Το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών επηρεάζει περίπου 7% των γυναικών που βρίσκονται σε ηλικία τεκνοποίησης. Πολλές από τις γυναίκες αυτές, δεν γνωρίζουν ότι έχουν το σύνδρομο.
Το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών δεν επηρεάζει μόνο την αναπαραγωγή. Πρόκειται για μεταβολική και ορμονική κατάσταση που προκαλεί προβλήματα σε διάφορα συστήματα του οργανισμού.
Το όνομα της πάθησης προέρχεται από το γεγονός ότι στις γυναίκες που έχουν το σύνδρομο, υπάρχουν συχνά πολλές ανώδυνες κύστεις στις ωοθήκες τους. Οι κύστεις αυτές είναι καλοήθεις αλλά πολλά από τα συμπτώματα προκαλούν συναισθηματικά και άλλα προβλήματα στις γυναίκες.
Στις γυναίκες με το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών, εκδηλώνονται μια ομάδα από συμπτώματα και παρατηρούνται ορμονικές διαταραχές.
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Ανωμαλίες της περιόδου ή ακόμη απουσία της.
- Προβλήματα αναπαραγωγής, στειρότητα.
- Προβλήματα βάρους σώματος, παχυσαρκία.
- Ακμή.
- Υπερτρίχωση στο πρόσωπο ή στο υπόλοιπο σώμα.
- Λέπτυνση των μαλλιών της κεφαλής.
Η ακριβής αιτία που προκαλεί το σύνδρομο δεν είναι γνωστή. Είναι πιθανόν ότι οφείλεται σε περισσότερο από μία αιτία.
Σε γενικές γραμμές υπάρχει μια διαταραχή του ορμονικού μεταβολισμού. Οι ωοθήκες παράγουν σε αυξημένες ποσότητες ανδρογόνα (τις ορμόνες των ανδρών).
Η διάγνωση βασίζεται αρχικά στην κλινική εικόνα της ασθενούς. Οι ανωμαλίες της περιόδου μπορεί να συνοδεύονται από την ανάπτυξη τριχών στο πρόσωπο και στο σώμα, ακμή, λέπτυνση των μαλλιών της κεφαλής και πρόσληψη βάρους.
Η πρόσληψη βάρους δεν υπάρχει πάντοτε στο σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών. Ακόμη και λεπτές γυναίκες μπορούν να έχουν την πάθηση.
Το ιστορικό, η κλινική εξέταση, οι αναλύσεις αίματος με μετρήσεις ορμονών, οι απεικονιστικές εξετάσεις όπως το υπερηχογράφημα της κοιλιάς και των ωοθηκών, μπορούν να τεκμηριώνουν τη διάγνωση του συνδρόμου των πολυκυστικών ωοθηκών σε μια γυναίκα.
Η αντίσταση στην ινσουλίνη είναι ένα από τα προβλήματα που χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή στις γυναίκες με το σύνδρομο. Η ινσουλίνη είναι η ορμόνη που ρυθμίζει τη γλυκόζη στο αίμα και τη βοηθά να εισέρχεται στα κύτταρα για να τα εφοδιάζει με ενέργεια.
Πολλές γυναίκες με το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών έχουν μειωμένη ευαισθησία στην ινσουλίνη. Το πάγκρεας είναι σε αυτές τις περιπτώσεις, υποχρεωμένο να να παράγει περισσότερη ινσουλίνη. Η κατάσταση αυτή, είναι σημαντικός παράγοντας πρόκλησης διαβήτη τύπου 2.
Τα επίπεδα κακής χοληστερόλης LDL είναι συχνά αυξημένα στις γυναίκες με το σύνδρομο. Επίσης οι παχύσαρκες γυναίκες με το σύνδρομο, μπορούν να έχουν χαμηλά επίπεδα της καλής χοληστερόλης HDL και ψηλά επίπεδα άλλων λιπιδίων του αίματος όπως τα τριγλυκερίδια.
Οι ανωμαλίες του μεταβολισμού της γλυκόζης, της ινσουλίνης και των λιπιδίων που παρατηρούνται στις γυναίκες με σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών, χρειάζονται προσοχή, διότι αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικών επεισοδίων αργότερα στη ζωή τους.
Ο καρκίνος της μήτρας απειλεί περισσότερο τις γυναίκες με το σύνδρομο. Επειδή λόγω ανωμαλιών της περιόδου, των κύκλων των ορμονών και των ανωμαλιών της ωορρηξίας, δεν ανανεώνεται τόσο συχνά όσο θα έπρεπε η βλεννογόνος στην κοιλότητα της μήτρας (ενδομήτριο), ο κίνδυνος για καρκίνο της μήτρας είναι αυξημένος. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα όταν η πάθηση παραμένει χωρίς θεραπεία.
Η θεραπεία της πάθησης βασίζεται στη χορήγηση φαρμάκων (αντισυλληπτικά) με στόχο την επίτευξη κανονικού ορμονικού ισοζυγίου. Επίσης η μετφορμίνη (φάρμακο που χρησιμοποιείται για το μη ινσουλινοεξαρτώμενο διαβήτη) είναι σε θέση να βοηθά.
Επίσης η σωματική άσκηση η οποία βελτιώνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη και η υγιεινή διατροφή με περιορισμό των θερμίδων, συμβάλλουν στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.