Σκεφθήκατε ποτέ ότι με ένα εμβόλιο θα ήταν δυνατό να θεραπεύεται εύκολα, αποτελεσματικά και με ασφάλεια η ψηλή πίεση;

Σίγουρα πρόκειται για μια πολύ ενδιαφέρουσα ιδέα η οποία ώθησε Ελβετούς ερευνητές να δημιουργήσουν ένα τέτοιο εμβόλιο και να προχωρήσουν στις πρώτες δοκιμές σε ανθρώπους.

Οι προεκτάσεις της επιτυχίας μια τέτοιας θεραπευτικής προσέγγισης θα είναι τεράστιες. Ας μην ξεχνούμε ότι η ψηλή πίεση (υπέρταση) προσβάλλει όλο και περισσότερους ανθρώπους.

Σήμερα υπολογίζεται ότι 25% των ενηλίκων πάσχουν από υπέρταση. Η ψηλή πίεση αποκαλείται ο σιωπηλός δολοφόνος διότι προκαλεί σοβαρά προβλήματα σε ζωτικά όργανα όπως η καρδία, οι νεφροί και ο εγκέφαλος χωρίς αρχικά και για μεγάλο χρονικό διάστημα να προκαλεί συμπτώματα.

Η υπέρταση είναι αιτία καρδιακής προσβολής, καρδιακής ανεπάρκειας, εγκεφαλικών επεισοδίων και νεφρικής ανεπάρκειας. Είναι σημαντική αιτία θανάτων και νοσηρότητας παγκόσμια.     

Η ψηλή πίεση μπορεί να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά με διάφορα αντιυπερτασικά φάρμακα. Νέες κατηγορίες φαρμάκων όπως οι αναστολείς του ενζύμου μετατροπής της αγγειοτασίνης ή οι αναστολείς των υποδοχέων της αγγειοτασίνης ΙΙ, προσφέρουν καλό έλεγχο της πίεσης.

Ωστόσο η επιτυχία της θεραπείας εναντίον της υπέρτασης, σε πολλές περιπτώσεις περιορίζεται λόγω του ότι οι ασθενείς δεν ακολουθούν σωστά τις συμβουλές των γιατρών τους. Υπολογίζεται ότι μόνο 33% των υπερτασικών ασθενών καταφέρνουν να διατηρούν κανονική αρτηριακή πίεση.

Ο εμβολιασμός και η δημιουργία αντισωμάτιων εναντίον της αγγειοτασίνης ΙΙ, θα μπορούσε να λύσει το πρόβλημα της ορθής χορήγησης της θεραπείας μακροχρόνια.

Η αγγειοτασίνη ΙΙ προκαλεί τη σύσφιξη των μικρών αρτηριών με αποτέλεσμα να αυξάνει την πίεση του αίματος. Επίσης αυξάνει τη σύνθεση της αλδοστερόνης που αυξάνει τον όγκο αίματος και την πίεση. Η καταστολή της δράσης της αγγειοτασίνης ΙΙ, συνοδεύεται από μείωση της πίεσης.

Η δράση της αγγειοτασίνης ΙΙ μπορεί να επιτευχθεί με τους αναστολείς του ενζύμου μετατροπής (εμποδίζουν τη διάσπαση της αγγειοτασίνης Ι σε αγγειοτασίνη ΙΙ) ή με τους ανταγωνιστές των υποδοχέων της αγγειοτασίνης ΙΙ (ενεργούν αδρανοποιώντας τους κυτταρικούς υποδοχείς για αυτήν).

Τα φάρμακα, αυτά είναι ιδιαίτερα σημαντικά για την αντιμετώπιση της πίεσης σε ασθενείς που παρουσιάζουν στεφανιαία νόσο της καρδίας, καρδιακή ή νεφρική ανεπάρκεια. Η δημιουργία εμβολίου εναντίον της αγγειοτασίνης ΙΙ, προσφέρει ένα τρίτο τρόπο εξουδετέρωσης της δράσης της αγγειοτασίνης προσφέροντας έτσι πιθανώς καλύτερο τρόπο αντιμετώπισης της ψηλής πίεσης.

