Η νηστεία για ορισμένα χρονικά διαστήματα, όταν γίνεται σωστά, χωρίς ακρότητες, συμβάλλει στην πρόληψη σοβαρών ασθενειών και στη μακροζωία με καλή ποιότητα ζωής.

Οι ευεργετικές δράσεις της νηστείας, εκτός από τον τομέα της σωματικής υγείας, επεκτείνονται και στους τομείς της θρησκείας και της ψυχικής υγείας.

Οι πολύτιμες προστατευτικές και θρεπτικές ουσίες από το φυτικό βασίλειο, που η νηστεία προσφέρει στον οργανισμό, με ταυτόχρονο αποκλεισμό της κρεατοφαγίας και της πρόσληψης ζωικών λιπών αποτελούν ένα σημαντικό σύμμαχο για την υγεία μας που χρειάζεται επιμελώς να προσφέρουμε στον οργανισμό μας.  

Συγγραφέας άρθρου: Δρ Λοΐζου Γ. Λοΐζος*

Οι θρησκευτικές και ηθικές αξίες που ενδυναμώνει η νηστεία περιλαμβάνουν την εγκράτεια, την εξάσκηση της θέλησης, την αποχή από πειρασμούς, καταχρήσεις, άσχημες σκέψεις και θυμό.

Όμως η περιοδική φυτοφαγία της νηστείας, χωρίς ακρότητες, είναι μια καλή ευκαιρία αποτοξίνωσης του οργανισμού από την κρεατοφαγία και την υπερβολική κατανάλωση άλλων μορφών ζωικής προέλευσης προϊόντων.

Η αποχή από τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης που είναι το κύριο χαρακτηριστικό της νηστείας, μειώνει τα επίπεδα των λιπιδίων στο αίμα δηλαδή της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων.

Τα κορεσμένα λίπη ζωικής προέλευσης συμβάλλουν στην αθηρωμάτωση, στις καρδιαγγειακές παθήσεις, στην καρδιακή προσβολή, στα εγκεφαλικά επεισόδια και στην ψηλή πίεση. Για άτομα με ψηλά λιπίδια στο αίμα, η νηστεία βοηθά στη μείωση τους.

Στη νηστεία η μείωση πρόσληψης κορεσμένων ζωικών λιπών, συνοδεύεται από αυξημένη πρόσληψη μονοακόρεστου φυτικού λίπους. Το ελαιόλαδο είναι η κυριότερη πηγή καλού φυτικού λίπους.

Επίσης οι ξηροί καρποί, η ταχίνι, ο χαλβάς είναι πηγές καλών λιπαρών ουσιών για τον οργανισμό.

Η νηστεία χαρακτηρίζεται από την αυξημένη διατροφική πρόσληψη φυτικών ινών. Η αυξημένη πρόσληψη φυτικών ινών θεωρείται ως ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα της νηστείας.

Οι αδιάλυτες φυτικές ίνες που προέρχονται από φρούτα και λαχανικά, συμβάλλουν:

1. Στην καλή λειτουργικότητα του πεπτικού σωλήνα με μείωση του κινδύνου για δυσκοιλιότητα
    
2. Βοηθούν στη μείωση της απορρόφησης της χοληστερόλης από τη βλεννογόνο του εντέρου. Μειώνουν τη χοληστερόλη και τη γλυκόζη στο αίμα
    
3. Συμβάλλουν στη μείωση εκδήλωσης καρκίνων του παχέος εντέρου

Η μείωση του αριθμού των περιττών κιλών και η καταπολέμηση της παχυσαρκίας, είναι ακόμη μια από τις ευεργετικές επιδράσεις της νηστείας. Για να επιτευχθεί μείωση του βάρους κατά τη νηστεία δεν πρέπει να γίνεται υπερκατανάλωση ζυμαρικών, ρυζιού, ψωμιού και ελαιόλαδου.

