Ποια είναι τα μυστικά της μακροζωίας; Πώς μπορεί ένας άνθρωπος να φθάσει σε βαθιά γεράματα διατηρώντας την υγεία και την αυτονομία του;

Από την αυγή της ιστορίας, τα ερωτήματα αυτά απασχολούσαν τους ανθρώπους. Οι επιστήμονες κάθε εποχής προσπαθούσαν να αποκωδικοποιήσουν, να κατανοήσουν και να αντιμετωπίσουν τους μηχανισμούς της γήρανσης.

Δεν είναι εύκολη υπόθεση. Πρόκειται για σύνθετο πρόβλημα με πολλούς παράγοντες να διαδραματίζουν ρόλο ταυτόχρονα, ανεξάρτητα και αλληλένδετα.

Χρειάζεται ακόμη περισσότερη προσοχή όταν προτείνονται λύσεις. Οι επιστήμονες συχνά δεν γνωρίζουν τις μακροχρόνιες συνέπειες των παραγόντων που διαφαίνονται να συμβάλλουν στην επιβράδυνση της γήρανσης.

Παρά τους περιορισμούς αυτούς, είναι σημαντικό οι έρευνες να συνεχίζονται και να παρακολουθούμε με προσοχή τις εξελίξεις. Αναπόφευκτα θα έρθει η ώρα των λύσεων αλλά πάντοτε η ορθολογιστική, κριτική ανάλυση των δεδομένων και νέων ευρημάτων πρέπει να συνοδεύει τις αναλύσεις μας εάν θέλουμε να φτάνουμε σε επιτυχίες.

Είναι με αυτό το πνεύμα που σας παρουσιάζουμε 2 ενδιαφέρουσες έρευνες σχετικά με το ρόλο των ορμονών στη μακροζωία που ανακοινώθηκαν στο 6⁰ Διεθνές Συνέδριο Νευροενδοκρινολογίας που έγινε τον Ιούνιο του 2006.

Δύο ορμόνες, η αυξητική ορμόνη και η αδιπονεκτίνη, φαίνεται ότι έχουν ρόλο κλειδί στη μακροζωία και στην υγιή γήρανση του ανθρώπινου σώματος. Η αδιπονεκτίνη βρέθηκε να υπάρχει σε ψηλότερα επίπεδα από το μέσο όρο σε γυναίκες άνω των 100 χρονών. Η προαγωγή της παραγωγής της αυξητικής ορμόνης από τον ανθρώπινο οργανισμό, βρέθηκε ότι δίνει νέα εφόδια νεότητας σε άτομα των 60 έως 80 ετών.

Η αυξητική ορμόνη

Η γήρανση συνοδεύεται από μείωση στο αίμα της αυξητικής ορμόνης. Κατά συνέπεια μειώνεται η μυϊκή μάζα και δύναμη, με μείωση των λειτουργικών ικανοτήτων των ανθρώπων. Γίνονται αδύναμοι, ασταθείς, χάνουν την αυτονομία τους και σταδιακά δεν μπορούν να ζουν μόνοι ή να αντεπεξέρχονται στις ανάγκες τους.

Ερευνητές από το πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον, εξέτασαν τη σχέση της ορμονικής μείωσης και προοδευτικής σταδιακής μείωσης των λειτουργικών ικανοτήτων των ανθρώπων.

Ταυτόχρονα εξέτασαν εάν η αύξηση της παραγωγής της αυξητικής ορμόνης, είναι σε θέση να σταματήσει ή να αντιστρέψει τη φθίνουσα πορεία των ηλικιωμένων ανθρώπων.

Σε 395 άνδρες και γυναίκες ηλικίας 65 έως 84 ετών, διερεύνησαν τη δράση του πειραματικού φαρμάκου καπρομορελίνη (capromorelin, δεν είναι διαθέσιμο εμπορικά). Το φάρμακο αυτό αυξάνει την παραγωγή της αυξητικής ορμόνης.

Διαπιστώθηκε ότι πράγματι στους συμμετέχοντες στην έρευνα που λάμβαναν την καπρομορελίνη, υπήρχε αύξηση της παραγωγής της αυξητικής ορμόνης με αύξηση της μυϊκής μάζας, βελτίωση της ισορροπίας και καλύτερη ικανότητα ανάβασης σκαλοπατιών. 

Στους 6 και 12 μήνες μετά την έναρξη λήψης της καπρομορελίνης, παρατηρήθηκε μια σημαντική βελτίωση των σωματικών ικανοτήτων των ηλικιωμένων που τη λάμβαναν.

