίπονων είναι μεγαλύτερος
- Το αλκοόλ: Το αλκοόλ, ιδιαίτερα όταν λαμβάνεται χωρίς φαγητό, προκαλεί ερεθισμό στον πεπτικό σωλήνα. Υπήρξαν έρευνες που έδειξαν ότι η ταυτόχρονη χρήση παυσίπονων φαρμάκων (ασπιρίνη και μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη) είναι δυνατόν να αυξάνει τον κίνδυνο έλκους και αιμορραγίας στον πεπτικό σωλήνα
- Τα κορτικοστεροειδή: Οι ασθενείς που λαμβάνουν ταυτόχρονα παυσίπονα και κορτικοστεροειδή φάρμακα κινδυνεύουν περισσότερο από αιμορραγία στο στομάχι. Έχει υπολογιστεί ότι η λήψη πρεδνιζόνης στη δόση άνω των 10 mg ημερησίως, ταυτόχρονα με μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, αυξάνει κατά 7 φορές τον κίνδυνο αιμορραγίας στο πεπτικό σύστημα
- Αντιπηκτικά φάρμακα: Για ασθενείς που λαμβάνουν μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα ταυτόχρονα με αντιπηκτικά, υπολογίστηκε ότι έχουν 12 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο αιμορραγίας.
Μια έρευνα, που έγινε στην Ισπανία και συμπεριέλαβε σχεδόν 8 εκατομμύρια ασθενείς, έδειξε, ότι η χρήση χαμηλής δόσης ασπιρίνης καθημερινά, είναι υπεύθυνη για το ένα τρίτο των θανάτων, λόγω επιπλοκών του γαστρεντερολογικού συστήματος μετά από λήψη μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων.
Στην έρευνα αυτή φάνηκε επίσης ότι τα εν λόγω παυσίπονα, προκαλούν συχνότερα σοβαρά προβλήματα και θανάτους, εξαιτίας επιπλοκών στο άνω πεπτικό σύστημα (οισοφάγος, στομάχι, δωδεκαδάκτυλο). Οι θάνατοι λόγω επιπλοκών στο άνω πεπτικό σύστημα είναι περισσότεροι από τους θανάτους εξαιτίας επιπλοκών στο κάτω πεπτικό σύστημα.
Οι Ισπανοί ερευνητές, βρήκαν ότι το 33% των εισαγωγών στα νοσοκομεία και θανάτων λόγω αιμορραγίας στο γαστρεντερολογικό σύστημα, οφειλόταν στη χρήση ασπιρίνης και μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων. Παράλληλα βρέθηκε ότι το 90% των θανάτων συνέβαινε σε ασθενείς άνω των 60 ετών.
Τα δεδομένα αυτά, δείχνουν τη σημασία που πρέπει να δίνεται στην αντιμετώπιση του πόνου σε όλες τις ηλικίες αλλά πολύ περισσότερο στους ηλικιωμένους.
Χρειάζονται νέες και καλύτερες εναλλακτικές λύσεις για την αντιμετώπιση του πόνου και της φλεγμονής. Αναμένοντας, η χρήση των παυσίπονων πρέπει να γίνεται προσεκτικά, σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού.
Επιβάλλεται να υπάρχει συνεχής διαφώτιση του κοινού για τους κινδύνους των παυσίπονων και μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση των γιατρών για τις θετικές και αρνητικές επιδράσεις των φαρμάκων αυτών.
Η αύξηση της ενημερότητας πρέπει να συνοδεύεται και από διαπαιδαγώγηση για την πρόληψη των αιμορραγικών καταστάσεων του στομαχιού και του πεπτικού συστήματος γενικότερα.
