Ο ζαχαρώδης διαβήτης χαρακτηρίζεται από αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.

Η αύξηση της γλυκόζης στο αίμα, πάνω από το κανονικό, προκύπτει από την ανεπάρκεια των μηχανισμών του οργανισμού να παράγουν ή και να χρησιμοποιούν την ινσουλίνη.

Η ινσουλίνη παράγεται από το πάγκρεας. Διευκολύνει την είσοδο της γλυκόζης στα κύτταρα του οργανισμού και έτσι μειώνει τη συγκέντρωσή της στο αίμα.

Μετά από το φαγητό, τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα αυξάνονται. Το πάγκρεας αντιδρά και αυξάνει την απελευθέρωση ινσουλίνης στο αίμα. Με τη μείωση της γλυκόζης στο αίμα, μειώνεται και η έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας.

Οι αιτίες του διαβήτη τύπου 1

Στον διαβήτη τύπου 1 το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς, εξαιτίας παθολογικών μηχανισμών, επιτίθεται και καταστρέφει τα κύτταρα που παράγουν την ινσουλίνη στο πάγκρεας (αυτοάνοση νόσος). Η παραγωγή της ινσουλίνης μειώνεται δραστικά ή σταματά πλήρως.

Το αποτέλεσμα είναι ότι η γλυκόζη από το αίμα δεν μπορεί να εισέρχεται κανονικά στα κύτταρα και η συγκέντρωση στο αίμα αυξάνεται.

Οι αιτίες που προκαλούν τον διαβήτη τύπου 1 έχουν σχέση με γενετική προδιάθεση και με περιβαλλοντικούς παράγοντες. Δεν έχει ακόμη βρεθεί, ποιοι είναι ακριβώς οι εν λόγω παράγοντες.

Είναι πιθανόν ότι ο συνδυασμός των γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων πυροδοτεί την έναρξη του διαβήτη τύπου 1. Η οικογενειακή προδιάθεση είναι πολύ συχνότερη στον διαβήτη τύπου 1 απ' ό,τι στο διαβήτη τύπου 2.   

Οι αιτίες του του προδιαβήτη και του διαβήτη τύπου 2

Ο προδιαβήτης είναι μια κατάσταση που οδηγεί στο διαβήτη τύπου 2. Στις καταστάσεις αυτές, τα κύτταρα του οργανισμού του ασθενούς καθίστανται σταδιακά ανθεκτικά στη δράση της ινσουλίνης.

Η μη ανταπόκριση των κυττάρων στη δράση της ινσουλίνης, αυξάνει τη συγκέντρωση της γλυκόζης στο αίμα και υποχρεώνει το πάγκρεας να παράγει περισσότερη ινσουλίνη. Ωστόσο με την πάροδο του χρόνου το πάγκρεας δεν κατορθώνει να παράγει αρκετή ινσουλίνη για να υπερνικά την αντίσταση των κυττάρων στη δράση της.

Οι λόγοι που δημιουργούν την αντίσταση των κυττάρων στην ινσουλίνη δεν έχουν ακόμη αναγνωρισθεί επαρκώς. Η γενετική προδιάθεση και οι περιβαλλοντικοί παράγοντες θεωρείται ότι παίζουν ρόλο.

Το υπερβολικό βάρος σώματος και η παχυσαρκία βρέθηκαν να έχουν ισχυρό συσχετισμό με το διαβήτη τύπου 2. Ωστόσο υπάρχουν ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 που δεν είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι.

Σε σημαντικό αριθμό οικογενειών υπάρχουν αυξημένα περιστατικά διαβήτη τύπου 2. Αυτό ενισχύει τη γονιδιακή συμβολή στη γένεση του διαβήτη τύπου 2 και την οικογενειακή προδιάθεση.

Οι αιτίες του διαβήτη κατά την εγκυμοσύνη

Οι ορμόνες που παράγονται από τον πλακούντα κατά την εγκυμοσύνη καθιστούν τα κύτταρα της εγκυμονούσας ανθεκτικά στη δράση της ινσουλίνης.

Με την αύξηση του μεγέθους του πλακούντα κατά το δεύτερο και τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, αυξάνονται και οι ορμόνες που παράγει. Αυτό δυσκολεύει ακόμη περισσότερο τη δράση της ινσουλίνης.

Το πάγκρεας αντιδρά παράγοντας περισσότερη ινσουλίνη. Ωστόσο κάποτε το πάγκρεας της εγκυμονούσας δεν μπορεί να αντεπεξέλθει και δημιουργείται ζαχαρώδης διαβήτης της κύησης.