Οι
ασθενείς που παθαίνουν εγκεφαλικό επεισόδιο παρουσιάζουν συχνά παραλυσία
στη μια μεριά του σώματος (ημιπληγία). Πρόκειται για μια από τις
σοβαρότερες μακροχρόνιες αναπηρίες που παραμένουν στον ασθενή μετά από
εγκεφαλικό επεισόδιο που τον ταλαιπωρούν και μειώνουν την αυτονομία του.
Η θεραπεία αποκατάστασης των ημιπληγικών είναι δύσκολη και στόχο έχει
να τους επιτρέψει να ανακτήσουν όσο το δυνατό μεγαλύτερο μέρος των
δυνατοτήτων που έχασαν. Η διατήρηση της αυτονομίας και η ελαχιστοποίηση
των άλλων μειονεξιών που μπορούν να επιτευχθούν χάρις στη θεραπεία
αποκατάστασης, έχουν μεγάλη σημασία για την ποιότητα ζωής τόσο των ασθενών
όσο και για την οικογένεια τους ή των ατόμων που τους φροντίζουν.
Η θεραπεία αποκατάστασης εστιάζεται κυρίως στη μεριά του σώματος που
έχει υποστεί την παράλυση. Χρησιμοποιούνται μέθοδοι όπως φυσιοθεραπεία,
διάφορα είδη ερεθισμών, ασκήσεις και άλλες.
Μια νέα θεραπεία που άρχισε να χρησιμοποιείται βασίζεται σε
νοητικούς ερεθισμούς που γίνονται στη μεριά του εγκεφάλου που δεν έχει
υποστεί βλάβη στο εγκεφαλικό επεισόδιο. Οι οπτικοί ερεθισμοί που
γίνονται με τη βοήθεια του καθρέφτη, προάγουν αλλαγές στον εγκέφαλο που
βοηθούν για καλύτερη και ταχύτερη ανάρρωση της μεριάς του σώματος που έχει
υποστεί την παράλυση.
Στη θεραπεία με οπτικούς ερεθισμούς του υγιούς εγκεφαλικού ημισφαιρίου,
τοποθετείται ένας καθρέφτης στη μέση του σώματος του ασθενούς με τρόπο
τέτοιο που οι κινήσεις του υγιούς, μη παράλυτου μέλους να
αντικατοπτρίζονται στον καθρέφτη και να φαίνονται σαν να είναι οι
κινήσεις του άλλου μέλους που στην πραγματικότητα είναι παράλυτο.
Για παράδειγμα ας φανταστούμε ένα ασθενή που έχει υποστεί αριστερή
ημιπληγία και το αριστερό του χέρι δεν κινείται. Εάν τοποθετήσουμε ένα
καθρέφτη στη μέση του σώματος του και ο ασθενής κάνει κινήσεις με το δεξί
του χέρι, θα βλέπει στον καθρέφτη τις εν λόγω κινήσεις που θα φαίνονται
σαν να είναι πανομοιότυπες κινήσεις που γίνονται από το αριστερό του χέρι.
Ο εγκέφαλος θα λαμβάνει οπτικά μηνύματα ότι κινείται το αριστερό του
χέρι, πράγμα το οποίο δεν συμβαίνει πραγματικά. Ωστόσο οι οπτικοί αυτοί
ερεθισμοί δημιουργώντας την ψευδαίσθηση κινήσεων του παράλυτου μέλους
φαίνεται ότι έχουν επιδράσεις στους νευρώνες και τις λειτουργικές δομές
τους στον εγκέφαλο.
Διάφορες μελέτες που έγιναν με τη βοήθεια λειτουργικής μαγνητικής
τομογραφίας έδωσαν ελπίδες ότι πράγματι οι οπτικές ψευδαισθήσεις με τη
βοήθεια καθρέφτη σε ημιπληγικούς ασθενείς, μπορεί να συμβάλλουν στην
ανάπτυξη νέων λειτουργικών κυκλωμάτων προς αναπλήρωση αυτών που
καταστράφηκαν εξαιτίας του εγκεφαλικού επεισοδίου. Έχουν ήδη προταθεί
διάφορες θεωρίες για τους μηχανισμούς με τους οποίους επιδρούν οι νοητικοί
ερεθισμοί στην αποκατάσταση των ημιπληγικών ασθενών.
Με βάση αυτά τα δεδομένα άρχισαν να διενεργούνται έρευνες της
αποτελεσματικότητας συνδυασμένων θεραπειών αποκατάστασης στις οποίες
χρησιμοποιούνται τόσο η κλασική μορφή θεραπείας με φυσιοθεραπεία και
ασκήσεις στο παράλυτο μέλος όσο και η θεραπεία με καθρέφτη που προκαλεί
νοητικούς ερεθισμούς στον εγκέφαλο.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το ζήτημα των νέων θεραπειών αποκατάστασης
έχει μια εργασία που διεξήγαγαν Ιάπωνες γιατροί στο πανεπιστήμιο
Metropolitan στο Τόκυο. Στην έρευνα συμμετείχαν
14 ασθενείς, ημιπληγικοί λόγω εγκεφαλικού επεισοδίου.
Οι ασθενείς υποβάλλονταν σε θεραπεία αποκατάστασης
και εξετάστηκε η αποτελεσματικότητα των μεθόδων στις κινήσεις της
άρθρωσης του ποδιού.
Η χρήση της μεθόδου του καθρέφτη προσέφερε καλύτερα αποτελέσματα
από ότι η κλασική θεραπεία.
Συγκεκριμένα όταν οι ασθενείς χρησιμοποιούσαν τη μέθοδο του
καθρέφτη επιτυγχανόταν 12% καλύτερη επιτάχυνση της κίνησης και 0,9
βαθμοί περισσότερη βελτίωση στη γωνία κλίσης σε σύγκριση με την
κλασική μέθοδο. |
Σύμφωνα με τους Ιάπωνες ερευνητές φαίνεται ότι οι οπτικές
ψευδαισθήσεις που δημιουργεί ο καθρέφτης ερεθίζουν αποτελεσματικά τις
εναπομείνασες υγιείς νευρικές λειτουργικές δομές στον εγκέφαλο των
ασθενών με ημιπληγία από εγκεφαλικά επεισόδια και έτσι βελτιώνονται
γρηγορότερα οι κινητικές δυνατότητες στις περιοχές που έχουν υποστεί
παράλυση.