Το τρέμουλο ή ο τρόμος όπως αποκαλείται στην ιατρική ορολογία, είναι μικρές, διαδοχικές παλμικές κινήσεις λόγω συσπάσεων των μυών που γίνονται χωρίς τη θέληση του ατόμου οι οποίες εκδηλώνονται στα μέλη ή σε ολόκληρο το σώμα.
Το τρέμουλο εμφανίζεται συνήθως στα χέρια και στους βραχίονες. Μπορεί επίσης να επηρεάζεται το κεφάλι, το πρόσωπο, η σιαγόνα, η γλώσσα, η φωνή, ο λαιμός, ο κορμός και σπανιότερα οι κνήμες και τα πόδια.
Υπάρχουν είκοσι διαφορετικοί τύποι τρέμουλου. Από αυτά το ιδιοπαθές τρέμουλο είναι η πιο συχνή μορφή. Πρόκειται για μια δυσλειτουργία του εγκεφάλου που ακόμη δεν έχει γίνει κατανοητή.
Ιδιοπαθές τρέμουλο σημαίνει ότι δεν υπάρχει μια υποκείμενη νόσος που το προκαλεί και δεν αποτελεί παρενέργεια φαρμάκων. Σε αντίθεση οι άλλοι τύποι τρόμου είναι αποτέλεσμα μιας υποκείμενης ασθένειας όπως για παράδειγμα η νόσος Πάρκινσον.
Επίσης το τρέμουλο μπορεί να προκύπτει φυσιολογικά λόγω ψύχους, εκνευρισμού ή άλλων ερεθισμάτων.
Μερικοί άνθρωποι εκδηλώνουν τρέμουλο μόνο σε ορισμένες στάσεις και για αυτό ονομάζεται στατικό τρέμουλο. Άλλοι το παρουσιάζουν όταν κάνουν κάτι όπως για παράδειγμα όταν γράφουν ή όταν τρώνε και για αυτό αποκαλείται κινητικό τρέμουλο.
Οι περισσότεροι ασθενείς με ιδιοπαθές τρέμουλο, έχουν και τις δύο μορφές τρέμουλου δηλαδή στατικό και κινητικό.
Η σοβαρότητα και η ένταση του τρέμουλου μπορεί να είναι διαφορετικές από ώρα σε ώρα και από μέρα σε μέρα. Με την αύξηση της ηλικίας επιδεινώνεται.
Ο ιδιοπαθής τρόμος, είναι η συχνότερη νευρολογική πάθηση μετά από τα εγκεφαλικά επεισόδια. Είναι πάθηση τρεις φορές συχνότερη από τη νόσο Πάρκινσον.
Υπολογίζεται ότι μεταξύ των ανθρώπων άνω των 40 ετών, 1 στους 20 παρουσιάζει ιδιοπαθή τρόμο. Στους άνω των 65 ετών, το 20% παρουσιάζουν ιδιοπαθή τρόμο. Το ποσοστό των ανθρώπων που επηρεάζονται από τη νόσο στον πληθυσμό κυμαίνεται από 0,4% μέχρι 6%.
Μέχρι πρόσφατα η θεραπεία του ιδιοπαθούς τρόμου δεν είχε κωδικοποιηθεί. Στην ουσία δεν υπάρχει θεραπεία που να προσφέρει ίαση στους ασθενείς με ιδιοπαθή τρόμο. Υπάρχουν όμως φάρμακα που μπορούν να ανακουφίζουν και να βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Στα πλαίσια των προσπαθειών της για βοήθεια προς τους ασθενείς με ιδιοπαθή τρόμο, η Αμερικανική Ακαδημία Νευρολογίας, εξέδωσε οδηγίες για τη θεραπεία της πάθησης. Οι οδηγίες αυτές είναι το αποτέλεσμα της ανασκόπησης και αξιολόγησης μεγάλου αριθμού εργασιών σχετικά με το πρόβλημα.
Οι εισηγήσεις για την αντιμετώπιση του τρέμουλου περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
- Για τη μείωση του τρέμουλου στα χέρια και στους βραχίονες, συστήνονται σε πρώτη επιλογή η προπρανολόλη και η προπρανολόλη μακράς διάρκειας (χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της ψηλής πίεσης) όπως επίσης και η πριμιδόνη (ανήκει στην κατηγορία των αντιεπιληπτικών).
