Η ημικρανία είναι μια συχνή μορφή πονοκεφάλου. Επηρεάζει το 10% του πληθυσμού. Είναι 3 φορές συχνότερη στις γυναίκες παρά στους άνδρες.
Η ημικρανία χαρακτηρίζεται από έντονο πονοκέφαλο που καταλαμβάνει το μισό τμήμα του κρανίου. Οι ασθενείς παρουσιάζουν επαναλαμβανόμενα επεισόδια της νόσου. Κατά τα μεσοδιαστήματα δεν έχουν ενοχλήσεις.
Τα επεισόδια ημικρανίας διαρκούν από 2 ώρες μέχρι 2 ημέρες. Περίπου το ένα τρίτο των ασθενών παρουσιάζουν νευρολογικά πρόδρομα συμπτώματα που αποτελούν την αύρα της νόσου.
Η αύρα είναι μια σειρά από νευρολογικές διαταραχές που εκδηλώνονται στον ασθενή 20 έως 60 λεπτά πριν από το χαρακτηριστικό κεφαλόπονο της ημικρανίας.
Οι διαταραχές που χαρακτηρίζουν την αύρα είναι ορισμένα οπτικά φωτεινά ερεθίσματα που ονομάζονται φωταψίες. Ταυτόχρονα μπορεί να υπάρξει προσωρινή μείωση ή απώλεια της όρασης. Σπανιότερα είναι δυνατόν να υπάρχουν και ήχοι στα αυτιά όπως επίσης και αισθήματα μουδιάσματος.
Ένα από τα ερωτήματα που απασχολεί τους γιατρούς που ερευνούν την ημικρανία, είναι κατά πόσο οι ασθενείς που πάσχουν από τη νόσο, έχουν βλάβες στον εγκέφαλο.
Η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι σημαντική διότι στη συνέχεια θα πρέπει να διευκρινιστεί εάν οι βλάβες αυτές είναι η αιτία των επεισοδίων ημικρανίας ή αντίθετα εάν οι βλάβες δημιουργούνται από τα επεισόδια της ημικρανίας.
Η κατανόηση των φαινομένων που συμβαίνουν στον εγκέφαλο και που σχετίζονται με την ημικρανία, μπορεί να επιτρέψει τη δημιουργία καλύτερων θεραπειών για την αντιμετώπιση της σοβαρής αυτής ασθένειας.
Με το σκεπτικό αυτό, Δανοί ερευνητές, εξέτασαν με μαγνητική τομογραφία, τους εγκεφάλους 295 ασθενών ηλικίας από 30 έως 60 ετών που έπασχαν από ημικρανία. Μερικοί από τους ασθενείς αυτούς είχαν ημικρανία με αύρα με προβλήματα όρασης ενώ οι υπόλοιποι δεν παρουσίαζαν τέτοια πρόδρομα σημεία.
Στη συνέχεια οι γιατροί σύγκριναν τα ευρήματά στους ασθενείς με ημικρανία με εκείνα 140 ασθενών με ανάλογα χαρακτηριστικά που όμως δεν έπασχαν από ημικρανία.
Η σύγκριση των μαγνητικών τομογραφιών του εγκεφάλου έδωσε νέες ενδιαφέρουσες πληροφορίες:
1. Στους ασθενείς που έπασχαν από ημικρανία και παράλληλα είχαν αύρα με συμπτώματα που επηρέαζαν την όραση, οι πιθανότητες για να έχουν έμφραγμα στον εγκεφαλικό ιστό, ήταν 13 φορές περισσότερες σε σύγκριση με αυτούς που δεν έπασχαν από ημικρανία. Ο αριθμός των βλαβών αυξανόταν με την αύξηση της συχνότητας των επεισοδίων.
2. Τα εμφράγματα αυτά ήσαν μικρά χωρίς να δημιουργούν κλινικές ανωμαλίες. Εντοπίζονταν κυρίως στην παρεγκεφαλίδα που είναι το μέρος του εγκεφάλου που ελέγχει και συντονίζει τις κινήσεις. Προκαλούνται όταν μια αρτηρία κλείνει από θρόμβο αίματος. Ο εγκεφαλικός ιστός που εξαρτάται από την αρτηρία που έχει κλείσει, παθαίνει βλάβες και πιθανόν νέκρωση
3. Στους ασθενείς με ημικρανία αλλά χωρίς αύρα με προβλήματα όρασης, οι πιθανότητες για να έχουν ανάλογες εγκεφαλικές βλάβες ήταν αυξημένες κατά 7 φορές
Το συμπέρασμα των ερευνητών είναι ότι σε ορισμένους ασθενείς, η ημικρανία με τα επαναλαμβανόμενα επεισόδια σοβαρών πονοκέφαλων που προκαλεί, μπορεί να είναι μια νόσος που σχετίζεται με εγκεφαλικές βλάβες.
Η έρευνα αυτή δεν απάντησε στο ερώτημα εάν οι βλάβες είναι η αιτία των πονοκεφάλων ή εάν προκύπτουν μετά από τα επεισόδια κεφαλόπονου. Παλαιότερα έχουν περιγραφεί περιπτώσεις ασθενών που παρουσίασαν εγκεφαλικά επεισόδια που συσχετίσθηκαν με την ημικρανία.
Στην έρευνα των Δανών γιατρών, οι ασθενείς είχαν παθολογικά ευρήματα εγκεφάλου στη μαγνητική τομογραφία αλλά δεν παρουσίαζαν κλινική εικόνα εγκεφαλικής βλάβης.
Τα ευρήματα αυτά πρέπει να προβληματίσουν την ιατρική κοινότητα αναφορικά με τον τρόπο που βλέπει σήμερα την ημικρανία. Είναι πιθανόν ότι λαμβάνουν χώρα παθολογικοί μηχανισμοί στον εγκέφαλο ασθενών με ημικρανία, ιδιαίτερα σε αυτούς με αύρα με προβλήματα όρασης, τους οποίους σήμερα δεν γνωρίζουμε.
Αναμένοντας, η αντιμετώπιση της ημικρανίας πρέπει να γίνεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Υπάρχουν φάρμακα που εάν ληφθούν έγκαιρα, μπορούν να αποτρέψουν ένα επεισόδιο ημικρανίας. Επίσης υπάρχει η δυνατότητα πρόληψης της νόσου με φάρμακα.
Οι ασθενείς δεν πρέπει να παίρνουν φάρμακα για την ημικρανία χωρίς τη συμβουλή του γιατρού τους.
Η χορήγηση των διαφόρων φάρμακων που υπάρχουν για την ημικρανία, όπως η σουματριπτάνη (Imigran), η ζολμιτριπτάνη (Maxalt), η προπανόλη (Inderal), τα παράγωγα της εργοταξίνης με ή χωρίς καφεΐνη, θα πρέπει να αποφασίζεται από το γιατρό ο οποίος θα παρακολουθεί και την εξέλιξη της νόσου.