Τα γενετικά μεταλλαγμένα ή τροποποιημένα τρόφιμα αποτελούν πηγή ανησυχιών, λόγω των επιδράσεων που μπορούν να έχουν στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον.
Παρά το γεγονός ότι χρειάζονται συνεχείς έρευνες για την ασφάλεια και τις επιπτώσεις στον άνθρωπο και στο περιβάλλον των μεταλλαγμένων τροφίμων, εντούτοις τα επιστημονικά δεδομένα που έχουμε μέχρι σήμερα δεν υποστηρίζουν τη θέση ότι τα τρόφιμα αυτά προκαλούν σημαντικά προβλήματα στην ανθρώπινη υγεία.
Πολλές από τις ανησυχίες και προβληματισμούς που υπάρχουν σχετικά με τις αρνητικές επιπτώσεις των γενετικά μεταλλαγμένων τροφίμων ισχύουν και για τα κανονικά τρόφιμα. Αυτό δεν σημαίνει ότι μπορούμε σήμερα να θεωρήσουμε ότι τα μεταλλαγμένα τρόφιμα είναι τελεσίδικα απαλλαγμένα οποιονδήποτε κινδύνων.
Τα δεδομένα που έχουμε σήμερα και δείχνουν ότι δεν υπάρχουν σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις για την υγεία μας και το περιβάλλον, προκύπτουν από βραχυπρόθεσμες έρευνες. Δεν έχουμε σήμερα μακροπρόθεσμες έρευνες που να αποδεικνύουν ότι η πολύχρονη κατανάλωση τέτοιων προϊόντων είναι εντελώς χωρίς περισσότερους κινδύνους από τα συνηθισμένα τρόφιμα.
Οι διαπιστώσεις αυτές προκύπτουν από μια βαρυσήμαντη έκθεση της Βρετανικής Εταιρείας Ιατρικής (British Medical Association). Η έκθεση του επίσημου Βρετανικού ιατρικού σώματος ενισχύει μια άλλη έρευνα που έγινε από το Royal Society της Μεγάλης Βρετανίας. Η έρευνα αυτή είχε δείξει ότι ο κίνδυνος μεταφοράς μεταλλαγμένου
DNA από τα τροποποιημένα τρόφιμα στον άνθρωπο είναι αμελητέος.
Πρέπει να επαναλάβουμε ότι και τα δύο επίσημα επιστημονικά και ιατρικά σώματα που εξέδωσαν τα πορίσματα των ερευνών τους για το ζήτημα, τονίζουν ότι η επαγρύπνηση και οι έρευνες για την ασφάλεια των μεταλλαγμένων τροφίμων πρέπει να είναι συνεχής.
Εκείνο που εμείς παρατηρούμε είναι ότι οι εξελίξεις στο θέμα στην Ευρώπη ακολουθούν αυτό που παρατηρήθηκε πρώτα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στη χώρα αυτή, τα μεταλλαγμένα τρόφιμα ξαπλώθηκαν πολύ πιο γρήγορα ενώ στην Ευρώπη υπήρχαν σοβαρές επιφυλάξεις. Σταδιακά βλέπουμε ότι και στην Ευρώπη ακολουθείται μια λιγότερο περιοριστική προσέγγιση. Οι εκτάσεις που καλλιεργούνται με μεταλλαγμένα προϊόντα έχουν πολλαπλασιαστεί κατά τα τελευταία χρόνια.
Είναι γεγονός ότι τα μεταλλαγμένα τρόφιμα μπορούν να δώσουν λύση σε πολλά προβλήματα που αφορούν την ανθρωπότητα. Ιδιαίτερα έχουν τη δυνατότητα να επιτρέψουν την αντιμετώπιση της απειλής της πείνας και του υποσιτισμού.
Χρειάζονται όμως δικλείδες ασφαλείας για την αποφυγή ανεπιθύμητων επιπτώσεων σε πολιτικό, οικονομικό, περιβαλλοντικό και ιατρικό επίπεδο.
