Η συχνότερη μορφή παράλυσης του προσωπικού νεύρου είναι η παράλυση τύπου Bell. Πρόκειται για προσωρινή παράλυση του ενός ή και των δύο προσωπικών νεύρων που προκύπτει από κάποιας μορφής βλάβη ή τραυματισμό.
Συνήθως επηρεάζεται μόνο το ένα προσωπικό νεύρο και παραλύει μόνο η μια πλευρά του προσώπου αλλά σπανιότερα μπορεί να επηρεαστούν και οι δύο πλευρές του προσώπου. Δεν έχει σχέση με εγκεφαλικό επεισόδιο (αποπληξία).
Η πάθηση περιγράφηκε για πρώτη φορά το 19ο αιώνα από το Σκωτσέζο χειρουργό Charles Bell και πήρε το όνομα του.
Αιτιολογία της παραλυσίας προσωπικού νεύρου τύπου Bell
Υπάρχουν βασικά δύο προσωπικά νεύρα, ένα στην κάθε μεριά. Αποκαλούνται επίσης 7
ο ζεύγος κρανιακών νεύρων. Αρχίζουν από τον εγκέφαλο και για να φθάσουν στην περιοχή του προσώπου, διέρχονται από ένα στενό οστικό κανάλι του κρανίου, που βρίσκεται κάτω από το αυτί. Κατά το μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής του, το κάθε προσωπικό νεύρο βρίσκεται πλαισιωμένο από το στενό αυτό οστικό κανάλι.
Το κάθε προσωπικό νεύρο, ευθύνεται για την κινητικότητα των μυών στην αντίστοιχη μεριά του προσώπου. Ελέγχουν μεταξύ άλλων τις κινήσεις του ανοίγματος και κλεισίματος των ματιών, των εκφράσεων του προσώπου, όπως το χαμόγελο, η συνοφρύωση και άλλες.
Επίσης το προσωπικό νεύρο, ελέγχει τη λειτουργία των δακρυγόνων αδένων, των σιαλογόνων αδένων και των μυών ενός οσταρίου στο μέσο αυτί που ονομάζεται αναβολέας. Το προσωπικό νεύρο ευθύνεται επίσης για τη μεταφορά προς τον εγκέφαλο των αισθήσεων γεύσης από τη γλώσσα.
Οι βλάβες στο προσωπικό νεύρο, προκαλούν μερική ή ολική διακοπή των μηνυμάτων, που μεταφέρονται από το εγκέφαλο προς τους μυς, άλλα όργανα του προσώπου ή άλλων περιοχών και αντίστροφα. Λόγω της πολυπλοκότητας των λειτουργιών του προσωπικού νεύρου, η κλινική εικόνα που δημιουργείται είναι σύνθετη, με αδυναμία ή πλήρη παράλυση, συνήθως αλλά όχι αποκλειστικά, της μιας μεριάς του προσώπου.
Η φλεγμονή, το οίδημα (πρήξιμο), η συμπίεση ή άλλη βλάβη του προσωπικού νεύρου, προκαλεί την παράλυση τύπου Bell. Το τι ακριβώς ευθύνεται για τη γένεση του προβλήματος, είναι άγνωστο.
Μια από τις επικρατέστερες θεωρίες για τη γένεση της παραλυσίας Bell, είναι ότι μια ιογενής μόλυνση (ιογενής μηνιγγίτιδα ή μόλυνση από τον ιό του απλού έρπητα Herpes Simplex Virus που ευθύνεται για τον επιχείλιο έρπητα), προσβάλλει το προσωπικό νεύρο.
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η προσβολή και μόλυνση του νεύρου από ιο, προκαλεί φλεγμονή και συμπίεση του νεύρου στο στενό οστικό κανάλι από το οποίο διέρχεται. Έτσι επηρεάζεται η κυκλοφορία του αίματος που παρέχει το απαραίτητο οξυγόνο στο νεύρο με αποτέλεσμα να προκαλείται θάνατος αριθμού νευρικών κυττάρων.
Σε ήπιες περιπτώσεις, επηρεάζεται μόνο η μυελίνη, η λιπώδης δομή που επικαλύπτει και απομονώνει τα νεύρα. Σε άλλες περιπτώσεις, όταν χάνονται νευρικά κύτταρα, το πρόβλημα είναι σοβαρότερο.
Η πάθηση έχει επίσης συσχετισθεί με διάφορες παθολογικές καταστάσεις όπως άλλες ιογενείς παθήσεις (γρίπη, κρυολόγημα), πονοκέφαλο, χρόνια μέση ωτίτιδα, ψηλή πίεση, διαβήτη, σαρκοείδωση, όγκους, νόσο του Lyme, τραυματισμούς με κάταγμα του κρανίου ή τραυματισμούς στο πρόσωπο.
Συμπτώματα και σημεία
Το προσωπικό νεύρο, ευθύνεται για πολλές και πολύπλοκες λειτουργίες. Για αυτό οι βλάβες του, οδηγούν σε πολλά προβλήματα.
Τα σημεία και συμπτώματα αρχίζουν ξαφνικά και κορυφώνονται σε 48 ώρες. Μπορεί να πάρουν διαφορετική μορφή από ασθενή σε ασθενή και να έχουν διαφορετικό βαθμό σοβαρότητας, από λίγη αδυναμία έως πλήρη παράλυση.
Στην κλινική εικόνα περιλαμβάνονται τα ακόλουθα:
- Σπασμωδικές κινήσεις, αδυναμία ή παράλυση της μίας ή και των δύο μεριών του προσώπου.
- Μούδιασμα στη μεριά που προσβλήθηκε.
- Χαμήλωμα του βλεφάρου και της γωνίας του στόματος. Το μάτι που επηρεάζεται δεν μπορεί να κλείνει πλήρως.
- Διαφυγή σάλιου από το στόμα.
- Ξηρότητα του ματιού ή του στόματος.
- Προβλήματα γεύσης.
- Υπερβολικό δάκρυσμα από το ένα μάτι.
- Σημαντική αλλοίωση της όψης του προσώπου του ασθενούς που προκαλείται λόγω των πιο πάνω σημείων.
- Άλλα συμπτώματα μπορεί να είναι ενοχλήσεις ή πόνος στην περιοχή της σιαγόνας ή πίσω από το αυτί, βουητό στο ένα ή και στα δύο αυτιά, πονοκέφαλος, απώλεια γεύσης, υπερευαισθησία στους ήχους από τη μεριά που έχει προσβληθεί, δυσκολίες ομιλίας, ζαλάδες και δυσκολίες του ασθενούς όταν τρώει ή πίνει.
Η πάθηση επηρεάζει εξίσου άνδρες και γυναίκες. Προσβάλλει 1 άνθρωπο σε κάθε 2.000, κάθε χρόνο.
Μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε ηλικία αλλά είναι σπανιότερη πριν από τα 15 και μετά από τα 60 έτη. Είναι επίσης συχνότερη σε έγκυες γυναίκες, σε διαβητικούς και σε ασθενείς με γρίπη η κοινό κρυολόγημα.