Οι άνθρωποι που είναι ικανοί να οργανώνουν και να οδηγούν τους άλλους προς επίτευξη στόχων, υπάρχουν μεταξύ μας σε όλους τους τομείς των δραστηριοτήτων.

Σε οποιοδήποτε όμως τομέα, κοινωνικό, επαγγελματικό, επιχειρηματικό, πολιτικό, θρησκευτικό ή πολιτικό, οι άνθρωποι αυτοί έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά που τους κάνουν να ξεχωρίζουν. Τα χαρακτηριστικά αυτά, είναι δείκτες ενός διαφορετικού τρόπου σκέψης και δράσης.

Ηγέτης ή αρχηγός με την ευρύτερη έννοια του όρου μπορεί να είναι ο οποιοσδήποτε άνθρωπος που αναλαμβάνει να οργανώσει και να οδηγήσει σε επιτυχίες τους άλλους ανθρώπους που τον εμπιστεύονται. Μπορεί να είναι ο προϊστάμενος ενός τμήματος, ο διευθυντής μιας επιχείρησης, ένα πολιτικό άτομο ή ένας θρησκευτικός αξιωματούχος.

Η αναγνώριση ηγετικών ικανοτήτων σε ένα άτομο είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα και ωφέλιμη. Οι άλλοι άνθρωποι του περιβάλλοντος του, εάν κατανοήσουν έγκαιρα τις δυνατότητες της προσωπικότητας του, μπορούν να του εμπιστευθούν σημαντικούς τομείς ευθύνης. Τα αποτελέσματα τέτοιων επιλογών μπορεί να είναι ιδιαίτερα καρποφόρα τόσο για το άμεσο περιβάλλον του ατόμου με ηγετικές ικανότητες όσο και για το κοινωνικό σύνολο.

Επιπρόσθετα η κατανόηση των ιδιαίτερων δυνατοτήτων των ατόμων με ηγετικές δυνατότητες, επιτρέπει στους υπόλοιπους να μαθαίνουν από αυτούς. Παρακολουθώντας προσεκτικά τον τρόπο δράσης ατόμων με ξεχωριστές ικανότητες, ανεξάρτητα ηλικίας και τομέα δράσης, μας επιτρέπει να παίρνουμε παραδείγματα και να διδασκόμαστε πολλά.

Η συνεχής αγάπη και ορμή για μάθηση και εκπαίδευση

Οι άνθρωποι δεν γεννώνται με ηγετικές ικανότητες. Τις αποκτούν διότι συνεχώς στη ζωή τους αναζητούν την πληροφόρηση, τη γνώση και θέλουν να γίνονται κάθε μέρα σοφότεροι. Έχουν έμφυτη την αγάπη και ορμή για συνεχή μάθηση και εκπαίδευση.

Θεωρούν τα γεγονότα που τους προσφέρει η ζωή τους ως ευκαιρίες για να διευρύνουν το φάσμα των γνώσεων τους. Δεν αφήνουν να περνούν ανεκμετάλλευτες οι ευκαιρίες που είναι σε θέση να τους εκπαιδεύουν περισσότερο.

Οι προκλήσεις και ευκαιρίες που εμφανίζονται τους διεγείρουν πνευματικά. Τις εκμεταλλεύονται άμεσα με στόχο να μαθαίνουν συνεχώς, σε ανύποπτους χρόνους, όσο το δυνατό περισσότερα και ευρύτερα για τους ανθρώπους, τις επιχειρήσεις, τα κοινωνικά σύνολα και γενικά για το τι συμβαίνει στον έξω κόσμο.

Η ασταμάτητη δίψα για μάθηση που τους χαρακτηρίζει, τους επιτρέπει να βλέπουν ευρύτερα, να κατανοούν τις εξελίξεις σε διάφορους τομείς καλύτερα, να προσφέρουν προς την ομάδα ή το κοινωνικό τους σύνολο περισσότερα και να μην αφήνουν ανεκμετάλλευτες ευκαιρίες που τους προσφέρονται στη ζωή.  

Η κατανόηση της ευρύτερης εικόνας

Η ηγετική προσωπικότητα βλέπει ευρύτερα. Δεν παρασύρεται από περισπασμούς χωρίς μεγάλη βαρύτητα που δυνατόν να αφαιρούν ενέργεια και χρόνο.