Ελβετοί γιατροί δημιούργησαν το εμβόλιο CYT006-AngQb εναντίον της αγγειοτασίνης ΙΙ. Διεξήγαγαν μια προοδευτική, τυχαιοποιημένη θεραπευτική δοκιμή φάσης ΙΙ με στόχο να μελετήσουν την αποτελεσματικότητα, τοξικότητα και ασφάλεια χορήγησης του εμβολίου σε διαφορετικές δόσεις σε 72 ασθενείς με ψηλή πίεση, ήπιου έως μέτριου βαθμού.

Οι ασθενείς με τυχαιοποιημένο τρόπο έλαβαν προοδευτικά μια από τις ακόλουθες τρεις θεραπείες: Εμβόλιο στη δόση των 100 μg (24 ασθενείς), εμβόλιο στη δόση των 300 μg (24 ασθενείς) και χορήγηση πλασέμπο (εικονικό εμβόλιο). Οι θεραπείες χορηγήθηκαν στην αρχή, στις 4 και στις 12 εβδομάδες της δοκιμής.

Η πίεση των ασθενών αξιολογήθηκε με μέτρηση επί 24ώρου πριν από την έναρξη της θεραπείας και στην εβδομάδα 14 από την έναρξη της. Οι κύριοι στόχοι ήταν να μελετηθούν η ασφάλεια χορήγησης του εμβολίου και το πόσο καλά το ανέχονταν οι ασθενείς.

Οι γιατροί διαπίστωσαν ότι στην εβδομάδα 14 υπήρχε μια σημαντική μείωση της αρτηριακής πίεσης στην ομάδα των ασθενών που έλαβαν το εμβόλιο στη δόση των 300 μg σε σύγκριση με τους ασθενείς που έλαβαν πλασέμπο. Στη δόση αυτή μειωνόταν η πίεση κατά τη διάρκεια της ημέρας και ιδιαίτερα η άνοδος της πίεσης που καταγραφόταν νωρίς το πρωί σε σύγκριση με την ομάδα πλασέμπο. Κατά τη διάρκεια της νύχτας, καμία δόση του εμβολίου δεν μείωνε την πίεση στους ασθενείς.  Οι ερευνητές επισημαίνουν το γεγονός ότι η πτώση της πίεσης εξαιτίας του εμβολίου, ήταν ιδιαίτερα σημαντική το πρωί. Είναι γνωστό ότι το πρωί το σύστημα της ρενίνης-αγγειοτασίνης-αλδοστερόνης είναι το πλέον ενεργό και είναι το πρωί που συμβαίνουν τα περισσότερα καρδιαγγειακά επεισόδια.   Δεν παρατηρήθηκαν σοβαρές παρενέργειες που σχετίζονταν με τη χορήγηση του εμβολίου. Στις 3 ομάδες ασθενών αναφέρθηκαν 5 σοβαρές παρενέργειες που δεν φάνηκε να έχουν σχέση με το εμβόλιο. Οι περισσότερες παρενέργειες ήσαν ήπιες, σχετίζονταν με αντιδράσεις στο σημείο που έγινε το εμβόλιο και συμπτώματα όπως αυτά που παρουσιάζονται στη γρίπη. Ο χρόνος ζωής και αποτελεσματικότητας των αντισωμάτων που δημιουργούνται από το εμβόλιο είναι περίπου 4 μήνες μετά από τη χορήγηση της τελευταίας δόσης του εμβολίου. Αυτό σημαίνει ότι θα μπορούσε να χορηγείται μερικές φορές το χρόνο όταν οι ασθενείς επισκέπτονται το γιατρό τους για τον καθιερωμένο έλεγχο της πίεσης τους.

Μια τέτοια θεραπευτική προσέγγιση θα μπορούσε να ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματική και αποδεκτή από τους ασθενείς που θα ακολουθούσαν έτσι καλύτερα τις οδηγίες των γιατρών τους.

Όμως πρόκειται για την πρώτη δοκιμή με το εν λόγω εμβόλιο και απαιτούνται έρευνες φάσης ΙΙΙ, με μεγαλύτερους αριθμούς ασθενών για να διαφανούν καλύτερα η αποτελεσματικότητα και ασφάλεια του εμβολίου.

Παράλληλα πρέπει να υπενθυμίζουμε σε όλους ότι ο καλύτερος τρόπος πρόληψης της ψηλής πίεσης είναι η μείωση κατανάλωσης αλατιού, η τακτική σωματική άσκηση, η αποφυγή του καπνίσματος και της κατάχρησης αλκοόλ.