Το σκόρδο και ο ρόλος του στην υγεία ενδιαφέρει πολλούς. Μέχρι σήμερα έχουν γίνει πολλές έρευνες που εξέτασαν το ρόλο που έχει το σκόρδο στην πρόληψη του καρκίνου.
Οι έρευνες έγιναν σε πληθυσμούς που καταναλώνουν ή δεν καταναλώνουν σκόρδο, σε πειραματόζωα όπως επίσης και σε καλλιέργειες κυττάρων.
Οι περισσότερες μελέτες έδειξαν, ότι οι ωφέλιμες αντικαρκινικές δράσεις του σκόρδου παρατηρούνται σε διάφορα όργανα και ιστούς. Επηρεάζουν διάφορες καρκινογόνες ουσίες και εκδηλώνονται και σε άλλους οργανισμούς εκτός από τον άνθρωπο.
Τα δεδομένα που έχουν συγκεντρωθεί μέχρι σήμερα από επιδημιολογικές έρευνες στον άνθρωπο, τεκμηριώνουν το γεγονός ότι υπάρχει μια στενή συσχέτιση της κατανάλωσης του σκόρδου και της πρόληψης του καρκίνων του στομαχιού και του προστάτη.
Εκείνο που χρειάζεται για να αποδειχθεί τελεσίδικα ότι το σκόρδο πράγματι μπορεί να λαμβάνεται σαν πρόληψη εναντίον διαφόρων μορφών καρκίνου, είναι κλινικές θεραπευτικές δοκιμές όπου οι μισοί συμμετέχοντες θα λαμβάνουν σκόρδο και οι υπόλοιποι όχι. Με την πάροδο ενός σημαντικού χρονικού διαστήματος, θα πρέπει να εξετασθεί κατά πόσο αυτοί που έπαιρναν σκόρδο παρουσίασαν λιγότερους καρκίνους από αυτούς που δεν έπαιρναν σκόρδο.
Εάν αυτοί που έπαιρναν σκόρδο παρουσιάζουν λιγότερους καρκίνους και εάν απομακρυνθεί η πιθανότητα της αλλοίωσης των αποτελεσμάτων από πιθανούς παράγοντες που να προκαλούν λανθασμένα συμπεράσματα (confounding factors), τότε θα μπορούμε να παίρνουμε ίσως συστηματικά σκόρδο ή παράγωγά του, για σκοπούς πρόληψης του καρκίνου.
Παρά το γεγονός ότι συχνά αναφέρονται από πολλούς ερευνητές, σημαντικές ευεργετικές δράσεις του σκόρδου για το καρδιαγγειακό σύστημα και για την πρόληψη του καρκίνου, εντούτοις χρειάζεται προσοχή διότι η υπερβολική κατανάλωση του δημοφιλούς αυτού φυτού μπορεί να έχει παρενέργειες.
Εκτός από τη γνωστή κακοσμία του στόματος και του δέρματος που προκαλεί το σκόρδο, σε περιπτώσεις υπερβολικής κατανάλωσής του, έχουν αναφερθεί περιστασιακά αλλεργικές αντιδράσεις, διαταραχές του στομαχιού, διάρροια, μείωση των πρωτεϊνών και του ασβεστίου αίματος, συσχετισμός με βρογχικό άσθμα, έκζεμα επαφής και πιθανές επιδράσεις στην παραγωγή σπερματοζωαρίων.
Η χημεία του σκόρδου είναι πολύπλοκη. Στην αντικαρκινική του δράση εμπλέκονται διάφορες ουσίες που περιέχει.
Το σκόρδο περιέχει θειούχες και άλλες ουσίες οι οποίες επιβραδύνουν ή προλαμβάνουν την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων. Οι θειούχες ενώσεις του σκόρδου, προκαλούν βλάβες στα καρκινικά κύτταρα τα οποία αυξάνονται με ταχύ ρυθμό.
Οι βλάβες αυτές είναι μεγαλύτερες παρά αυτές, που προκαλούνται από τις ίδιες ενώσεις του σκόρδου στα φυσιολογικά κύτταρα του οργανισμού. Το αποτέλεσμα είναι η καταστολή της ανάπτυξης καρκινικών κυττάρων.
Ο τρόπος επεξεργασίας του σκόρδου επηρεάζει την ποιότητα των ενεργών συστατικών του που είναι ωφέλιμα για την υγεία. Ίσως αυτός να είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους υπάρχουν αντιφατικά αποτελέσματα από ορισμένες μελέτες.
Για παράδειγμα το ξεφλούδισμα του σκόρδου απελευθερώνει ένα ένζυμο που οδηγεί στην σύνθεση μιας ενεργούς ένωσης (diallyl disulfide, DADS), η οποία έχει σημαντική αντικαρκινική δράση. Εάν το ξεφλουδισμένο σκόρδο μαγειρευτεί αμέσως, τότε δεν δίνεται ο απαραίτητος χρόνος για να λάβει χώρα η σειρά των χημικών αντιδράσεων, που θα οδηγήσουν στη σύνθεση του DADS.
Για το λόγο αυτό συστήνεται από τους επιστήμονες να περιμένουμε 15 λεπτά από το ξεφλούδισμα του σκόρδου μέχρι το ψήσιμό του. Έτσι δεν χάνεται η ευκαιρία παραγωγής της χρήσιμης αντικαρκινικής θειούχας ένωσης.
Το φρέσκο κομμένο σκόρδο όπως επίσης και η διαδικασία με την οποία παράγεται λάδι ή σκόνη από το σκόρδο, δημιουργούν μια σειρά από άλλους παράγοντες που έχουν τη δυνατότητα να καταπολεμούν τον καρκίνο.
Χρειάζεται όμως προσοχή διότι τα διάφορα εμπορικά σκευάσματα παραγώγων που κατασκευάζονται από το σκόρδο, δεν έχουν ομοιόμορφη σύνθεση όσον αφορά τα ενεργά συστατικά. Ορισμένες έρευνες, δεν έχουν λάβει υπ' όψη τις διαφορές αυτές, με αποτέλεσμα να υπάρχουν δυσκολίες στην ερμηνεία των αποτελεσμάτων τους.
Η έρευνα για το δημοφιλές αυτό φυτό δεν έχει τελειώσει. Οι χημικές ουσίες που περιέχει είναι πολλές και οι πιθανές αντικαρκινικές δράσεις τους, είναι ενδιαφέρουσες.
Η κατανάλωση με μέτρο του σκόρδου έχει ευεργετικές επιδράσεις σε διάφορα συστήματα του οργανισμού μας και αναμένονται νέες εξελίξεις στο κατά πόσο τελικά, θα χορηγείται στο μέλλον σκόρδο ή παράγωγά του, για την πρόληψη ορισμένων καρκίνων όπως αυτούς του στομαχιού και του προστάτη.