Η Βρετανική Εταιρεία Ιατρικής επισημαίνει ότι υπάρχουν τομείς σχετικοί με την ασφάλεια των μεταλλαγμένων τροφίμων στους οποίους χρειάζονται οπωσδήποτε περαιτέρω έρευνες. Μερικοί από τους τομείς αυτούς είναι:
- Αλλεργία: Χρειαζόμαστε περισσότερες γνώσεις και στοιχεία για το κατά πόσο τα νέα αυτά τρόφιμα μπορούν να προκαλέσουν νέες καταστάσεις αλλεργίας. Δεν έχουμε σήμερα δεδομένα που να υποστηρίζουν ότι τα τρόφιμα αυτά είναι αιτία αυξημένης αλλεργίας.
Αυτό δεν σημαίνει ότι ένας τέτοιος κίνδυνος δεν υπάρχει ή ότι δεν πρόκειται να παρουσιαστεί. Ο κίνδυνος αυτός πιθανόν να παρουσιαστεί μελλοντικά με νέα τρόφιμα που θα παραχθούν με τη χρήση της γενετικής μηχανικής
- Διατροφική αξία: Η διατροφική αξία των μεταλλαγμένων προϊόντων μπορεί να είναι διαφορετική από αυτή των κλασσικών τροφίμων. Με την αύξηση της χρήσης τους, το ποσοστό τους στη συνολική διατροφή θα αυξάνεται. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε κάτω από αυτές τις συνθήκες, τη διατροφική τους αξία ιδιαίτερα σε ευάλωτες ομάδες όπως τα βρέφη τα παιδιά και τους ηλικιωμένους
- Μεταφορά DNA: Εκ πρώτης όψεως δεν υπάρχει κίνδυνος από τη μεταφορά μεταλλαγμένου DNA στον άνθρωπο. Εξ άλλου καθημερινά προσλαμβάνουμε δια μέσου της διατροφής μας μη ανθρώπινο DNA από πολλές πηγές.
Μέχρι σήμερα δεν έχουν αναγνωρισθεί προβλήματα σε σχέση με το γεγονός αυτό. Αυτό δεν σημαίνει ότι στο μέλλον δεν μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο και έτσι επιβάλλεται συνεχής έρευνα
- Περιβαλλοντικός κίνδυνος: Ο κίνδυνος αυτός αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες ανησυχίες σχετικά με τα γενετικά μεταλλαγμένα φυτά. Η ανθεκτικότητα ορισμένων μεταλλαγμένων φυτειών στα ζιζανιοκτόνα και εντομοκτόνα, μπορεί να είναι αιτία αλλοίωσης του φυτικού πλούτου και της διαφοροποίησης.
Η μεταφορά μεταξύ των διαφόρων φυτών γενετικά μεταλλαγμένου υλικού, θα μπορούσε να οδηγήσει στην ανάπτυξη νέων ποικιλιών που να είναι βλαβερές για το περιβάλλον και ανθεκτικές σε φάρμακα ή άλλες καταστάσεις. Τέτοια φαινόμενα θα μπορούσαν να έχουν πολύ αρνητικές επιδράσεις στο περιβάλλον, στο φυτικό και ζωικό βασίλειο διαταράσσοντας την ισορροπία που υπάρχει σήμερα.
Εμείς θα τονίσουμε συμπερασματικά ότι αναζητώντας τα μέγιστα δυνατά οφέλη από τα μεταλλαγμένα τρόφιμα, θα πρέπει να οπλιστούμε με προσοχή και να αποκομίσουμε γνώσεις και εμπειρίες μαθαίνοντας από τι τι συμβαίνει σήμερα και ερευνώντας για το τι μπορεί να υπάρχει και δεν το γνωρίζουμε.
Κάθε νέα τεχνολογία, όπως η γενετική τροποποίηση των τροφίμων, μπορεί να συνοδεύεται από ευεργετικές επιδράσεις αλλά μπορεί να έχει και κινδύνους.
Τα μεταλλαγμένα τρόφιμα μπορούν να προσφέρουν πολλά, οι κίνδυνοι τους που γνωρίζουμε μέχρι σήμερα για την υγεία είναι ελάχιστοι, η εξάπλωση της χρήσης τους είναι ραγδαία αλλά επιβάλλονται δικλείδες ασφαλείας σε πολλούς τομείς και επαγρύπνηση δια μέσου συνεχών ερευνών για πιθανούς κινδύνους.
