Το χρόνιο στρες στην εργασία είναι σημαντική αιτία πρόκλησης καρδιακής πάθησης και διαβήτη.
Η αύξηση του στρες στην εργασία συνοδεύεται από μεγαλύτερο κίνδυνο προσβολής από μεταβολικό σύνδρομο.
Το μεταβολικό σύνδρομο χαρακτηρίζεται από παχυσαρκία, αυξημένη περίμετρο κοιλιάς, ψηλή πίεση, ψηλά τριγλυκερίδια αίματος, ψηλή κακή χοληστερόλη αίματος, ανθεκτικότητα στην ινσουλίνη και αυξημένη γλυκόζη αίματος νηστείας.
Ο κίνδυνος προσβολής από στεφανιαία νόσο της καρδίας (αιτία για έμφραγμα) και διαβήτη τύπου 2 είναι πολύ μεγαλύτερος σε άτομα που παρουσιάζουν μεταβολικό σύνδρομο.
Το μεταβολικό σύνδρομο μπορεί να αντιμετωπισθεί με επιτυχία. Πράγματι οι παθολογικές καταστάσεις που το συνιστούν είναι δυνατό να βελτιωθούν ή να υποχωρήσουν πλήρως χάρις σε αλλαγές του τρόπου ζωής.
Βρετανοί ερευνητές εξέτασαν τη σχέση χρόνιου επαγγελματικού στρες και μεταβολικού συνδρόμου σε 10.308 δημόσιους υπάλληλους του Λονδίνου. Η έρευνα έγινε σε 4 φάσεις μεταξύ 1985 και 1999.
Αξιολογήθηκαν διαχρονικά οι παράγοντες που συνιστούν το μεταβολικό σύνδρομο στους άνδρες και γυναίκες που έλαβαν μέρος στην έρευνα. Επίσης στην ανάλυση των αποτελεσμάτων, λήφθηκαν υπόψη η κοινωνική θέση, η επαγγελματική ιεραρχία, και συμπεριφορές που βλάπτουν την υγεία (κάπνισμα, κατάχρηση αλκοόλ, καθιστική ζωή)
Η δύναμη της εργασίας των Βρετανών ερευνητών βρίσκεται στο ότι έγιναν επανειλημμένες μετρήσεις του επιπέδου στρες ενός μεγάλου αριθμού εργαζομένων για διάρκεια 14 ετών. Οι διαχρονικές αυτές μετρήσεις και αξιολογήσεις, επιτρέπουν καλύτερη αξιολόγηση του στρες στην καριέρα κάποιου και δίνουν αξιόπιστη εικόνα των συσσωρευτικών επιδράσεων του ψυχοκοινωνικού στρες στην υγεία του.
Τα ευρήματα της έρευνας προσθέτουν στις γνώσεις μας:
- Όσο μεγαλύτερο είναι το στρες λόγω εργασίας, τόσο περισσότερος κίνδυνος υπάρχει για να παρουσιάσει κάποιος το μεταβολικό σύνδρομο
- Οι άνδρες με χρόνιο στρες είχαν διπλάσιες πιθανότητες να εκδηλώσουν το σύνδρομο σε σύγκριση με άνδρες που δεν είχαν εργασιακό στρες. Στις γυναίκες παρατηρήθηκε το ίδιο. Όμως πρέπει να σημειωθεί ότι ο αριθμός των γυναικών, ήταν πολύ μικρότερος
- Οι άνδρες και γυναίκες με χαμηλότερο βαθμό στην ιεραρχία στον επαγγελματικό τους χώρο, είχαν περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν το μεταβολικό σύνδρομο. Το εύρημα αυτό επιβεβαιώνει προηγούμενες μελέτες που έδειξαν ότι το μεταβολικό σύνδρομο παρουσιάζει διακυμάνσεις ανάλογα με το κοινωνικό επίπεδο
- Η σχέση μεταξύ συμπεριφορών που βλάπτουν την υγεία και μεταβολικού συνδρόμου, ήταν ισχυρότερη στους άνδρες από ότι στις γυναίκες. Η κακή διατροφή (φτωχή σε φρούτα και λαχανικά), το κάπνισμα, η κατάχρηση αλκοόλ και η καθιστική ζωή, αύξαναν σημαντικά τον κίνδυνο για μεταβολικό σύνδρομο
- Το χρόνιο στρες λόγω εργασίας, ήταν υπεύθυνο από μόνο του για μεταβολικό σύνδρομο και κατά συνέπεια για αυξημένο κίνδυνο καρδιακής πάθησης και διαβήτη, ανεξάρτητα από άλλους παράγοντες.
Μια πιθανή εξήγηση για τα πιο πάνω σημαντικά ευρήματα είναι, ότι η παρατεταμένη έκθεση στο εργασιακό στρες, επηρεάζει το αυτόνομο νευρικό σύστημα.
Επίσης είναι πιθανό, ότι το χρόνιο στρες μειώνει την ανθεκτικότητα και προσαρμοστικότητα του σώματος. Διαταράσσονται έτσι οι φυσιολογικοί μηχανισμοί που διατηρούν τον κανονικό μεταβολισμό του οργανισμού.
Η βιολογία του στρες χαρακτηρίζεται από επηρεασμό του αυτόνομου νευρικού συστήματος που προκαλεί με τη σειρά του, διαταραχές νευροενδοκρινικού τύπου.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η αυξημένη έκκριση κορτιζόνης στο αίμα λόγω χρόνιου ψυχολογικού στρες. Η κορτιζόνη είναι ανταγωνιστής της ινσουλίνης. Έτσι προδιαθέτει για μεταβολικό σύνδρομο.
Η μη ανοχή γλυκόζης (κατάσταση που σχετίζεται με ανθεκτικότητα στην ινσουλίνη) και η μειωμένη καλή χοληστερόλη HDL, που είναι παράγοντες του μεταβολικού συνδρόμου, έχουν συσχετισθεί με αυξημένη έκκριση κορτιζόνης.
Συμπερασματικά, βλέπουμε ότι οι υπάλληλοι με χρόνιο ανεξέλεγκτο εργασιακό ψυχολογικό στρες, έχουν περισσότερο από διπλάσιο κίνδυνο να παρουσιάσουν μεταβολικό σύνδρομο που είναι αιτία καρδιακών παθήσεων και διαβήτη, σε σύγκριση με υπαλλήλους που δεν έχουν στρες.
Τα καλά νέα είναι ότι το μεταβολικό σύνδρομο μπορεί να αντιμετωπισθεί με αλλαγές στον τρόπο ζωής, μειώνοντας έτσι σημαντικά τις πιθανότητες προσβολής από διαβήτη τύπου 2, καρδιακή πάθηση και ιδιαίτερα στεφανιαία νόσο της καρδίας που οδηγεί συχνά σε έμφραγμα.