Ακόμη και όταν πρόκειται για θέματα που έχουν επιρροή στον προσωπικό εγωισμό και φιλοδοξία, ο ηγέτης είναι ικανός να βλέπει πρώτα το κοινό καλό και μετά τον εαυτό του. Διαχωρίζει την προσωπική του φιλοδοξία και ενεργεί με κίνητρο εκείνο που είναι πιο συμφέρον για την ομάδα του ή τον οργανισμό που προΐσταται ή της επιχείρησης ή του κοινωνικού συνόλου.

Η κατανόηση της ευρύτερης εικόνας του περιβάλλοντος στο οποίο δρα, επιτρέπει στον ηγέτη να οδηγεί τους άλλους σε πιο καλή και ασφαλή πορεία.

Η δύναμη της σύνθεσης και το βάθος της ανάλυσης που οδηγούν σε αποφάσεις

Οι ηγετικές προσωπικότητες με πολλές δυνάμεις, επιδεικνύουν μια ασυνήθιστη ικανότητα ανάλυσης και σύνθεσης μεγάλου αριθμού στοιχείων που έχουν μπροστά τους. Οι αποφάσεις που λαμβάνουν δεν στηρίζονται μόνο στα στοιχεία αλλά και στη διαίσθηση τους.

Βλέπουν με ψυχραιμία και καθαρότητα διαμέσου του ομιχλώδους οποίου που συχνά υπάρχει σε καταστάσεις που απαιτούν λήψη αποφάσεων και ενεργειών. Γνωρίζουν καλά ότι μόνο ένα μικρό μέρος των παραγόντων που βρίσκονται μπροστά τους έχουν ή προσφέρουν τη μεγαλύτερη αξία.

Αντιλαμβανόμενοι την εν λόγω πραγματικότητα, επιλέγουν προσεκτικά από την πληροφόρηση που διαθέτουν με βάση όχι μόνο το τι λένε τα στοιχεία τους αλλά και με βάση την πηγή προέλευσης και την αξιοπιστία τους.

Οι αποφάσεις τους βρίσκονται στο πλαίσιο που καθορίζεται από την ανάγκη επίτευξης των στόχων τους. Χαρακτηρίζονται από καθαρότητα αλλά συνοδεύονται επίσης και από εναλλακτικά σχέδια σε περίπτωση που κάτι δεν πάει καλά.

Έχουν τη δύναμη να αναλύουν σε διαδοχικούς βαθμούς βάθους, τα πιθανά εξελικτικά σενάρια μιας κατάστασης, με αλγοριθμικό τρόπο. Κατανοούν και προβλέπουν για το τι μπορεί να συμβεί. Σχεδιάζουν εκ των προτέρων το τι θα κάνουν σε κάθε ανεπιθύμητο ενδεχόμενο και προετοιμάζονται.

Προτιμούν, εάν κάποια απόφαση τους αποδειχθεί λανθασμένη, οι πιθανές αντιξοότητες ή δυσάρεστες εξελίξεις, να τους βρίσκουν προετοιμασμένους παρά το αντίθετο.

Η πνευματική εντιμότητα και η αναζήτηση της βελτίωσης της υπάρχουσας κατάστασης πραγμάτων

Ο δυναμικός και ικανός ηγέτης, είναι πνευματικά έντιμος. Έχει την αυτοπεποίθηση και την αυτογνωσία για να μπορεί να αναγνωρίζει ότι δεν έχει απαντήσεις για ορισμένα θέματα ή ότι έχει κάνει λάθη. Παράλληλα γνωρίζει ότι μπορεί να εργαστεί για να βρει απαντήσεις όταν δεν τις έχει ή να διορθώσει λάθη που τυχόν δημιούργησαν οι αποφάσεις του.

Η αυταρέσκεια δεν είναι χαρακτηριστικό του ικανού ηγέτη ο οποίος ψάχνει συνεχώς τρόπους βελτίωσης της υπάρχουσας κατάστασης. Η αργή σταδιακή πρόοδος δεν τον ικανοποιεί, δεν επαναπαύεται αλλά αναζητεί συνεχώς νέες ιδέες, νέους τρόπους σκέψης και διαφορετικές οπτικές γωνίες για να βλέπει τα πράγματα.

