Ο προδιαβήτης είναι μια κλινική κατάσταση κατά την οποία οι ασθενείς έχουν ψηλότερο από το κανονικό επίπεδο γλυκόζης αίματος όχι όμως αρκετά ψηλό για να θεωρηθούν ότι παρουσιάζουν την πλήρη εικόνα του σακχαρώδη διαβήτη.
Φαίνεται ότι η κατάσταση αυτή που προηγείται του διαβήτη είναι σοβαρή. Συνοδεύεται από τις χαρακτηριστικές βλάβες των μικρών αιμοφόρων αγγείων, τις μικροαγγειοπάθειες, που παρατηρούνται και στο διαβήτη.
Οι ασθενείς που παρουσιάζουν προδιαβήτη έχουν αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα και για θάνατο.
Πρέπει όλοι να συνειδητοποιήσουν ότι ο προδιαβήτης είναι μια κλινική κατάσταση η οποία μπορεί να καταπολεμηθεί.
Ο προδιαβήτης εξελίσσεται σε διαβήτη. Εάν όμως αναγνωρισθεί έγκαιρα, τότε μπορούν να ληφθούν αποτελεσματικά μέτρα τα οποία μειώνουν κατά 58%, τον κίνδυνο εκδήλωσης του διαβήτη τύπου 2.
Ο προδιαβήτης βασικά προηγείται του διαβήτη τύπου 2. Η μορφή αυτή συνήθως εκδηλώνεται στους ενήλικες. Οφείλεται στην αντίσταση που δημιουργείται εναντίον της δράσης της ινσουλίνης από τα κύτταρα του οργανισμού.
Η αντίσταση αυτή προκαλείται κατά κύριο λόγο, από την παχυσαρκία και από την καθιστική ζωή, με έλλειψη τακτικής σωματικής εξάσκησης.
Ο διαβήτης τύπου 1 εκδηλώνεται σε άτομα νεαρής ηλικίας. Οφείλεται στην έλλειψη της ινσουλίνης που δημιουργείται λόγω συνήθως της αυτοάνοσης καταστροφής των κυττάρων που την παράγουν στο πάγκρεας.
Εκείνο που είναι ανησυχητικό για το διαβήτη τύπου 2, είναι ότι ένας μεγάλος αριθμός ασθενών πάσχουν είτε από την πλήρη εικόνα της ασθένειας με ψηλά επίπεδα γλυκόζης, είτε από προδιαβήτη και δεν το γνωρίζουν.
Είναι πού σημαντικό να αναγνωρίζονται έγκαιρα οι ασθενείς με προδιαβήτη.
Οι οδηγίες για την αναγνώριση του προδιαβήτη και την πρόληψη του διαβήτη περιλαμβάνουν:
- Όλα τα άτομα, ηλικίας μεγαλύτερης των 45 ετών θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν, ότι θα πρέπει να ελέγχονται για προδιαβήτη και διαβήτη.
- Τα υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο και για αυτό είναι ακόμη περισσότερο επιτακτικό να ελέγχονται.
- Άτομα πιο μικρής ηλικίας θα πρέπει να ελέγχονται, εάν είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα, εάν έχουν οικογενειακό ιστορικό διαβήτη, εάν έχουν ψηλή χοληστερόλη, ψηλή πίεση. Επίσης ο έλεγχος πρέπει να γίνεται για γυναίκες που εκδήλωσαν διαβήτη κατά την εγκυμοσύνη ή εάν είχαν παιδί με βάρος γέννησης μεγαλύτερο από 4 κιλά.
- Τα άτομα που κινδυνεύουν από προδιαβήτη και διαβήτη πρέπει να καταλάβουν, ότι μια μικρή απώλεια βάρους (5-7% του σωματικού τους βάρους) και η τακτική σωματική άσκηση (περπάτημα 5 φορές την εβδομάδα για 30 λεπτά κάθε μέρα) είναι αποτελεσματικά μέτρα εναντίον των σοβαρών αυτών ασθενειών.
- Ο έλεγχος πρέπει να γίνεται με τη μέτρηση της γλυκόζης αίματος το πρωί μετά από νηστεία και με το τεστ ανοχής στη γλυκόζη. Το τεστ ανοχής στη γλυκόζη πρέπει να γίνεται στα άτομα, που έχουν γλυκόζη αίματος χαμηλότερη από το επίπεδο εκείνο που καθορίζει το διαβήτη (126 mg/dl) αλλά ψηλότερα από το άνω όριο του φυσιολογικού.
- Σε περίπτωση, που τα πιο πάνω τεστ δείξουν ανωμαλίες θα πρέπει να επαναληφθούν για σκοπούς επαλήθευσης μια άλλη μέρα.
- Στις περιπτώσεις που τα αποτελέσματα είναι φυσιολογικά θα πρέπει να επαναλαμβάνονται κάθε 3 χρόνια.
- Στα άτομα στα οποία θα ανιχνεύεται ο προδιαβήτης, θα πρέπει να δίνονται οδηγίες για απώλεια βάρους και για συστηματική σωματική άσκηση. Η συστηματική τους παρακολούθηση είναι καθοριστική για την επιτυχία της πρόληψης του διαβήτη. Εάν υπάρχουν άλλοι επιβαρυντικοί παράγοντες, όπως κάπνισμα, ψηλή πίεση, ψηλά λιπίδια στο αίμα θα πρέπει να λαμβάνονται μέτρα καταπολέμησής τους
- Δεν υπάρχουν ακόμη επαρκή στοιχεία, που να τεκμηριώνουν τη χρησιμότητα χορήγησης προληπτικών φαρμάκων (metformin) και γι' αυτό δεν συστήνονται.
Η συχνότητα του διαβήτη έχει τριπλασιαστεί κατά τα τελευταία τριάντα χρόνια.
Ο διαβήτης είναι μια πολύ σημαντική αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας, με τεράστιο οικονομικό και κοινωνικό βάρος.
Είναι επίσης μια από τις κυριότερες αιτίες τύφλωσης, νεφρικής ανεπάρκειας, ακρωτηριασμών και νευροπάθειας.
Η πρόληψη του διαβήτη τύπου 2 είναι αποτελεσματική, εάν ανιχνευθεί έγκαιρα ο προδιαβήτης και εφαρμοστεί ένα πρόγραμμα διατήρησης κανονικού βάρους σώματος και τακτικής σωματικής εξάσκησης.