Ο σίδηρος είναι απαραίτητος, για την αιμοσφαιρίνη, που είναι η πρωτεΐνη που μεταφέρει το οξυγόνο στο αίμα και η έλλειψή του προκαλεί αναιμία και άλλες παθήσεις.

Ο σίδηρος είναι από τα πλέον άφθονα μέταλλα στη γη. Είναι αναγκαίος, για τις περισσότερες μορφές ζωής και στον άνθρωπο. Η έλλειψη σιδήρου είναι το συχνότερο πρόβλημα διατροφής παγκοσμίως.

Ο σίδηρος είναι  αναπόσπαστο μέρος πολλών πρωτεϊνών και ενζύμων, που είναι βασικά στοιχεία για την υγεία. Στον άνθρωπο ο σίδηρος είναι βασικό συστατικό των πρωτεϊνών που μεταφέρουν το οξυγόνο. Επίσης αποτελεί αναγκαίο στοιχείο για τη ρύθμιση της ανάπτυξης των κυττάρων και για τη διαφοροποίηση τους.

Η έλλειψη σιδήρου περιορίζει τη μεταφορά οξυγόνου στα κύτταρα. Προκαλεί κούραση, μειωμένη απόδοση και ανεπάρκεια του συστήματος άμυνας του οργανισμού.   

Περίπου τα δύο τρίτα του σιδήρου του οργανισμού βρίσκονται στην αιμοσφαιρίνη. Η αιμοσφαιρίνη είναι η πρωτεΐνη των ερυθρών αιμοσφαιρίων του αίματος, που μεταφέρει το οξυγόνο στους ιστούς.

Μικρότερες ποσότητες σιδήρου βρίσκονται στη μυοσφαιρίνη. Η μυοσφαιρίνη είναι πρωτεΐνη, που βοηθά στη μεταφορά οξυγόνου στους μυς. Σίδηρος υπάρχει και σε ένζυμα, που ρυθμίζουν βιοχημικές αντιδράσεις του οργανισμού μας.

Υπάρχουν επίσης πρωτεΐνες που αποθηκεύουν το σίδηρο για μελλοντικές ανάγκες και το μεταφέρουν στο αίμα. Οι αποθήκες του οργανισμού σε σίδηρο ρυθμίζονται από την απορρόφηση του από το έντερο.

Ο σίδηρος της διατροφής που προσλαμβάνεται και είναι διαθέσιμος για απορρόφηση από το έντερο, ανήκει βασικά σε δύο κατηγορίες:

1. Τον οργανικό σίδηρο (από την αίμη)

2. Τον ανόργανο που προέρχεται κυρίως από τα φυτά. 

Ο οργανικός σίδηρος είναι συνδεδεμένος με την αίμη και προέρχεται από ζωικής προέλευσης τρόφιμα. Η αίμη είναι μόριο που περιέχει σίδηρο και δεσμεύεται με πρωτεΐνες όπως η αιμοσφαιρίνη και η μυοσφαιρίνη. Το κόκκινο κρέας, τα πουλερικά, τα ψάρια, είναι πλούσια σε αίμη και κατά προέκταση σε σίδηρο.

Ο οργανικός σίδηρος απορροφάται πολύ πιο καλά από το έντερο, μέχρι πέντε φορές περισσότερο από ότι ο ανόργανος σίδηρος δηλαδή αυτός που περιέχεται σε φυτά, φακές,σπανάκι και φασόλια.

Ο τρόπος με τον οποίο το έντερο απορροφά καλύτερα τον οργανικό σίδηρο συνδεδεμένο με την αίμη δεν είχε κατανοηθεί καλά. Στη θεραπεία της αναιμίας η πλήρης κατανόηση του τρόπου με τον οποίο το έντερο απορροφά καλύτερα τον οργανικό σίδηρο έχει μεγάλη σημασία.

Ερευνητές από το Kings College του Λονδίνου ανακάλυψαν την πρωτεΐνη κλειδί (Heme Carrier Protein 1, HCP1) που επιτρέπει την καλύτερη απορρόφηση του οργανικού σιδήρου από το έντερο. Η πρωτείνη HCP1 εντοπίζεται στο πρώτο μέρος του εντέρου, στο δωδεκαδάκτυλο. Ανάλογα με τις αλλαγές της κατάστασης των αποθηκών του οργανισμού σε σίδηρο, η πρωτεΐνη αυτή αλλάζει θέση για να επιτρέπει λιγότερη ή περισσότερη, απορρόφηση οργανικού σιδήρου.

Η ανακάλυψη αυτή θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέες καλύτερες θεραπείες για την αναιμία.

Οι Βρετανοί ερευνητές επισημαίνουν, ότι στο Ηνωμένο Βασίλειο, περίπου το 20% των γυναικών είναι αναιμικές. Σε έγκυες γυναίκες με αναιμία δίνονται συμπληρώματα ανόργανου σιδήρου, όμως αυτά δεν απορροφούνται ικανοποιητικά και ταυτόχρονα προκαλούν πολλές ανεπιθύμητες παρενέργειες.

Οι γνώσεις αυτές ανοίγουν το δρόμο, για δημιουργία φαρμάκων με οργανικό σίδηρο συνδεδεμένο με αίμη και ως εκ τούτου καλύτερη απορρόφηση από το έντερο.

Επίσης οι χειρισμοί της εν λόγω πρωτεΐνης θα μπορούσαν να αποβούν χρήσιμοι και κατά της αιμοχρωμάτωσης. Η αιμοχρωμάτωση είναι ασθένεια που προκύπτει λόγω της υπερβολικής φόρτωσης του οργανισμού με σίδηρο.

Όταν ο σίδηρος συσσωρεύεται παθολογικά σε μεγάλες ποσότητες στον οργανισμό, προκαλεί τοξικότητα σε πολλά όργανα όπως στο συκώτι, στο ενδοκρινολογικό σύστημα. Δημιουργούνται πολλά προβλήματα και εάν δεν αντιμετωπισθεί σωστά και μακροχρόνια η αιμοχρωμάτωση, είναι δυνατόν να προκαλέσει και θάνατο.

Η ανακάλυψη της πρωτείνης HCP1 που επιτρέπει την καλύτερη απορρόφηση του οργανικού σιδήρου από το έντερο, άνοιξε νέους ορίζοντες για καλύτερη, αποτελεσματικότερη θεραπεία της αναιμίας και άλλων παθήσεων λόγω έλλειψης σιδήρου.

Επιπρόσθετα παρεμβάσεις στην πρωτεΐνη αυτή και στο έργο της θα μπορούσαν να μειώνουν τη δράση της, γεγονός που θα ήταν ωφέλιμο σε ασθενείς που πάσχουν από αιμοχρωμάτωση.