Το ισοζύγιο των εντάσεων και η εξισορρόπηση των προκλήσεων

Σε οποιοδήποτε ανθρώπινο σύνολο, δημιουργούνται συνεχώς διαφόρων ειδών δυναμικές καταστάσεις. Ενδογενείς αλλά και εξωγενείς παράγοντες σε σχέση με τη δράση, τη λειτουργία ή τους στόχους της ομάδας, της επιχείρησης ή οποιουδήποτε κοινωνικού συνόλου, μπορούν να έχουν θετικές επιδράσεις ή αντίθετα να δημιουργούν σοβαρά προβλήματα.

Ο ικανός ηγέτης είναι σε θέση να αντιλαμβάνεται τις διάφορες αυτές εντάσεις που επενεργούν στο δικό του σύνολο ανθρώπων. Ξέρει να παίρνει αποφάσεις που εξισορροπούν τις εντάσεις τόσο στο βραχυπρόθεσμο όσο και στο μακροπρόθεσμο ορίζοντα.

Λαμβάνει υπόψη τα ενδιαφέροντα και συμφέροντα όλων των εμπλεκομένων, αναλύει τα υπέρ και τα κατά των ευκαιριών που παρουσιάζονται, των κινδύνων που δημιουργούνται. Έχει την ανθεκτικότητα και σκληρότητα που απαιτούνται για να προχωρεί με τις αποφάσεις του.

Δεν είναι όλοι οι άνθρωποι που μπορούν να πάρουν αποφάσεις και να δράσουν αφού αναλύσουν και κατανοήσουν το τι πραγματικά συμβαίνει. Πολλοί, παρά το γεγονός ότι αναλύουν σε βάθος και κατανοούν το τι πραγματικά συμβαίνει, δεν έχουν τη δύναμη και την ανθεκτικότητα για να δράσουν ως ηγέτες την κατάλληλη στιγμή. Αφήνουν ευκαιρίες να τους διαφεύγουν και άλλες προσωπικότητες να επηρεάζουν ή να παρεμβαίνουν στο δρόμο τους.

Η ακεραιότητα, η τιμιότητα και η αγάπη για την αλήθεια

Η ακεραιότητα είναι βασικό ζητούμενο της προσωπικότητας ενός ηγέτη σε οποιονδήποτε τομέα. Οι αρχηγικές προσωπικότητες πρέπει πάντοτε να λένε την αλήθεια σε οποιεσδήποτε συνθήκες χωρίς φόβο για τις συνέπειες.

Όταν βρίσκονται αντιμέτωποι με δίλημμα με νομικές ή ηθικές αμφιβολίες, επιλέγουν την οδό του δίκαιου. Ηγέτες σε οποιοδήποτε τομέα, χωρίς τα βασικά χαρακτηριστικά της ακεραιότητας, τιμιότητας και αγάπης για την αλήθεια, δεν πρέπει να τυγχάνουν της εμπιστοσύνης των άλλων. 

Σίγουρα η ανάλυση που σας παρουσιάζουμε, δεν μπορεί να καλύπτει το σύνολο αυτών που κάνουν ένα άνθρωπο να είναι ένας ικανός ηγέτης στον τομέα επιλογής του. Ο κάθε άνθρωπος γράφει τη δική του ιστορία με τα δικά του χαρίσματα, τις δεξιότητες και τις ενέργειες του.

Ωστόσο η ανάλυση αυτή, προσφέρει σημαντικά στοιχεία που πρέπει να προσέχουμε όταν παρατηρούμε και αναλύουμε την προσωπικότητα και τρόπο δράσης αυτών που μας οδηγούν, των ηγετών, των διευθυντών ή προϊσταμένων μας, σε οποιονδήποτε τομέα της κοινωνικής ή επαγγελματικής μας ζωής. 

Εάν αποκτήσουμε την ικανότητα να αναγνωρίζουμε αυτούς που μπορούν να είναι ηγέτες προς το συμφέρον του κοινού καλού, θα είμαστε σε θέση να τους ανταμείβουμε με την εμπιστοσύνη μας βοηθώντας και συμβάλλοντας στο έργο τους. Τα αποτελέσματα θα είναι έτσι καρποφόρα για όλους.