Η ψηλή πίεση είναι από τους κυριότερους παράγοντες που προκαλούν εγκεφαλικά επεισόδια.

Όμως ακόμη και άνθρωποι που έχουν κανονική πίεση μπορούν να υποστούν ένα τέτοιο επεισόδιο.

Οι συχνότεροι παράγοντες που είναι δυνατόν να προκαλέσουν εγκεφαλικό σε ασθενείς με κανονική πίεση είναι η αύξηση της ηλικίας, το κάπνισμα, το υπερβολικό βάρος σώματος, οι καρδιακές παθήσεις και το έλκος στο στομάχι.

Τα εγκεφαλικά που οφείλονται στους εν λόγω παράγοντες μπορούν να προληφθούν με αλλαγές στον τρόπο ζωής. Οι ίδιοι οι ασθενείς μπορούν να προστατεύουν τον εαυτό τους αποφεύγοντας το κάπνισμα, διατηρώντας ένα κανονικό βάρος σώματος και κάνοντας καθημερινά σωματική άσκηση διάρκειας τουλάχιστο 30 λεπτών.

Ο λόγος για τον οποίο το έλκος στο στομάχι βρέθηκε να είναι αιτία εγκεφαλικού επεισοδίου σε άτομα χωρίς ψηλή πίεση φαίνεται ότι οφείλεται στο μικρόβιο ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού. Το μικρόβιο αυτό είναι υπεύθυνο για το έλκος του πεπτικού συστήματος στους περισσότερους ασθενείς.

Το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού εκτός από την πρόκληση έλκους, έχει συσχετισθεί και με τη δημιουργία πλακών αθηρωμάτωσης στα αιμοφόρα αγγεία.

Η αθηρωμάτωση προκαλώντας στένωση των αρτηριών, είναι δυνατόν να οδηγήσει σε απόφραξη αρτηριών που παρέχουν αίμα στον εγκεφαλικό ιστό.

Η απόφραξη των αρτηριών του εγκεφάλου, δημιουργεί ισχαιμία και νέκρωση ζωτικών εγκεφαλικών δομών. Τα εγκεφαλικά επεισόδια είναι η τρίτη συχνότερη αιτία θανάτων μετά από τις καρδιακές παθήσεις και τον καρκίνο. Προκαλεί επίσης μόνιμες αναπηρίες και συμβάλλει σε απώλεια πνευματικών ικανοτήτων μεγάλου αριθμού ασθενών.

Τα πιο πάνω στοιχεία προκύπτουν από μεγάλη πληθυσμιακή έρευνα που έγινε στη Σουηδία. Συμπεριλήφθηκαν 11.228 άνδρες και 17.174 γυναίκες, ηλικίας 45 έως 73 ετών.

Ο στόχος της επιδημιολογικής αυτής μελέτης ήταν να αναγνωρισθούν οι παράγοντες που προκαλούν εγκεφαλικά επεισόδια σε ασθενείς που δεν πάσχουν από ψηλή πίεση. Οι τιμές κανονικής πίεσης στην έρευνα αυτή θεωρήθηκαν αυτές που ήσαν κάτω από 140/90 mm Hg.

Οι ασθενείς έτυχαν παρακολούθησης κατά μέσο όρο για περίπου 6 χρόνια. Από το σύνολο των συμμετεχόντων, το 38% είχαν κανονική πίεση. Από αυτούς οι 56 παρουσίασαν ένα πρώτο εγκεφαλικό επεισόδιο.

Από το σύνολο των εγκεφαλικών επεισοδίων που καταγράφηκαν, το 12% συνέβηκε σε ασθενείς που δεν είχαν ψηλή πίεση.

Μεταξύ των ασθενών με κανονική πίεση, αυτοί που εκδήλωσαν εγκεφαλικό επεισόδιο ήσαν πιο ηλικιωμένοι, είχαν χαμηλότερο επίπεδο μόρφωσης, ήσαν σε μεγαλύτερο ποσοστό καπνιστές και είχαν ιστορικό στεφανιαίας νόσου της καρδίας, γαστρικού έλκους και νεφρικής λιθίασης. Ένα μεγαλύτερο ποσοστό δεν έπινε αλκοόλ.

Η στατιστική ανάλυση των δεδομένων έδειξε ότι οι ασθενείς με εγκεφαλικό στην ομάδα αυτών με κανονική πίεση, είχαν συχνότερα ψηλό δείκτη μάζας σώματος και τιμές πίεσης στα άνω όρια αυτού που θεωρήθηκε κανονικό, δηλαδή 130 έως 139/85 έως 89 mm Hg.

Οι παράγοντες που βρέθηκαν να έχουν σημαντικό ρόλο στην πρόκληση εγκεφαλικού επεισοδίου σε άτομα με κανονική πίεση ήσαν:

1. Η αύξηση της ηλικίας
    
2. Το κάπνισμα
    
3. Ο δείκτης μάζας σώματος (δείχνει εάν κάποιος είναι κανονικού βάρους, υπέρβαρος ή παχύσαρκος)
    
4. Η ψηλή αλλά σε κανονικά πλαίσια διαστολική πίεση (από 85 έως 89 mm Hg)
    
5. Το ιστορικό στεφανιαίας νόσου της καρδίας
    
6. Το γαστρικό έλκος.

Βλέπουμε λοιπόν ότι σε ασθενείς με κανονική πίεση, υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που ευθύνονται για την πρόκληση εγκεφαλικών.

Εκείνο που πρέπει να προσέξουμε είναι ότι τα εγκεφαλικά αυτά, μπορούν να προληφθούν χάρις στην ελαχιστοποίηση του κινδύνου από παράγοντες στους οποίους μπορούμε να επέμβουμε αποτελεσματικά, όπως για παράδειγμα το κάπνισμα, το έλκος στο στομάχι, η διαστολική πίεση, το υπερβολικό βάρος σώματος.