Η νηστεία αυξάνει την πρόσληψη φυτοχημικών ουσιών που είναι ευεργετικές για την υγεία. Οι βιταμίνες, οι φλαβονοειδείς και καροτινοειδείς ουσίες, το λυκοπένιο, το σελήνιο είναι μερικές από τις φυτοχημικές ουσίες με αντιοξειδωτικές ιδιότητες που ευεργετούν διάφορα συστήματα του οργανισμού μας. Βοηθούν το καρδιαγγειακό σύστημα, μειώνουν τον κίνδυνο καρκίνου και βελτιώνουν τις πνευματικές ικανότητες.

Τα λαχανικά και οι ξηροί καρποί προσφέρουν το ασβέστιο που χρειάζεται ο οργανισμός και το οποίο στερείται λόγω του ότι κατά τη νηστεία αποφεύγονται τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Οι γυναίκες που θηλάζουν και τα παιδιά πρέπει να αποφεύγουν τις νηστείες για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

Αναφορικά με την πρόσληψη σιδήρου, είναι γνωστό ότι ο σίδηρος ζωικής προέλευσης απορροφάται καλύτερα από τον πεπτικό σωλήνα. Η απορρόφηση σιδήρου φυτικής προέλευσης δεν είναι τόσο καλή αλλά βελτιώνεται σημαντικά από τη βιταμίνη C που περιέχεται σε πολλά φρούτα και λαχανικά.

Το πρόβλημα της απορρόφησης του σιδήρου είναι ένα από τα προβλήματα για τα οποία δεν πρέπει να νηστεύουν για μεγάλες περιόδους οι γυναίκες που εγκυμονούν ή θηλάζουν, τα παιδιά, οι έφηβοι και άτομα με έλλειψη σιδήρου.

Τα θαλασσινά που επιτρέπονται κατά τη νηστεία είναι ψηλής διατροφικής αξίας. Περιέχουν τα ωμέγα 3 λιπαρά οξέα που βοηθούν την καρδία και το ανοσοποιητικό σύστημα. Επίσης βοηθούν το νευρικό σύστημα, την πνευματική εγρήγορση.  Η απουσία από τη διατροφή λιπαρών ουσιών της οικογένειας των ωμέγα 3 όπως το DHA και το EPA, έχουν σχετισθεί με αυξημένο κίνδυνο για κατάθλιψη και νευρικές διαταραχές.

Τα όσπρια σε συνδυασμό με τα θαλασσινά προσφέρουν πρωτεΐνες που αντικαθιστούν εκείνες που δεν παίρνει ο οργανισμός λόγω αποχής από τροφές ζωικής προέλευσης. Επίσης ο συνδυασμός αυτός προσφέρει βιταμίνη Β12, σίδηρο και φολικό οξύ που μπορεί να μειώνονται στον οργανισμό λόγω αποχής από κρεατοφαγία.

Συνοπτικά βλέπουμε ότι η νηστεία δεν είναι μόνο καλή από θρησκευτικής απόψεως αλλά όταν γίνεται με καλό ισορροπημένο τρόπο και ποικιλία τροφών, μπορεί να είναι εξαιρετικά ωφέλιμη για την υγεία.

Τελειώνοντας θα τονίσουμε ότι σε κάθε περίπτωση άτομα με πρόβλημα υγείας, είναι απαραίτητο να συμβουλεύονται το γιατρό τους πριν αρχίζουν μια νηστεία.

*Συγγραφέας άρθρου:
Καθηγητής Λοΐζος Γ. Λοΐζου,
Πρόεδρος Ιδρύματος ΕΛΠΙΔΑ για παιδιά με καρκίνο και λευχαιμία,
Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Λευκωσίας,
Παιδίατρος, Παιδογκολόγος-Παιδοαιματολόγος,
τ. Διευθυντής Παιδογκολογικής-Παιδοαιματολογικής Κλινικής
Νοσοκομείο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ΙΙΙ, Λευκωσία.