Η προπρανολόλη και η πριμιδόνη μπορούν να χρησιμοποιηθούν μαζί όταν το κάθε φάρμακο ξεχωριστά από μόνο του δεν μπορεί να καταστείλει το τρέμουλο
- Για το τρέμουλο του κεφαλιού ή της φωνής συστήνεται η προπρανολόλη
- Σε δεύτερη επιλογή, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για το τρέμουλο των μελών, η σοταλόλη και η ατενολόλη (αντιυπερτασικά). Επίσης μπορούν να προταθούν η γκαμπαπεντίνη και η τοπιραμάτη (αντιεπιληπτικά)
- Σχετικά με τη χρήση της αλλαντοτοξίνης Α (Botox) για την αντιμετώπιση του τρέμουλου των μελών, της κεφαλής και της φωνής, βρέθηκε ότι η αποτελεσματικότητα είναι πενιχρή. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ανθεκτικές περιπτώσεις τρόμου των χεριών και βραχιόνων. Υπάρχει η πιθανότητα πρόκλησης μόνιμης αδυναμίας των μυών των μελών
- Η χειρουργική επέμβαση στον εγκέφαλο (θαλαμοτομή) μπορεί να συζητηθεί μόνο στις περιπτώσεις που τα φάρμακα δεν είναι αποτελεσματικά. Στην επέμβαση αυτή καταστρέφεται με τη βοήθεια ηλεκτρικού ρεύματος, μια μικρή περιοχή του θαλάμου του εγκεφάλου
- Εν τω βάθει διέγερση εγκεφάλου: Η μέθοδος αυτή περιλαμβάνει την εμφύτευση ηλεκτροδίου στο θάλαμο που είναι συνδεδεμένο με βηματοδότη τοποθετημένο υποδερματικά, κάτω από την κλείδα. Ο βηματοδότης στέλνει ηλεκτρικά μηνύματα για τον έλεγχο του τρόμου.
Η εν τω βάθει διέγερση του εγκεφάλου δεν φαίνεται να είναι αποτελεσματική για τον έλεγχο του τρόμου της κεφαλής ή της φωνής
- Η θαλαμοτομή και η εν τω βάθει διέγερση του εγκεφάλου είναι περισσότερο αποτελεσματικές (6% έως 90%) από τα φάρμακα (50%) στη βελτίωση του ιδιοπαθούς τρόμου. Όμως συνοδεύονται από περισσότερες παρενέργειες και για αυτό είναι προτιμότερο να συστήνονται μόνο μετά από την αποτυχία των φαρμάκων.
Οι ασθενείς που πάσχουν από τρέμουλο πρέπει να ζητούν τη βοήθεια από το γιατρό τους και εάν είναι δυνατόν από ένα γιατρό με εμπειρία στην αντιμετώπιση του τρόμου.
Χρειάζεται επίσης μια λεπτομερής αξιολόγηση από το νευρολόγο. Είναι σημαντικό να τεκμηριωθεί κατά πόσο πρόκειται για ιδιοπαθή τρόμο ή εάν πρόκειται για τρέμουλο που είναι σύμπτωμα μιας άλλης υποκείμενης ασθένειας.
Η θεραπεία θα προσαρμοστεί ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενούς. Οι θεραπείες που υπάρχουν δεν έχουν την ίδια αποτελεσματικότητα σε όλους τους ασθενείς.
Όλες οι θεραπείες μπορεί να έχουν παρενέργειες. Η απόφαση για την πλέον ενδεδειγμένη αντιμετώπιση που θα γίνει από το θεράποντα γιατρό, θα λάβει υπόψη και άλλες παθήσεις που πιθανόν να υπάρχουν στον ασθενή. Ο στόχος είναι η ελαχιστοποίηση των παρενεργειών και η μεγιστοποίηση των θετικών επιδράσεων.
Το ιδιοπαθές τρέμουλο μπορεί να προκαλεί μεγάλες δυσκολίες και στεναχώρια στους πάσχοντες. Τους επηρεάζει στην προσωπική, κοινωνική και επαγγελματική τους ζωή.
Οι θεραπείες που προτείνονται σήμερα πιθανόν να μην είναι σε θέση να εξαφανίζουν πλήρως το πρόβλημα. Ωστόσο μειώνουν σημαντικά τη διαταραχή προσφέροντας πάρα πολλά στην καθημερινή ζωή των ασθενών με ιδιοπαθή τρόμο.
