Η εμμηνόπαυση είναι η φυσιολογική διαδικασία η οποία καταλήγει στο τέλος των περιοδικών κύκλων της έμμηνου ρύσης στις γυναίκες.
Στις περισσότερες γυναίκες η τελευταία περίοδος εκδηλώνεται γύρω στην ηλικία των 52 ετών. Η εμμηνόπαυση μπορεί να συμβεί πιο νωρίς σε γυναίκες που καπνίζουν, σε γυναίκες που υπεβλήθηκαν σε αφαίρεση των ωοθηκών τους (ωοφορεκτομή, ωοθηκεκτομή) ή που έλαβαν χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία.
Μια γυναίκα που είναι στα πενήντα της μπορεί να καταλάβει ότι έφτασε στην εμμηνόπαυση όταν για ένα διάστημα περίπου 12 μηνών δεν έχει περίοδο. Επίσης μπορεί να παρουσιάζει σημεία και συμπτώματα που συνοδεύουν τις ορμονικές αλλαγές που χαρακτηρίζουν την εμμηνόπαυση.
Τα συχνότερα σημεία και συμπτώματα της εμμηνόπαυσης περιλαμβάνουν:
1. Εξάψεις
2. Νυκτερινούς ιδρώτες
3. Ξηρότητα κόλπου.
Επίσης κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης μερικές γυναίκες μπορεί να έχουν:
1. Αλλαγές της ψυχικής διάθεσης
2. Διαταραχές του ύπνου
3. Πόνο
4. Προβλήματα μνήμης.
Ωστόσο τα εν λόγω συμπτώματα μπορεί να μην οφείλονται στις ορμονικές αλλαγές της εμμηνόπαυσης.
Συνήθως δεν χρειάζεται να γίνονται ορμονικά τεστ για τη διάγνωση της εμμηνόπαυσης. Σε ορισμένες περιπτώσεις ο γιατρός μπορεί να ζητήσει μετρήσεις των ορμονών ή άλλα τεστ. Για παράδειγμα όταν μια νεότερη σε ηλικία γυναίκα παρουσιάζει συμπτώματα ανάλογα με αυτά της εμμηνόπαυσης μπορεί ο γιατρός να ζητήσει μετρήσεις της FSH ή άλλων ανάλογων ορμονών για να διαφανεί εάν πράγματι υπάρχουν ορμονικές αλλαγές που παρατηρούνται στην εμμηνόπαυση.
Στις περισσότερες περιπτώσεις τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης υποχωρούν με το πέρασμα του χρόνου. Όμως μερικές γυναίκες μπορεί να τα παρουσιάζουν για χρόνια.
Οι γυναίκες που παρουσιάζουν συμπτώματα της εμμηνόπαυσης μπορούν με τη βοήθεια ορισμένων μέτρων να απαλύνουν τις ενοχλήσεις τους:
- Αποφυγή του καπνίσματος
- Η όσο το δυνατό λιγότερη κατανάλωση αλκοόλ
- Ενδυμασία που να επιτρέπει εύκολα στη γυναίκα σε περίπτωση εξάψεων να βγάλει ένα επιφανειακό ένδυμα για να μειώνει τη θερμοκρασία του σώματος της
- Ύπνος σε δροσερό δωμάτιο. Ορισμένες γυναίκες χρησιμοποιούν ένα πακέτο με πάγο κάτω από το μαξιλάρι τους
- Η τακτική σωματική άσκηση
- Η υγιεινή διατροφή
- Η χρήση λιπαντικών του κόλπου για αποφυγή πόνου και άλλων προβλημάτων κατά τη σεξουαλική επαφή
Εάν τα μέτρα αυτά δεν βοηθούν τότε η γυναίκα μπορεί να ζητήσει τη βοήθεια του γιατρού της για θεραπεία με ορμόνες ή άλλα μη ορμονικά φάρμακα και άλλους τρόπους αντιμετώπισης.
Η θεραπεία με ορμόνες για την εμμηνόπαυση έχει τα καλά αλλά και τους κινδύνους της. Η γυναίκα πρέπει να συζητά το θέμα με το γιατρό της.
Η ορμονική θεραπεία βοηθά περισσότερο για τις εξάψεις, τους νυκτερινούς ιδρώτες, την κολπική ξηρότητα και εναντίον της οστεοπόρωσης. Όμως η ορμονική θεραπεία έχει συσχετισθεί με σοβαρές παρενέργειες όπως η θρόμβωση, η καρδιακή προσβολή, η αποπληξία (εγκεφαλικά επεισόδια), καρκίνο του μαστού και με παθήσεις της χοληδόχου κύστης.
Η ορμονική θεραπεία χρησιμοποιείται συνήθως για ένα έως δύο χρόνια το περισσότερο στις περιπτώσεις όπου οι άλλες θεραπείες δεν είναι αποτελεσματικές.