Η αύξηση παραγωγής της αυξητικής ορμόνης στους ηλικιωμένους αυτούς, τους έδινε νέα εφόδια νεότητας ανατρέποντας έτσι τη φθίνουσα πορεία που επέφερε η γήρανση.

Η αδιπονεκτίνη

Η αδιπονεκτίνη είναι ορμόνη που παράγεται από τους λιπώδεις ιστούς. Φαίνεται ότι έχει σημαντικό ρόλο στους μηχανισμούς της μακροζωίας.

Είναι πρωτεΐνη με αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Συμβάλλει στην απαλλαγή των αιμοφόρων αγγείων από τις εναποθέσεις λιπαρών ουσιών.

Η αδιπονεκτίνη έχει επίσης σημαντικό ρόλο στο μεταβολισμό, ιδιαίτερα στη ρύθμιση της χοληστερόλης και της γλυκόζης αίματος.

Τα χαμηλά επίπεδα αδιπονεκτίνης, συμβάλλουν στην παχυσαρκία, στην ανθεκτικότητα στην ινσουλίνη, στη γένεση του διαβήτη, στην αθηρωμάτωση δηλαδή συνολικά στην παθολογική οντότητα που είναι γνωστή ως μεταβολικό σύνδρομο.

Ερευνητές από το πανεπιστήμιο της Πολωνίας, μελέτησαν τη αδιπονεκτίνη σε 133 γυναίκες ηλικίας 20 έως 102 ετών. Μεταξύ αυτών, οι 25 ήσαν ηλικίας 100 έως 102 ετών.

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι τα επίπεδα αδιπονεκτίνης ήσαν σημαντικά ψηλότερα στις αιωνόβιες γυναίκες. Το γεγονός αυτό μπορεί να σχετίζεται με το μεταβολισμό, με την ποιότητα της γήρανσης και τη μακροζωία τους.

Οι Πολωνοί γιατροί βρήκαν ότι τα ψηλότερα επίπεδα αδιπονεκτίνης στις αιωνόβιες γυναίκες συνοδεύονταν από χαμηλότερα επίπεδα ινσουλίνης και της ορμόνης του λίπους, λεπτίνης.

Η ολική τους χοληστερόλη, η ανθεκτικότητα στην ινσουλίνη και η αρτηριακή τους πίεση, βρίσκονταν σε καλύτερα επίπεδα από ότι σε νεότερες γυναίκες με χαμηλότερα επίπεδα αδιπονεκτίνης. Συνολικά είχαν λιγότερα συμπτώματα του μεταβολικού συνδρόμου.

Τα ευρήματα αυτά, οδήγησαν τους Πολωνούς γιατρούς στο συμπέρασμα ότι η αδιπονεκτίνη παίζει σημαντικό ρόλο στους μηχανισμούς της υγιούς γήρανσης και της μακροζωίας.

Συνοπτικά βλέπουμε από τις δύο αυτές πρόσφατες ανακοινώσεις ότι η αυξητική ορμόνη και η αδιπονεκτίνη, έχουν καθοριστική επιρροή στους μηχανισμούς γήρανσης και μακροζωίας.

Πρέπει να τονίσουμε ότι τα δεδομένα που προέκυψαν, δεν είναι αρκετά και δεν μας επιτρέπουν να δεχτούμε ότι η χορήγηση των εν λόγω ορμονών είναι θεραπεία για μακροζωία ή για καταπολέμηση της γήρανσης με προαγωγή της νεότητας.

Δεν γνωρίζουμε σήμερα της μακροχρόνιες επιδράσεις της χορήγησης των ορμονών αυτών. Επίσης οι μηχανισμοί δράσης των ορμονών είναι πολύπλοκοι, εμπλέκονται σε άλλα επίπεδα και σε άλλους μηχανισμούς. Για αυτό είναι πιθανόν η χορήγηση τους να συνοδεύεται από απρόσμενες ανεπιθύμητες επιπτώσεις.

Συμπερασματικά, θα συγκρατήσουμε τις δράσεις της αυξητικής ορμόνης και της αδιπονεκτίνης στην αναζωογόνηση του οργανισμού και στη μακροζωία. Θα πρέπει όμως ακόμη να περιμένουμε, έως ότου η ιατρική να μας προσφέρει αυτό που οι άνθρωποι αναζητούν από αρχαιότατων χρόνων, το φάρμακο της μακροζωίας.