Ποια σχέση έχει ο σίδηρος με την τριχόπτωση και μαλλιά που πέφτουν, που οδηγούν σε φαλάκρα ή αλωπεκία;

Φαίνεται ότι η έλλειψη σιδήρου, λόγω διατροφής πιθανόν ευθύνεται για ένα ποσοστό των περιπτώσεων ασθενών με απώλεια μαλλιών, τριχόπτωση ή φαλάκρα.

Υπάρχουν βέβαια κληρονομικοί παράγοντες, που συμβάλλουν στην τριχόπτωση και στη φαλάκρα, αλλά φαίνεται ότι τα χαμηλά επίπεδα σιδήρου στον οργανισμό συμβάλλουν στην απώλεια μαλλιών τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες.

Η σχέση μεταξύ χαμηλού σιδήρου και τριχόπτωσης, προκύπτει από ανασκόπηση των δεδομένων από έρευνες που έγιναν στις τελευταίες δεκαετίες.

Δερματολόγοι από το Cleveland Clinic των Ηνωμένων Πολιτειών που διενήργησαν την αναλυτική εξέταση της σχέσης τριχόπτωσης και έλλειψης σιδήρου, δηλώνουν ότι στις περιπτώσεις που υπάρχει πράγματι έλλειψη σιδήρου, η θεραπεία κατά της τριχόπτωσης έχει καλύτερα αποτελέσματα όταν ταυτόχρονα γίνεται και θεραπεία για την έλλειψη σιδήρου.

Άνδρες ή γυναίκες, που χάνουν μαλλιά και οι οποίοι ταυτόχρονα έχουν χαμηλά αποθέματα σιδήρου στον οργανισμό τους, έχουν χειρότερη εξέλιξη, έστω και εάν η έλλειψη σιδήρου, δεν τους προκαλεί αναιμία.

Η αναιμία που προκύπτει λόγω έλλειψης σιδήρου, μπορεί συχνά να συνοδεύεται και από απώλεια σημαντικής ποσότητας μαλλιών. Όμως είναι δυνατόν να υπάρχει έλλειψη σιδήρου, χωρίς συμπτώματα.

Δεν είναι όλες οι μελέτες δεν δείχνουν μια σχέση μεταξύ έλλειψης σιδήρου και απώλειας μαλλιών. Όμως η χορήγηση σιδήρου σε ασθενείς που λαμβάνουν θεραπεία τριχόπτωσης, οδηγεί σε καλύτερα αποτελέσματα.

Δεν είναι γνωστός ο μηχανισμός με τον οποίο η έλλειψη σιδήρου πιθανόν να προκαλεί πτώση των μαλλιών ή να επιδεινώνει μια τέτοια πτώση που ήδη έχει αρχίσει. Η τριχόπτωση, συνήθως δεν προκαλείται από μόνο ένα παράγοντα.

Φυσικά πρέπει να τονίσουμε, ότι είναι μεγάλο λάθος ασθενείς, που παρουσιάζουν τριχόπτωση ή και φαλάκρα, να λαμβάνουν από μόνοι τους σίδηρο, χωρίς ιατρικό έλεγχο και καθοδήγηση.

Η λήψη σιδήρου χωρίς ιατρικό έλεγχο, μπορεί να οδηγήσει σε υπερφόρτωση του οργανισμού σε σίδηρο που είναι κατάσταση ιδιαίτερα επικίνδυνη.

Η έλλειψη σιδήρου, είναι η συχνότερη διατροφική ανεπάρκεια παγκοσμίως. Σχετίζεται με καθυστέρηση της ανάπτυξης, διαταραχές της συμπεριφοράς, μειωμένες πνευματικές ικανότητες και μειωμένη άμυνα του οργανισμού στις διάφορες λοιμώξεις.

Σε γυναίκες πριν την εμμηνόπαυση οι συχνότερες αιτίες αναιμίας λόγω έλλειψης σιδήρου, είναι η απώλεια αίματος λόγω της περιόδου και η εγκυμοσύνη. Στους άνδρες και στις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, οι συχνότερες αιτίες αναιμίας λόγω έλλειψης σιδήρου είναι η απώλεια αίματος από το πεπτικό σύστημα και η κακή απορρόφηση σιδήρου από το έντερο.

Η μέτρηση της αιμοσφαιρίνης στο αίμα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ανίχνευση της έλλειψης σιδήρου στον οργανισμό. Η μέτρηση της συγκέντρωσης της φεριτίνης στο αίμα είναι δείκτης της ποσότητας σιδήρου που υπάρχει αποθηκευμένος στον οργανισμό και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να επιβεβαιωθεί η έλλειψη σιδήρου.

Η φεριτίνη μπορεί να είναι αυξημένη στον οργανισμό σε περιπτώσεις φλεγμονής, μολύνσεων και νεοπλασιών. Για την πλήρη διερεύνηση της επάρκειας σιδήρου στον οργανισμό είναι αναγκαίο να γίνονται διάφορες μετρήσεις μεταξύ των οποίων η μέτρηση της φεριτίνης, του σιδήρου αίματος, της τρανσφερίνης και του ποσοστού κορεσμού της τρανσφερίνης και άλλες εξειδικευμένες εξετάσεις.

Η αιτία χαμηλού σιδήρου στον οργανισμό πρέπει να αναγνωρίζεται. Εάν ο ασθενής είναι άνδρας, γυναίκα μετά την εμμηνόπαυση ή έχει παράγοντες για απώλεια αίματος από το έντερο, τότε πρέπει να διερευνάται για ανεύρεση εστιών απώλειας αίματος ιδιαίτερα από το γαστρεντερικό σύστημα.

Οι περισσότερες έρευνες που εξέτασαν τη σχέση απώλειας μαλλιών και έλλειψης σιδήρου έγιναν σε γυναίκες. Τα δεδομένα που υπάρχουν σήμερα δεν είναι αρκετά για να γίνει εισήγηση για να γίνεται συστηματικά έλεγχος του σιδήρου σε όλους τους ασθενείς που πάσχουν από τριχόπτωση.

Επίσης δεν υπάρχουν αρκετά επιστημονικά στοιχεία, που στηρίζουν την άποψη, ότι πρέπει να δίνεται σίδηρος σε ασθενείς με απώλεια μαλλιών και έλλειψη σιδήρου αλλά χωρίς αναιμία.

Η απόφαση για τη διερεύνηση του μεταβολισμού και των αποθηκών του σιδήρου στον οργανισμό και για τη χορήγηση θεραπείας υποκατάστασης με σίδηρο σε ασθενείς που χάνουν μαλλιά, πρέπει να γίνεται εξατομικευμένα με βάση την κλινική κρίση του γιατρού.